فارس من | مدیریت اقتصادی پیامبر (ص) و رفع تحریم‌ها در بی‌خبری فائزه هاشمی
خبرگزاری فارس گروه حماسه و مقاومت: بعد از پخش سخنان موهن فائزه هاشمی در فضای مجازی درباره پیامبر اعظم (ص) که در آن گفته بود: پیامبر (ص) چون کار اقتصادی بلد نبود، اموال حضرت خدیجه (س) را حرام کرد. برخی مخاطبان خبرگزاری فارس با ثبت پویشی در سامانه فارس من خواستار برخورد جدی با فائزه هاشمی شدند که برای مشاهده این پویش می‌توانید از اینجا اقدام کنید. این پویش تاکنون بیش از 53 هزار امضا را به خود اختصاص داده است.
برای بررسی این ادعای اهانت‌بار با حجت‌الاسلام حبیب عباسی از کارشناسان دینی و نویسنده کتاب «بانوی اسلام» گفت‌وگو کردیم. در این گفت‌وگو او به بررسی نقش اولین مجاهد اسلام در تثبیت و تشریع این دین الهی پرداخت و بیان داشت: حضرت خدیجه (س) مجاهدی بود که با علم و آگاهی در این راه قدم گذاشت تا عبودیت و بندگی‌اش را به درگاه احدیت ثابت کند که ثمره این اقدامش سلامی شد که حضرت جبرئیل از سوی خدا بر حضرت خدیجه (س) رساند.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
خدمات اولین مجاهد اسلام به رسول خدا (ص)
حضرت خدیجه سلام الله علیه در همان ساعات اولیه رسمی آغاز اسلام و صدور نبوت از جانب باری تعالی به رسول خاتم (ص)، لقب نخستین مجاهد اسلام را به خود اختصاص داد. مجاهدی که یک تنه به حمایت رسول خدا پرداخت و این مجاهدتش تا پایان عمر پربرکتش پابرجا بود. خدیجه‌ای که از خاندان شریف قریش و موحدان آن روزگار بود که با علم و آگاهی از آینده محمدامین همسری او را قبول کرد. عقیده او به پروردگار یکتا عزمش را برای همراهی آخرین پیامبر الهی جزم کرده بود. بی‌شک خدمات اولین مجاهد اسلام به رسول خدا (ص) در ابعاد مختلفی قابل بحث و گفت‌وگو است که می توان آن‌ها را ذیل عناوینی چون خدمات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... مطرح کرد. نکته مهم این است که حضرت خدیجه (س) از بانوان ثروتمندان عصر خود بود و با توجه به شناخت خوبی که نسبت به اسلام و نبی مکرم داشت، در راستای پیشبرد برنامه‌های اسلام تمامی اموال خود را در این راه انفاق کرد.
اموال حضرت خدیجه
«و کانت خدیجه یومئذ أوسط نساء قریش نسبا و أعظمهن شرفا و أکثرهن مالا...» (1)؛ خدیجه در نسب و قبیله متوسط بود و در شرافت و بزرگواری بزرگ‌تر از همه و در مال ثروتمندتر از همه بود.
تاریخ نویسان مظاهر ثروت خدیجه (س) را در سه مورد ذیل خلاصه کرده اند:
1 هشتاد هزار شتر، اموال تجارتی او رابه اطراف و اکناف جزیره العرب و خارج از آن از مصر و حبشه و روم و شام و... حمل و نقل می کردند.
2 بارگاهی از حریر سبز با طناب‌های ابریشم بر بام خانه با شکوهش برافراشته بود، و در آنجا از رفت و آمد مردم از زن و مرد، پذیرایی می شد و او به زیردستان کمک‌های شایان می‌کرد.
3 چهارصد غلام و کنیز امور زندگی او را رسیدگی و سرپرستی می‌کردند و دستگاه عریض و طویل زندگی خدیجه (س) را اداره می کردند. (2)
بخشش تمامی اموال به رسول خدا (ص) با علم و آگاهی کامل
حضرت خدیجه (س) با دیدن نور هدایت، تمامی اموال خودش را به رسول الله بخشید. در بحار الانوار آمده است: «ثم ان خدیجه قالت لعمها ورقه: خذ هذه الأموال و سر بها الی محمد (ص) و قل له: ان هذه جمیعها هدیه له و هی ملکه یتصرف فیها کیف یشاء و قل له ان مالی وعبیدی وجمیع ما أملک و ما هو تحت یدی فقد وهبته لمحمد (ص) اجلالا و اعظاما له فوقف ورقه بین زمزم و المقام و نادی بأعلی صوته: یا معاشر العرب ان خدیجه تشهدکم علی أنها وهبت نفسها ومالها وعبیدها وخدمها و جمیع ما ملکت یمینها و المواشی والصداق والهدایا لمحمد (ص) و جمیع ما بذل لها مقبول منه و هو هدیه منها الیه اجلالا و اعظاما و رغبه فیه فکونوا علیها من الشاهدین». (3)
خدیجه به عمویش ورقه گفت: این اموال را بگیر و به محمد (ص) بده و بگو تمام این اموال هدیه به شماست و تمامی آن در ملکیت شما و هرگونه که به بخواهی تصرف کن. و بگو مال و خدم و تمام آنچه در ملکیت و زیر نظر من است را به خاطر تجلیل و تعظیم محمد به او بخشیدم. ورقه در میان زمزم و مقام ایستاد و با صدای بلند فریاد زد: ای مردم عرب، خدیجه شما را شاهد می‌گیرد و شما گواه باشید که او خودش، ثروت و سرمایه‌اش و همه خدم و حشم و جمیع مایملک خود و چهارپایان و صداق و مهریه و هدایایی که به رسیده است را به محمد بخشید تا تجلیل و تعظیم شود همه شما گواه باشید.
این بخشش خدیجه را خداوند در قرآن یادآوری کرده است: «و وجدک عائلا فاغنی»(ضحی / آیه 8). (ای رسول خدا) تو را تنگدست یافت و بی‌نیاز گردانید. در تفسیر این آیه آمده است: «حَدَثَنِی جَعفَرُ بنُ مُحَمَد الفَزَارِیُ مُعَنعَناً عَنِ ابنِ عَبَاس رَضِیَ اللَهُ عَنهُ وَ وَجَدَکَ ضَالًا عَن النُبُوَهِ فَهَدی اِلَی النُبُوَهِ وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغنی بِخَدِیجَه» (4)؛ ابن عباس در تفسیر این آیه می‌گوید:... چون ترا صاحب فقر یافتم، به وسیله خدیجه (س) غنی گردانیدم.
در مناقب آل ابی طالب آمده است: «تَفسِیرِ وَکِیع قَالَ ابنُ عَبَاس فِی قَولِهِ... وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغنی بِمَالِ خَدِیجَه» (5)؛ ابن عباس در مورد آیه وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغنی می‌گوید: بی‌نیازی رسول خدا (ص) با مال خدیجه بود.
رسول خدا (ص) بارها به دفعات زیاد از کار بزرگ حضرت خدیجه یاد کرده‌اند: «اِنَ رَسُولَ اللَهِ (ص) قَالَ مَا نَفَعَنِی مَال قَطُ مَا نَفَعَنِی مَالُ خَدِیجَه» (6)؛ هیچ ثروتی هرگز مرا آن گونه سود نبخشید که ثروت خدیجه (س) به من سود بخشید.
در بحارالانوار آمده است: «قَالَت أُمُ سَلَمَهَ فَلَمَا ذَکَرنَا خَدِیجَهَ بَکَی رَسُولُ اللَهِ صلی الله علیه و آله ثُمَ قَالَ خَدِیجَهُ وَ أَینَ مِثلُ خَدِیجَهَ صَدَقَتنِی حِینَ کَذَبَنِی النَاسُ وَ وَازَرَتنِی عَلَی دِینِ اللَهِ وَ أَعَانَتنِی عَلَیهِ بِمَالِهَا» (7)؛ ام سلمه گفت: وقتی نام خدیجه نزد رسول خدا برده می شد. رسول خدا (ص) گریه می کرد و می‌فرمود: کجا مثل خدیجه پیدا می‌شود، هنگامی که مردم مرا تکذیب کردند او مرا تصدیق کرد. در مسیر دین خدا مرا یاری کند و با اموال خود مرا در یاری دین خدا مدد کرد.
حضرت آدم ابوالبشر هم به بزرگی از همسر رسول خدا (ص) یاد کرده است: «و روی أن آدم (ع) قال: انی لسید البشر یوم القیامه الا رجل من ذریتی نبی من الأنبیاء یقال له محمد (ص) فضل علی باثنین: زوجته عاونته وکانت له عونا وکانت زوجتی علی عونا....(8)؛ آدم (ع) فرمود: در روز قیامت، من سید بشرم. مگر مردی که از ذریه من و پیامبری از پیغمبران است که او را احمد گویند با دو چیز بر من فضیلت دارد: یکی همسری است که او را یاری و معاونت کند، همسرش برای او یار و مددکار باشد و زوجه من بر من یار باشد که مرا به فتنه اندازد.
نقش نخستین مجاهد اسلام در خنثی‌سازی اولین تحریم ظالمانه
حضرت خدیجه (س) نه تنها از اعتبار و موقعیت اجتماعی خود برای دفاع از رسول اکرم (ص) سود می برد، بلکه با ورود به صحنه‌های دشوار به دفاع از حریم نبوت پرداخت. او خود در شعب ابی‌طالب حضور یافت و همراه پیامبر (ص) سه سال در آنجا به سر برد. این سه سال را می‌توان سال‌های اوج فداکاری ام‌المؤمنین نامید. او در طول سه سال تحریم اقتصادی، تأمین نیازهای مالی مسلمانان را بر عهده داشت.
«و کانت خدیجه لها مال کثیر فأنفقته علی رسول الله (ص) فی الشعب» (9)؛ برای حضرت خدیجه (س) اموال زیادی بود که در ماجرای شعب همه بر به رسول خدا (ص) بخشید.
در بحارالانوار در این رابطه آمده است: «اجتمعت قریش فی دار الندوه و کتبوا صحیفه بینهم أن لا یؤاکلوا بنی هاشم و لا یکلموهم و لا یبایعوهم و لا یزوجوهم و لا یتزوجوا الیهم و لا یحضروا معهم حتی یدفعوا الیهم محمدا فیقتلوه و أنهم ید واحده علی محمد یقتلونه... و کانت خدیجه رضی الله عنها لها مال کثیر فأنفقته علی رسول الله (ص) فی الشعب» (10)؛ قریشیان در دارالندوه جمع شدند و پیمانی را نوشتند با این مضمون: نه چیزی به آن‌ها بدهند و نه با آن‌ها سخنی بگویند نه با آن‌ها داد و ستدی کنند، نه دختری از آن‌ها بگیرند و نه دختری به آن‌ها بدهند و نزد آنان حاضر نشوند تا این که محمد را تحویلشان بدهند تا او را بکشند و قریشان برای کشتن محمد ید واحد هستند... (در این زمان) خدیجه اموال فراوانی داشت در شعب همه را به محمد (ص) انفاق کرد.
در تاریخ یعقوبی از منابع اهل سنت هم به این مجاهدت حضرت خدیجه (س) اشاره شده است: «فأقام و معه جمیع بنی هاشم و بنی المطلب فی الشعب ثلاث سنین حتی أنفق رسول الله ماله و أنفق أبو طالب ماله و أنفقت خدیجه بنت خویلد مالها و صاروا الی حد الضر و الفاقه» (11)؛ بنی‌هاشم و بنی‌مطلب با پیامبر (ص) سه سال در شعب بودند تا اینکه رسول الله (ص)، ابوطالب و خدیجه اموالشان را انفاق کرد تا حدی که به تنگی افتادند.
از سال هفتم تا دهم بعثت اوج فشارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی علیه مسلمانان بود، یک تحریم همه جانبه علیه مسلمانان که می‌توانست نهال نوپای اسلام را بخشکاند، اما انفاق حضرت خدیجه (س) مانع از اجرایی شدن نقشه دشمنان شد و هنوز با گذشت بیش از 1400 سال از آن واقعه، امروز اسلام در جهان می‌درخشد و طرفداران زیادی دارد. این مهم محقق نشد مگر با مجاهدت ام‌المؤمنین حضرت خدیجه کبری (س) نخستین مجاهد و رزمنده اقتصادی اسلام.
پی‌نوشت‌ها
1 عبدالملک بن هشام بن أیوب الحمیری المعافری أبو محمد الوفاه: 213 ه، السیره النبویه ج 2 ص 8. دار النشر: دار الجیل بیروت 1411، الطبعه: الأولی، تحقیق: طه عبد الرءوف سعد. أبی جعفر محمد بن جریر الطبری الوفاه: 310 ه، تاریخ الطبری ج 1 ص 521. دار النشر: دار الکتب العلمیه - بیروت.
2 محمد محمد اشتهادری. حضرت خدیجه همسر پیامبر اسطوره ایثار و مقاومت ص 43 تا 53. انتشارات نبوی. تهران. چاپ دوم 1384 شمسی.
3 مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (وفات: 1110 ق). بحار الأنوار ج16 ص 71. ناشر: دار احیاء التراث العربی. بیروت. سال چاپ: 1403 ق. نوبت چاپ: دوم.
4 کوفی، فرات بن ابراهیم (وفات: 307 ق). تفسیر فرات الکوفی ص 569. ناشر: مؤسسه الطبع و النشر فی وزاره الارشاد الاسلامی. تهران. سال چاپ: 1410 ق. نوبت چاپ: اول.
5 ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی (وفات: 588 ق). مناقب آل أبی طالب علیهم السلام ج 3 ص 99. ناشر: علامه. قم. سال چاپ: 1379 ق. نوبت چاپ: اول.
6 مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (وفات: 1110 ق). بحار الأنوار ج 16 ص 63. ناشر: دار احیاء التراث العربی. بیروت. سال چاپ: 1403 ق. نوبت چاپ: دوم.
7 مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (وفات: 1110 ق). بحار الأنوار ج 43 ص 131. ناشر: دار احیاء التراث العربی. بیروت. سال چاپ: 1403 ق. نوبت چاپ: دوم.
8 مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (وفات: 1110 ق). بحار الأنوار ج 16 ص 11. ناشر: دار احیاء التراث العربی. بیروت. سال چاپ: 1403 ق. نوبت چاپ: دوم.
9 امین الاسلام طبرسی (وفات: 548 ق). اعلام الوری بأعلام الهدی ص 50. ناشر: اسلامیه، تهران. سال چاپ: 1390 ق. نوبت چاپ: سوم.
10 علامه مجلسی (وفات: 1111 ق). بحار الأنوار ج 35 ص 91. ناشر: مؤسسه الوفاء. بیروت. سال چاپ: 1404 ق.
11 أحمد بن أبی یعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح الیعقوبی. الوفاه: 292 ه، تاریخ الیعقوبی ج 2 ص 31. دار النشر: دار صادر، بیروت.
انتهای پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید حضرت خدیجه بانوی اسلام شعب ابی طالب حبیب عباسی فائزه هاشمی این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است