یک‌شنبه 4 آذر 1403
گوناگون

ماجرای «زلزله دماوند» چه بود؟

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
ماجرای «زلزله دماوند» چه بود؟

یک روز بعد از وقوع دو زمین لرزه در فاصله 10 کیلومتری دماوند در مجاورت تهران، این منطقه در وضعیت «آرامش لرزه ای» قرار گرفت.

ماجرای «زلزله دماوند» چه بود؟ زمین لرزه ظهر جمعه گذشته در دماوند که در فاصله کمتر از 10 دقیقه، 2 بار رخ داد، این احتمال را تقویت کرده بود که پایتخت با خطر زلزله‌های بزرگتر طی ساعات یا روزهای آینده مواجه است. یک روز بعد از وقوع دو زمین لرزه 9/ 3 ریشتری و 5/ 2 ریشتری در عمق 10 و 14 کیلومتری زمین در نزدیکی دماوند، نشان می دهد تا زمان تنظیم این گزارش (ساعت 3 بعد از ظهر)، زمین لرزه دیگری در این منطقه به ثبت نرسیده است و این منطقه 24 ساعت بعد از وقوع زمین لرزه دوم، در وضعیت سکون لرزه ای قرار گرفته است.

اولین زمین لرزه، روز جمعه، 28 مردادماه، با بزرگی 9/ 3 ریشتر در عمق 10 کیلومتری زمین، ساعت 13 و 48 دقیقه و 31 ثانیه، در فاصله 10 کیلومتری دماوند رخ داد. حدود یک ساعت بعد یعنی در ساعت 14 و 42 دقیقه و 27 ثانیه، زمین لرزه دیگری در مقیاس 5/ 2 ریشتر در همین منطقه به وقوع پیوست

تا 24 ساعت بعد، یعنی در زمان تنظیم این گزارش، مرکز لرزه نگاری کشوری، وقوع زمین لرزه دیگری را در این محدوده به ثبت نرسانده است. «دنیای اقتصاد» در گزارشی که دیروز در همین صفحه منتشر کرد، به نقل از علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، اعلام کرد: اگر روند لرزه های زمین در این نواحی را همین دو رخداد تلقی کنیم، می توان گفت زلزله اصلی همان زمین لرزه اول بوده و سپس پس لرزه کوچک تری رخ داده تا باقی‌مانده انرژی زمین نیز تخلیه شود. در عین حال برای اظهارنظر دقیق تر مبنی بر اینکه آنچه رخ داده است، پیش لرزه بوده یا زلزله اصلی، لازم است رخدادهای چند ساعت آتی نیز دنبال و در ارزیابی نهایی لحاظ شود؛ کمااینکه نمی توان به طور قطع ادعا کرد با وقوع زلزله های کوچک انرژی زمین به طور کامل تخلیه شده و دیگر زلزله بزرگ تری رخ نخواهد داد.

بررسی ها نشان می دهد، اگرچه در 24 ساعت بعد از وقوع دومین زمین لرزه ظهر جمعه در دماوند، این منطقه در سکون و آرامش لرزه ای قرار داشته است اما، تجربه های قبلی وقوع زمین لرزه با مقیاس های مختلف در کشور نشان می دهد، این سکون 24 ساعته و حتی بیشتر نمی تواند به معنای رفع کامل خطر وقوع زمین لرزه های بعدی در کانون زمین لرزه در ساعت ها و روزهای آتی باشد

بیت اللهی نیز دیروز با بیان این موضوع به ماجرای وقوع زلزله ویرانگر 3/ 7 ریشتری کرمانشاه در آبان ماه سال 96 بعد از یک زمین‌لرزه 4/ 4 ریشتری، تنها به فاصله 45 دقیقه اشاره کرد.

21 آبان ماه 96، زمین لرزه ای مهیب با بزرگی 3/ 7 ریشتر در 11 کیلومتری بخش ازگله و 32 کیلومتری شهر سرپل ذهاب در استان کرمانشاه، رخ داد که طی آن صدها نفر کشته و هزاران نفر مجروح شدند. 45 دقیقه قبل از وقوع این زمین لرزه، یک پیش لرزه 4/ 4 ریشتری رخ داده بود. با این حال، پس لرزه های زمین لرزه 3/ 7 ریشتری در مقیاس های مختلف تا مدت ها بعد در این منطقه ادامه داشت. حتی یک پس لرزه بیش از 6 ریشتری در روزهای بعد در این منطقه اتفاق افتاد.

بنابراین در ارتباط با سکون لرزه ای 24ساعته گسل منشأ وقوع زمین لرزه روز جمعه در حوالی دماوند، دو فرضیه وجود دارد. فرضیه اول آن است که زلزله اول یعنی زمین لرزه 9/ 3 ریشتری، زمین لرزه اصلی بوده و زلزله ای که به فاصله حدود یک ساعت بعد با بزرگای 5/ 2 ریشتر رخ داده است پس لرزه آن بوده است و این منطقه فعلا به حالت سکون لرزه ای درآمده است و در روزهای بعد به احتمال زیاد زلزله دیگری را شاهد نخواهیم بود.

فرضیه دوم آن است که احتمال وقوع زمین لرزه های دیگری در روزهای آینده وجود دارد و نمی توان این سکون لرزه ای 24ساعته را برای ساعت ها و روزهای بعد نیز به طور قطعی پیش‌بینی کرد.

ضمن آنکه منشأ وقوع این زمین لرزه یکی از مهم‌ترین گسل های فعال تهران با توان لرزه زایی قابل توجه یعنی گسل مشاء بوده است که در هر زمان و هر لحظه امکان وقوع زمین لرزه و تخلیه انرژی زمین از طریق آن وجود دارد. بیت اللهی دیروز در این باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: گسل مشاء یکی از گسل های لرزه زای کشور است که اتفاقا از دره ای به همین نام عبور می کند که به واسطه ویلاسازی ها و تغییرکاربری های گسترده به یکی از کانون های جمعیتی در اطراف تهران تبدیل شده است.

به گفته وی، کانون این زلزله از شهر رودهن که یکی دیگر از مراکز جمعیتی اطراف گسل مشاء است 13 کیلومتر و از آبعلی نیز 7کیلومتر فاصله داشته؛ بنابراین به این محدوده های جمعیتی نیز نزدیک بوده است. در سال های گذشته نیز زلزله های متعددی در این نواحی از اطراف تهران به ثبت رسیده است.

منبع: دنیای اقتصاد هم اکنون دیگران می خوانند -->

بیشتر بخوانید

ماجرای «زلزله دماوند» چه بود؟ 2