لژیونرهایی که آب و هوای ایران به آن‌ها نساخت

سپهر ستاری: اواسط دهه 80 بود که فوتبال ایران تلاش خود برای استفاده از بازیکنان دورگه و دوتابعیتی را آغاز کرد. این موضوع در زمان سرمربیگری کارلوس کی‌روش در تیم ملی ایران جدی‌تر از قبل دنبال شد و در سال‌های اخیر بازیکنان ایرانی زیادی از کشورهای خارجی پا به فوتبال ایران گذاشتند. با این حال کمتر پیش آمده بازیکنی از لیگ‌های اروپایی وارد فوتبال ایران شود و سرنوشت موفقی داشته باشد.

بازیکنان زیادی از دانیال داوری گرفته تا امیر شاپورزاده و حتی فریدون زندی پس از ورود به فوتبال ایران و پوشیدن لباس تیم ملی و باشگاه‌های ایرانی روند نزولی پیدا کردند. البته در این بین موارد موفقی مثل اشکان دژاگه و رضا قوچان‌نژاد هم یافت می‌شوند ولی حتی این دو بازیکن به خصوص دژاگه هم می‌توانستند دستاوردهای بیشتری در دوران ورزشی خود داشته باشد.

فریدون زندی: ورود بازیکنان دورگه به فوتبال ایران با فریدون زندی آغاز شد. شماره 10 خوش‌تیپ تیم کایزرسلاترن آلمان که در زمان حضور برانکو ایوانکوویچ پیراهن تیم ملی ایران را به تن کرد و شروع خوبی هم داشت. زندی در صعود تیم ملی به جام جهانی 2006 نقش موثری داشت و پاس گل صعود مقابل بحرین را به محمد نصرتی داد. او در دو تورنمنت جام جهانی 2007 و جام ملت‌های 2007 یکی از نفرات اصلی ایران بود ولی پس از جام جهانی آلمان روند نزولی‌اش آغاز شد و در نهایت هرگز به ستاره‌ای که انتظار می‌رفت تبدیل نشد.

زندی پس از ترک کایرزسلاترن مدتی برای تیم کوبلینز در سطح دوم آلمان بازی کرد و سپس راهی فوتبال قبرس شد. او در نهایت سال 88 به استیل‌آذین پرستاره حسین هدایتی پیوست ولی در این تیم هم به موفقیت خاصی نرسید و پس از سقوط به دسته پایین‌تر ناگهان راهی استقلال شد. حضور در جمع آبی‌ها تا حدودی زندی را احیا کرد و حتی کی‌روش او را به تیم ملی هم دعوت کرد ولی ناگهان در تصمیمی عجیب از تیم ملی خداحافظی کرد و کمی بعد برای بازی در الاهلی راهی لیگ دسته دو قطر شد! زندی در فصل دوم خود در حالی که با الاهلی به لیگ ستارگان قطر رسیده بود به دلیل مصدومیت شدید، مدتی طولانی دور از میادین بود و در نهایت تصمیم گرفت از فوتبال خداحافظی کند.

زندی در چند سال اخیر وارد حوزه مربیگری شده و عضور کادر فنی تیم دینامو درسدن در بوندسلیگای 2 است.

اشکان دژاگه: اشکان دژاگه از زمان بازی برای تیم ملی زیر 21 سال آلمان در فوتبال ایران مورد توجه قرار داشت. او آن زمان با ستارگانی چون اوزیل، خدیرا، بواتنگ و نویر هم‌تیمی بود و در بوندسلیگا برای هرتابرلین بازی می‌کرد. این ستاره ایرانی مدتی بعد راهی وولفسبورگ آلمان شد و با این تیم به عنوان قهرمانی بوندسلیگا رسید. در زمان سرمربیگری افشین قطبی قرار بود دژاگه تیم ملی را در جام ملت‌های امارات همراهی کند ولی در نهایت منصرف شد و سرانجام در بازی ایران - قطر زمان کی‌روش برای اولین بار با لباس ایران به میدان رفت و در همان بازی نخست دو گل به ثمر رساند. دژاگه چندی بعد راهی فولام انگلیس شد و در فصل دوم خود عملکرد نسبتا خوبی داشت. با حضور در جام جهانی 2014 تصور می‌شد اشکان راهی تیم‌های بهتری شود ولی او در تصمیمی عجیب به العربی قطر پیوست و از آن زمان افتش آغاز شد.

دژاگه دو فصل و نیم برای العربی بازی کرد و پس از جدایی از تیم قطری ناگهان به بوندسلیگا و تیم وولفسبورگ برگشت ولی به دلیل مصدومیت دقایق کمی برای این تیم به میدان رفت و خیلی زود جدا شد. او یک نیم فصل بدون تیم بود تا اینکه راهی ناتینگهام فارست در چمپیونشیپ انگلیس شد ولی در این تیم هم خیلی بازی نکرد تا اینکه در پایان جام جهانی 2018 تصمیم گرفت به فوتبال ایران بیاید و لباس تراکتور تبریز را به تن کند. دژاگه دو فصل نسبتا خوب و یک فصل کابوس‌وار در تبریز داشت ولی در تمام این سال‌ها در رده باشگاهی فقط سایه‌ای از ستاره‌ای بود که زمانی در بوندسلیگا و لیگ برتر انگلیس می‌درخشید. او که زمانی در بهترین لیگ‌هار اروپایی حضور داشت این روزها برای تیم الشحانیه در دسته دو قطر بازی می‌کند.

البته دژاگه در تمام این سال‌ها یکی از ستارگان تیم ملی بود و کارلوس کی‌روش همواره از او در ترکیب اصلی استفاده می‌کرد. او مجموعا 57 بار برای تیم ملی بازی کرد و 11 گل به ثمر رساند. ستاره ایرانی آخرین بار زمان مارک ویلموتس به تیم ملی دعوت شد و از زمان حضور اسکوچیچ دیگر در تیم ملی حضور ندارد.

دنیل داوری: او را باید نماد ستارگانی بدانیم که پس از حصو در تیم ملی ایران وارد یک سیر نزولی شدند و مسیر فوتبالی‌شان به کل عوض شد. داوری وقتی به تیم ملی رسید گلر ثابت بوندسلیگا بود ولی حالا در تیم رویت وایس اسن در سطح چهار آلمان بازی می‌کند و گلر اصلی تیمش است.

حضور داوری در فوتبال ایران زمان کارلوس کی‌روش اتفاق افتاد. درست در روزهایی که رابطه کی‌روش و رحمتی شکراب شده بود، صحبت‌هایی درباره حضور دنیل داوری در ترکیب تیم ملی به گوش می‌رسید که همین موضوع یکی از دلایل دلخوری رحمتی و خداحافظی ناگهانی‌اش هم بود. داوری که آن زمان در تیم برانشوایگ در بوندسلیگای 2 بازی می‌کرد در نهایت به پیراهن تیم ملی رسید اما عملکردش کی‌روش برای استفاده بیشتر از او قانع نکرد تا داوری که با برانشوایگ به سطح اول فوتبال آلمان راه یافته بود در جام جهانی 2014 ذخیره حقیقی باشد و پس از جام جهانی هم با ظهور نفراتی چون بیرانوند و مظاهری دیگر خبری از این گلر دورگه نبود. داوری پس از جام جهانی راهی تیم گراس‌هاپرز سوییس شد ولی در این تیم اغلب نیمکت‌نشین بود و پس از آن با حضور در تیم‌هایی چون بیله‌فلد و دویسبورگ نتوانست دوران فوتبال خود را احیا کند.

امیر شاپورزاده: او در زمان عضویت در تیم هانزاروشتوک آلمان در فوتبال ایران برای خودش نامی دست و پا کرد و پس از مدتی حضور در بوندسلیگا و سپس بوندلسیگای دو با تیم اف‌اس‌وی فرانکفورت ناگهان به تیم استیل آذین پیوست ولی در فوتبال ایران هم موفق نبود. او دو فصل برای استیل آذین بازی کرد و مثل دیگر بازیکنان این تیم پس از صقوط به لیگ یک جدا شد و در حالی که چهار بار برای تیم ملی به میدان رفته بود برای همیشه فوتبال ایران را ترک کرد و به آلمان برگشت.

شاپورزاده در بازگشت به آلمان برای تیم‌هایی چون کیکرز اوفنباخ و وورزبرگر کیکرز به میدان رفت و سال 2017 در سن 35 سالگی کفش‌های خود را آویزان کرد و تصمیم گرفت وارد حوزه مدیریت ورزشی شود. او اکنون مدیر ورزشی تیم اوسنابروک در دسته سه آلمان است.

استیون بیت‌آشور: او یکی از نفراتی بود که تصور می‌شد با حضور در تیم ملی تبدیل به مهره‌ای ثابت در سمت راست خط دفاعی شود اما کی‌روش نفراتی چون خسرو حیدری و پژمان منتظری را به او ترجیح می‌داد و پس از نیمکت‌نشینی در جام جهانی 2014 دیگر به تیم ملی دعوت نشد. برخلاف تیم ملی، بیت‌آشور در فوتبال آمریکا دوران موفقیت‌آمیزی را تجربه کرد و با تیم‌های سن‌خوزه، ونکوور وایتکپس، تورنتو اف‌سی و لس‌آنجلس اف‌سی روزهای خوبی را گذراند و سابقه چند با حضور در تیم منتخب فصل مسابقات MLS را هم در کارنامه دارد. بیت‌آشور در مجموع شش بار برای تیم ملی به میدان رفت.

او سال 2020 پس از یک فصل دوری از فوتبال راهی تیم کولورادو راپیدز در MLS شد ولی اخیرا از این تیم جدا شده و فعلا بدون تیم است.

امید نظری: این هافبک که متولد کشور سوئد است و مادری فیلیپینی دارد در مقطعی مورد علاقه کارلوس کی‌روش بود اما نتوانست جایگاهش را در تیم ملی حفظ کند و از لیست کی‌روش خط خورد. نظری که در مقطعی به همراه برادر کوچکترش در تیم مالمو سوئد بازی می‌کرد یکی از بازیکنانی بود که در زمان جوانی تصور می‌شد می‌تواند بازیکن بزرگی شود اما این روزها در 30 سالگی در تیم یونایتد سیتی در لیگ فیلیپین حضور دارد و با برادرش امین که در رده‌های سنی جوانان و امید برای سوئد به میدان رفته بود همبازی است. امین نظری برادر امید هم سابقه حضور در تیم ملی فیلیپین را در کارنامه دارد و هرگز به تیم ملی ایران نرسید.

ویلیام آتشکده: نام این بازیکن برای فوتبال‌دوستان ایرانی چندان آشنا نیست اما او سابقه حضور در تیم ملی را هم در کارنامه خود دارد. آتشکده زمانی که در تیم اوربرو سوئد بازی می‌کرد در سال 2013 به تیم ملی ایران هم دعوت شد. او در سال 2018 به تیم اورگیتو سوئد پیوست و این روزها پس از جدایی از این تیم سه سالی می‌شود که بدون تیم مانده است.

258 251