مبارزه امام عسکری با طاغوت در سخت‌ترین شرایط
رئیس مرکز مباحثات فقهی جوادالائمه (ع) با اشاره به طرح مسأله نیابت عامه از معصوم در زمان امام عسکری (ع) و آماده کردن مردم برای دوران غیبت گفت: امام با اینکه به علت هجمه حاکمان وقت شرایط بسیار سختی داشتند؛ اما در سیاست حرف اول را می‌زدند.
حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر تقوی، رئیس مرکز مباحثات فقهی تبلیغی حضرت جوادالائمه علیه السلام در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، در آستانه سالروز شهادت امام حسن عسکری (ع)، به تبیین شخصیت و سیره ایشان پرداخت و گفت: امام حسن عسکری (ع) در سال 232 هجری در مدینه متولد و در هشتم ربیع‌الاول سال 260 در سامرا به شهادت رسیدند؛ از مجموع عمر 28ساله حضرت، 22 سال در محضر پدر یعنی امام هادی (ع) گذشت و مدت امامت ایشان تنها شش سال بود.
وی تصریح کرد: دوران امامت امام عسکری (ع) شامل فعالیت‌های تبلیغی، علمی، سیاسی، اجتماعی و تبیین مباحث امامت و ولایت امام زمان (عج) با پیچیدگی‌های خاص غیبت کبری و صغرای حضرت بود؛ تفسیر قرآنی منصوب به امام نیز شامل مباحثشان با معاندین و دفاع از قرآن است.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه روایات متعددی که از حضرت به ما رسیده است، نشان می‌دهد ایشان توانسته‌اند در آن شرایط سخت دوران تبعید و حصر خانگی، آموزه‌ها را به گوش شیعیان برسانند، افزود: در این دوران یاران برجسته حضرت محضر امام می‌رسیدند و ایشان مسائل مختلف را با آن‌ها در میان می‌گذاشتند تا به مردم انتقال دهند.
مأموران شکنجه، یار امام می‌شدند
تقوی با اشاره به اعتراف دشمنان نسبت به علم، سخاوت، عزت، کرامت و شخصیت والای حضرت ادامه داد: خیلی‌ها به زندانبان امام می‌گفتند بر ایشان سخت بگیرد و ملاقات‌ها را محدودتر کند اما او می‌گفت شما نمی دانید من با چه کسی طرف هستم؟ شرورترین و بداخلاق‌ترین افراد را برای شکنجه و اذیت و آزار مامور بر ایشان می‌کنم اما پس از مدتی همنشینی با امام، چنان اهل نماز و عبادت می‌شود که باورپذیر نیست!. آن زمان مرسوم بود نیروهای لشکر را از افراد بی‌خانواده و بردگان و.. انتخاب می‌کردند تا باکی از وحشی‌گری و خشونت نداشته باشند اما هر کدام که با امام مواجه می‌شدند به یاران ایشان میپیوستند.
وی در توضیح برخی نمونه‌های رسیدگی اجتماعی امام عسکری (ع) گفت: یکی از اعضای بیت امام نقل می‌کند که وقتی برای خانه ایشان خرید می‌کرد، بعضا همه خرید را به او می‌بخشیدند تا به منزل خودش ببرد یا از هدایایی که برایشان می‌آوردند به او می‌دادند که بین فقرا و مساکین توزیع کند. امام همچنین در نامه‌ای به ابن بابویه بعد از توصیف ویژگی‌های پرهیزگاران، توصیه به اقامه نماز، مشورت، حفظ قرآن، اذان گفتن، نماز شب، دوری از معاصی و مسائل اخلاقی و حقوقی، توصیههایی برای رفع فقر از جامعه، انتظار فرج و تبعیت از فرامین اهل بیت (ع) داشته و می‌فرمایند بدون پرداخت زکات، نماز مورد قبول خداوند قرار نمی‌گیرد.
نامه امام به ابن بابویه؛ سرفصلی عالی برای مباحث اعتقادی حوزه و دانشگاه
رئیس مرکز مباحثات فقهی تبلیغی حضرت جوادالائمه (ع) با اشاره به اوج گرفتن حلقه بحث نیابت از جانب امام در زمان امام عسگری (ع) تصریح کرد: ایشان بحث نیابت عامه (نیابت عامه مراجع تقلید از ناحیه امام زمان) از معصوم را که امروز به عنوان ولایت فقیه می‌شناسیم و نحوه تعامل مردم با ولی امر در دوران غیبت را به خوبی برای مردم تبیین کردند. برای نمونه در نامه خود به ابن بابویه قمی که یک کتاب علمی، فلسفی، اجتماعی و سیاسی بوده و می‌تواند سرفصل خوبی برای مباحث اعتقادی در دانشگاهی و حتی حوزه قرار گیرد، از او به عنوان شیخ، معتمد و فقیه من نام برده و خطاب به مردم فرمودند حالا که من (امام) در محاصره هستم و به من دسترسی ندارید، می‌توانید مباحث فقهی‌تان را از این فقیه دریافت کنید.
تأکید بر پرهیز از ظلم و مبارزه با ظالم
تقوی همچنین در تبیین اقدامات امام حسن عسکری علیه السلام علیه جریان‌های انحرافی و استبداد گفت: امام با اینکه شرایط بسیار سختی در سامرا داشتند اما برگرفته از عقل، علم، تجربه و تخصص و تبعیت از سیره اجدادشان در سیاست حرف اول را می‌زدند، در برابر ظالم هرگز سکوت نداشتند و بی‌موضع نبودند و همواره بر پرهیز از ظلم و مبارزه با ظالمان تاکید داشتند. خودشان نیز حتی تحت شدیدترین شکنجه‌ها ذره‌ای کوتاه نیامدند.
وی با اشاره به آشفتگی دستگاه خلافت در زمان امام به گونه‌ای که در مدت امامتشان سه بار تغییر خلیفه رخ داد، افزود: این خلفا که یکی از دیگری سفاکتر بودند، برای مهار روشنگری‌های امام ایشان را یا زندانی و یا تبعید و حصر خانگی می‌کردند به همین دلیل ایشان را عسکری (محصورشده توسط لشکر) می‌خوانیم اما هیچکدام از برخوردهای حکما نتوانست مانع فعالیت امام شود و ایشان مبارزات خود علیه حکام زمان را با سلاح تبلیغ و روشنگری به اشکال گوناگون از جمله نامه‌نگاری‌های متعدد به افراد خبره و سران قبائل و دعوت به مبارزه علیه طاغوت زمان دنبال می‌کردند.
رئیس مرکز مباحثات فقهی تبلیغی حضرت جوادالائمه (ع) با اشاره به فشار ویژه حاکمان وقت به حضرت به دلیل اینکه پی برده بودند ایشان پدر منجی آخرالزمان هستند، اضافه کرد: امام عسکری (ع) سردمدار مبارزه علیه بنی‌عباس بودند اما روش مبارزات سیاسی ایشان در مدت محاصره و پس از آن متفاوت بود؛ گاهی آشکار و در اوج و گاهی در ظاهر سکوت بود اما مخفیانه در جریان داشت.
خبرنگار: زهرا شریعتی