فهرست طولانی ترک فعل‌ها در مدیریت نفتی دولت سابق

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، در این‌باره روزنامه ایران در گزارشی نوشت: یک بررسی تاریخی نشان می‌دهد که با سهمیه‌بندی بنزین و استفاده از کارت سوخت، مصرف روزانه بنزین از حدود 74 میلیون لیتر در تیرماه 1386 به حدود 60 میلیون لیتر در سال 1389 کاهش یافت. روند افزایش مصرف پس از این تاریخ به‌گونه‌ای بود که در سال 1394 روزانه 71 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می‌شد. به عبارتی، افزایش 11 میلیون لیتر در روز طی 5 سال. اما در خردادماه 1394، وزارت نفت سیاست سهمیه بندی را حذف و عملا زمینه حذف کارت سوخت را فراهم کرد. با بی‌استفاده شدن کارت سوخت، در نهایت مصرف بنزین در این دوره از حدود 71 میلیون لیتر در روز در سال 1394 به حدود 92 میلیون لیتر در سال 1397 رسید. به عبارتی دیگر، افزایش بیش از 20 میلیون لیتر در روز فقط طی 3 سال.

ایران در این دوره واردکننده بنزین شد و چهار سال بعد به‌خاطر عوارض این سوءمدیریت، احیای سهمیه‌بندی بنزین، به بدترین شکل تصمیم‌گیری و انجام شد.

از سوی دیگر سرمایه‌گذاری در صنعت نفت به‌عنوان مهم‌ترین مسئله داخلی این صنعت، طی سال‌های اخیر به میزان قابل توجهی کاهش یافت. به‌طوری که در 8 سال اخیر نه تنها تعداد پروژه‌های جدید کلیدخورده انگشت‌شمار بود، بلکه صرفا پروژه‌هایی تکمیل شد که از دولت نهم و دهم آغاز شده بود. حتی آنقدر سرمایه‌گذاری کم شد که برخی از پروژه‌های شروع شده از دولت نهم و دهم هم همچنان نیمه کاره مانده است. مانند فاز 11 میدان گازی پارس جنوبی، پروژه ایران ال‌ان‌جی، توسعه کمی و کیفی پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی و بسیاری از مجتمع‌های پتروشیمی تعریف شده در مسیر خط لوله اتیلن غرب. این پروژه ها به‌خاطر ترک فعل دولت قبل به مرکز هزینه بی‌بازده تبدیل شدند.

مسئله اینجاست که در دولت یازدهم و دوازدهم برخی از پروژه‌ها هم که توسط همین دولت طراحی شده بود، رها شدند و هیچ پیشرفتی نداشتند؛ مانند پالایشگاه‌های هشتگانه سیراف.

همچنین گذشته از محکومیت ایران در پرونده کرسنت و ضرر چند میلیاردی، ایران در 8 سال گذشته در 2 دادگاه گازی دیگر محکوم شد که این محکومیت نتیجه ناتوانی دولت قبل در تعاملات بین‌المللی و ناآشنایی با زبان دنیا بود. یکی در مورد واردات گاز از ترکمنستان و دیگری درخصوص صادرات گاز به ترکیه.

در 8 سال گذشته فرصت‌های متعددی برای تقویت دیپلماسی با استفاده از ظرفیت‌های نفتی و گازی از دست رفت.

در زمینه ظرفیت‌های داخلی نیز نشست‌های زیادی در دولت گذشته با پیشنهاد استفاده از ظرفیت خالی شرکت‌های ایرانی، بخش خصوصی و به‌طور کلی ظرفیت‌های مردمی برگزار شد که به نتیجه‌ای نرسید. رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران در این‌باره می‌گوید: براساس آخرین مطالعات ما در حوزه انرژی حدود 3 هزار شرکت در بخش خصوصی - سازنده، پیمانکار، مهندسین ساخت، مشاوران - و بیش از 32 تشکل فعال هستند، اما آنچه استفاده می‌شود حدود 25 درصد از ظرفیت موجود است و 75 درصد ظرفیت خالی مانده است.

جمع‌آوری گاز‌های همراه نفت در سطح مناطق نفت‌خیز جنوب و خاموش کردن مشعل‌های فراوانی که در پارس جنوبی می‌سوزند و مواد ارزشمندی را تبدیل به آلاینده‌های محیط‌زیستی می‌کند، موضوع دیگری است که از آن در دولت یازدهم و دوازدهم غفلت شد.

قرار بود که وزارت نفت طبق برنامه ششم هرساله، سوختن گاز‌های فلر را 20 درصد کاهش دهد و براساس ماده 48 این قانون تا پایان برنامه ششم توسعه حداقل درصد گاز‌های مشعل کنترل شود، اما نه تنها کنترل نشد بلکه حتی در پایان برنامه ششم توسعه میزان فلرسوزی و هدر رفت گاز ایران بیشتر شد، به‌طوری که روزانه معادل تولید گاز فاز 2 پارس جنوبی (حدود 20 میلیارد مترمکعب در سال تحت عنوان سوزاندن گاز‌های همراه به مواد آلاینده تبدیل می‌شود.

اخراج شرکت‌های چینی و امید بستن به شرکت بدسابقه فرانسوی (توتال)، بلاتکلیف گذاشتن فاز 11 پارس جنوبی، عدم صیانت از مخازن نفتی، عدم تعیین تکلیف شرکت ملی صنایع ملی پتروشیمی، فرصت‌سوزی در میادین مشترک و غفلت از ابزار‌های متنوع صادرات، از دیگر ترک فعل‌های وزارت نفت در دولت گذشته است.