ماموریت شیعیان انتقال محاسن کلام ائمه در قالب داستان است

دبیر عصرانه‌های داستان‌نویسان رضوی گفت: یکی از مأموریت‌های اصلی شیعیان انتقال محاسن کلام معصومین (ع) به خصوص امام رضا (ع) به مردم است تا بیشتر با امام رضا (ع) و سیره زندگی ایشان آشنا شوند.

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: «عصرانه داستان نویسان رضوی» جلسات آموزشی داستانی با چاشنی رضوی است که سابقه برگزاری آن در انتشارات به‌نشر به سال‌های قبل از شیوع کرونا به سال 1396 بر می‌گردد، زمانی که سعید تشکری نویسنده برجسته حوزه رضوی، قلم در دست گرفت و با اتکا به عشق و علاقه وافر خود به ساحت قدسی امام رضا (ع) با عزمی راسخ به تربیت نویسندگانی زبردست در این حوزه اقدام کرد. بیش از 90 جلسه در مشهد و جلساتی هم در مراکز استان‌های دیگر برگزار شد که خروجی این کلاس‌ها، نویسندگانی شدند که هرکدام حداقل یک کتاب در حوزه دینی و رضوی تألیف کرده اند.

دو کتاب از مجموعه داستان‌های برگزیده این جلسات به نام «به صرف عصرانه» و «قصه‌های آمین» منتشر شد. پس از درگذشت تشکری، مدتی برگزاری این جلسات آموزشی متوقف شد اما در حال حاضر و از اردیبهشت ماه سال جاری برگزار می‌شود.

برگزارکنندگان هدف از ارائه دور جدید سلسله نشست‌های عصرانه داستان نویسان رضوی را شناسایی و آموزش جوانان با استعداد و علاقه‌مند به نویسندگی و حمایت از آن‌ها و تقویت جریان داستان نویسی دینی در محورهای معارف اسلامی، زیارت، سنت و سیره اهل بیت (ع) و انقلاب اسلامی بیان کرده اند.

این جلسات ادبی با حضور سید علیرضا مهرداد هر دو هفته یک بار روزهای سه شنبه در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی انتشارات به‌نشر برگزار می‌شود. به همین بهانه گفتگویی با سید علیرضا مهرداد دبیر نشست‌های «عصرانه داستان نویسان رضوی» داشته‌ایم.

مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

* در ابتدا بفرمائید به نظر شما برگزاری کلاس‌های داستان نویسی رضوی چقدر مهم و ضروری هستند؟

امام علی بن موسی الرضا (ع) عالم آل محمد (ص) است و مشهد محل نزول اجلال عالم آل محمد و به تبع آن علم ایشان است. اینجا مرکز ثقل علوم مربوط به اهل بیت (ع) است. این بسیار مهم است که ما برای معرفی و گسترش این علم از مرکز علم چه اقداماتی را انجام دهیم. داستان یک رسانه‌ای قوی است که ما می‌توانیم برای بیان مفاهیم، موضوعات و مسائل مختلف از آن بهره بگیریم و آثار مختلفی را منتشر و به تبع آن مفاهیم دینی و مذهبی را گسترش دهیم. برکسی پوشیده نیست که داستان توان انتقال به ناخودآگاه افراد را داراست پس ضروری است که به تولید داستان رضوی بپردازیم.

نکته دوم حائز اهمیت این است که خود حضرت رضا (ع) فرمودند: «اگر شیعیان محاسن کلام ما را به دیگران منتقل کنند، مردم شیفته ما می‌شوند». یکی از مأموریت‌های اصلی ما شیعیان آن هم در مشهد، زیر سایه امام رضا (ع) و سفره کریمانه حضرت، انتقال محاسن کلام حضرات معصومین (ع) به خصوص امام رضا (ع) به مردم است تا مردم بیشتر با امام رضا (ع) و سیره زندگی ایشان آشنا شوند. از این رو داستان هنری است که می‌توان با بهره‌گیری از آن، محاسن کلام ائمه معصومین (ع) را به دیگران انتقال داد.

نکته سوم اینکه مشهد با پیشینه‌ای که دارد از همان زمان ورود امام رضا (ع) به مشهد تا شهادت و حوادث بعد از شهادت ایشان و تا امروز، یک تاریخچه و فضاها و مسائلی دارد. ما تا چه میزان توانسته‌ایم اشخاص، اماکن، ازمنه، فعل و انفعالات و حوادث که در این نقطه از زمین رخ داده، فضای مشهد در زمان‌های قدیم یا زمان حاضر، موقوفات، کتابخانه، موزه، ابنیه، معماری حرم، کاشی‌کاری، آداب زیارت و دوره‌های مختلف زیارتی فعالیت‌های آستان قدس رضوی را به وسیله داستان به نسل جوان و مخاطبان این گونه داستانی انتقال دهیم؟ که می‌توان گفت: هیچ یا خیلی کم وناچیز. همین امر ضرورت نگارش داستان‌های رضوی را در مشهد برای ما در انتشارات به‌نشر مشخص می‌کند. انتشارات به‌نشر بازوی فرهنگی، ادبی و هنری آستان قدس رضوی است و رسالت این انتشارات نیز گسترش داستان نویسی رضوی است.

* برای نگارش داستان و رمان خوب رضوی؛ نویسندگان تازه کار باید چه مراحلی را طی کنند؟ آموزش‌هایی که در دوره آموزشی داستان نویسی رضوی آموزش داده می‌شود بر چه محوری استوار است؟

برگزاری نشست‌های «عصرانه‌های داستان نویسی رضوی» در واقع سفارش تولید اثر از طرف انتشارات به‌نشر به نویسندگان است، یعنی ما در این جلسات سوژه‌های داستان نویسی را مطرح و ایده‌ها و طرح‌های داستانی بیان می‌کنیم که از مجموع این طرح‌ها، رمان و مجموعه آثار داستانی استخراج و تألیف می‌شود و در نهایت توسط انتشارات به‌نشر منتشر و روانه بازار کتاب می‌شود.

محور بررسی آثار در این جلسات، معارف رضوی، مشهد شهر امام رضا (ع)، مشهد با پیشینه حضور حضرت رضا (ع)، ادبیات اهل بیت (ع) است و ما سعی می‌کنیم آثاری به معنای واقعی در استانی تولید کنیم ما در صدد ادای دین خود به حضرت رضا (ع) در حوزه تولید داستان هستیم.

موضوع نشست‌های «عصرانه‌های داستان نویسی رضوی» صرفاً بیان مباحث مربوط به سیره رضوی نیست؛ بلکه بررسی فقه و سیره ائمه معصومین (ع) از امام علی (ع) تا امام عصر (عج) است. در این میان تولید آثاری در باب زندگی امام موسی بن جعفر (ع)، امام رضا (ع)، حضرت احمد بن موسی (ع)، حضرت فاطمه معصومه (س) و امام جواد الائمه (ع) در اولویت قرار دارد. در این زمینه می‌توان آثاری با موضوعات مختلف مباحث تاریخی، فقهی، مذهبی، عاطفی، اخلاقی، تمدنی و حکمرانی دوران زندگی ائمه معصومین (ع) تولید و منتشر کرد.

* به نظر شما داستان رضوی یا داستان‌های آئینی باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند که مخاطب بیشتری را جذب کنند؟

ما تکنیک داریم و محتوا. ما داستان، مقاله، سفرنامه، خاطره نگاری، تاریخ شفاهی، مستند نگاری داریم که در حوزه ساختاری و تکنیکی مطرح است یعنی هر کسی در هر موضوعی بخواهد کار تألیفی بکند باید برود سراغ همین ساختارها و تکنیک‌ها. در حوزه تکنیک‌ها و استانداردهای ساختاری تفاوتی ندارد که موضوع چه باشد. در محتواست که موضوع‌ها از هم تفکیک می‌شوند و در اینجا برای ما ادبیات رضوی با تکنیک و استانداردهای مشخص مطرح است.

ما دو روش برخورد با داستان داریم یک روش از پیام به سراغ تکنیک می‌رویم و اصل برای ما بیان پیام است؛ اما در روش دوم از تکنیک به سراغ پیام داستان می‌رویم و داستان به معنای واقعی داستان را با تمام تخصص و ویژگی‌های داستان و هنر اجرا می‌کنیم که طبیعتاً در این روش به زیبایی، پیام داستان به مخاطب انتقال داده می‌شود. ما بر مبنای تکنیک‌ها، ساختار و عناصر حرفه‌ای داستان نویسی کار می‌کنیم که به تبع آن پیام داستان که همان گسترش معارف اهل بیت (ع) و رضوی و محاسن کلام ائمه معصومین (ع) است توجه داریم اما پافشاری ما بر هنر و ادبیات و داستان به ماهو داستان است که در رسالت خودش موفق باشد.

* استقبال نویسندگان از جلسات داستان نویسی رضوی چطور بوده است؟

برگزاری این جلسات در انتشارات به‌نشر به سال‌های قبل از کرونا و درگذشت سعید تشکری بر می‌گردد که وی دبیر این جلسات بود و با راهنمایی او چندین اثر داستانی از جمله «به صرف عصرانه» چاپ و منتشر شد. با توجه به درگذشت او و ضرورت برگزاری جلسات داستان نویسی رضوی این دوره آموزشی مجدد برگزار می‌شود که تاکنون 4 نشست ادبی با حضور جمعی از پیشکسوتان و نویسندگان حوزه رضوی و نویسندگان نوقلم برگزار شده که استقبال از این جلسات بسیار خوب بوده است.

نویسندگان نوقلمی که در این جلسات حضور دارند همگی دوره‌های مختلف داستان نویسی را گذرانده‌اند و صاحب ایده، خلاقیت و تخیل هستند پس در نشست‌های «عصرانه داستان نویسی رضوی» در کنار آموزش عناصر و تکنیک‌های داستان نویسی، آثار مختلف داستانی نوقلمان و نویسندگان حرفه‌ای نقد و بررسی می‌شوند و در واقع می‌توان گفت این جلسات یک کارگاه ادبی است که افراد با نقاط ضعف و قدرت آثار داستانی آشنا می‌شوند.