فاطمه (س) و هویت زن مسلمان

خبرگزاری تسنیم - دکتر فریبا پروینیان؛ پژوهشگر حوزه زن و خانواده

القاء نگاه غربی به زن در جامعه و جایگاه این گروه جمعیتی در جامعه درحالی اتفاق افتاده که اسوه زن مسلمان حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها است. حضور زنانه و مقتدرانه ایشان هویت زن مسلمان را در جامعه به نمایش می‌گذارد. آن حضرت با ایستادگی در برابرظلم وجور و حضور دلاورانه خود در عرصه عمومی، همچنین حساسیت نسبت به امور پیرامونی که از حق انسانی زن مسلمان ناشی می‌شود، هویت اصیل یک زن مسلمان را به نمایش می‌گذارد و ضرورت اتخاذ سیاست حضور زن و مرد در حوزه عمل سیاسی برای حفظ اصالت آموزه‌های آیین نبوی در همیشه تاریخ را آشکار می‌سازد.

امام رحمت الله علیه و مقام معظم رهبری که خودشان فقیه هستند با تأسی به آن بانوی بزرگوار؛ به نقش زن در جامعه تأکید می‌فرمایند. امام زنان را «رهبر جامعه و انقلاب» می‌دانند. مقام معظم رهبری می‌فرماید: وقتی انقلاب شد نظرات علما درباره حضور زنان در راهپیمایی متفاوت بود؛ اما حضرت امام (ره) فرمودند باید حضور داشته باشند. حتی از امام (ره) پرسیدند حتی اگر شوهرشان راضی نباشد؟ امام فرمود: چون مسئله اسلام است باید بیایند. انقلاب زنان را وارد میدان کرد و با تأسی از بانوان بزرگ اسلام. اینکه زنان می‌توانند حضور اجتماعی و سیاسی داشته باشند و تأثیرگذار باشند.

آیات و روایات بسیاری داریم که به اهتمام به امور مسلمین تأکید دارد چه برای زن و چه برای مرد. مثلاً بیعت زنان را خداوند در قرآن سوره ممتحنه آیه 12 مطرح می‌کند. زنان دست در ظرف آب میزنند و پیامبر هم در آن آب دست میزند. دشمن با تمام نیروهایش به میدان آمده ما هم نمی‌توانیم با نصف جمعیت آرایش جنگی بگیریم. حرکت‌های بزرگ الهی بدون زنان امکان پذیر نیست. انقلاب و جنگ و ادامه مسیر تا کنون موج‌های اجتماعی را زنان ایجاد کردند.

سبک زندگی مادران شهدا نیز با الگوپذیری از حضرت زهرا سلام‌الله علیها بوده است. مادر شهید معماریان که کتاب خاطراتش به چاپ رسیده علاوه بر اینکه همسر و فرزندش را به جبهه فرستاد، خانه‌اش محل هماهنگی‌های کمک‌های مردمی برای جبهه بود. چرا که الگوی او فاطمه س بود که خود را خادم جامعه می‌پنداشتند و با نگرش مطلوب فرهنگی بطور بی‌وقفه به نیازهای جامعه توجه داشتند و بعنوان یک انسان طراح و خلاق عمل کردند. یکجایی مادر و همسری نمونه هستند و در تربیت فرزند در جهت خدمت به اجتماع و مسئولیتی اجتماعی او کوتاهی نمیکنند. در جایی نقش تبیین گری و افشاگری دارند. در جایی مانند یک سیاستمدار مقتدر عمل می‌کنند. در جایی دیگر با رعایت حقوق دیگران رسالت فرهنگی خود را کامل و جامع انجام دادند.

حضرت با آن همه، عشق و علاقه‌ای که به عبادت و بندگی خدا دارد، زندگی اجتماعی را بر رهبانیت برتری می‌دهد. می‌خواهد در جامعه باشد، از درد افراد جامعه سر در آورد، به امور مسلمین اهتمام ورزد.

بنابراین آنچه مهم است در حیات اجتماعی آن حضرت، وجود ضوابط را برای روابط انسانی، بر بی بندوباری و آزادی بی‌قید و شرط ترجیح می‌دهد. یکی از ملاک‌های حضور اجتماعی آن حضرت؛ حفظ عفاف، حجاب ومتانت است که حافظ کرامت وجایگاه حقیقی والای زن است. بنابراین او درمواقع لزوم به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی می‌پرداخت، ولی هرگز از پرده حجاب کامل و عفاف لازم بیرون نرفت و حتی در میدان مبارزه به حجاب کامل و حیای اجتماعی و اخلاقی بسیار مقید بود. ایشان با حضورخویش در اجتماع ضمن به چالش کشیدن باورهای جاهلانه در جهت بازیابی هویت انسانی زن مسلمان گام در مسیری بس سخت و دشوار نهاد.