محققان: هیچ اثری از حیات در "زهره" نیست

وب‌گاه عصر ایران 1401/03/25 - 15:42 مشاهده در مرجع

محققان می‌گویند، رفتار عجیب گوگرد در جو سیاره زهره را نمی‌توان به حیات فرازمینی ربط داد.

به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی‌میل، این باور قدیمی مبنی بر اینکه ممکن است حیات فرازمینی در ابرهای موجود در سیاره زهره وجود داشته باشد، توسط یک مطالعه جدید رد شده است. این مطالعه ادعا می‌کند رفتار غیر عادی گوگرد در جو زهره را نمی‌توان به صورت شکلی از حیات فرازمینی توضیح داد.

انتظار می‌رود وجود هر گونه شکل از حیات که به صورت کافی در جایی وجود دارد، رد پای شیمیایی خود را در جو آن سیاره به جا بگذارد، زیرا هر موجودی، چیزی را به عنوان غذا مصرف می‌کند و زباله بر جا می‌گذارد.

اما دانشمندان دانشگاه "کمبریج" پس از استفاده از ترکیبی از بیوشیمی و شیمیِ اتمسفر برای آزمایش فرضیه "وجود حیات در ابرهای زهره"، هیچ شواهدی در این مورد پیدا نکردند.

ستاره شناسان چند دهه است که حدس می‌زدند وجود گوگرد در ابرهای دومین سیاره نزدیک به خورشید ممکن است بتواند نشان دهنده حیات باشد و به عنوان یک منبع غذایی بالقوه عمل کند.

با این حال، محققان می‌گویند که حیات فرازمینی نمی‌تواند توضیحی برای وجود گوگرد در جو زهره باشد.

"شان جردن" نویسنده اصلی این مطالعه از مؤسسه نجوم کمبریج می‌گوید: ما می‌خواستیم حیات، یک توضیح بالقوه باشد، اما وقتی مدل‌ها را اجرا کردیم، توضیح مناسبی به نظر نمی‌رسید.

مدل‌های محققان ویژگی خاصی از جو متراکم را که مربوط به فراوانی گوگرد دی اکسید (SO2) بود، در بر می‌گرفت.

دانشمندان می‌گویند، در زهره که درخشان‌ترین جرم طبیعی در آسمان شب زمین پس از ماه است، سطوح بالایی از SO2 در پایین ابرها وجود دارد، اما به نحوی در ارتفاعات بالاتر از جو مکیده می‌شود.

روی سیاره زمین، اغلب کربن دی اکسید موجود در جو از انتشارات آتشفشانی ناشی می‌شود.

دکتر "الیور شورتل" از دپارتمان علوم زمین و مؤسسه نجوم کمبریج و یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: اگر حیات در زهره وجود داشته باشد، باید بر شیمی اتمسفر آن تأثیر بگذارد. آیا حیات می‌تواند دلیلی باشد که سطح SO2 در زهره به این اندازه کاهش می‌یابد؟

محققان از ترکیبی از مدل‌های جوی و بیوشیمیایی برای مطالعه واکنش‌های شیمیایی مورد انتظار با توجه به منابع شناخته شده انرژی شیمیایی در جو زهره استفاده کردند. این مدل‌ها فهرستی از واکنش‌های متابولیکی را شامل می‌شد که اشکال حیات برای به دست آوردن «غذا» و محصولات جانبی زائد انجام می‌دهند.

دانشمندان این مدل را اجرا کردند تا ببینند آیا کاهش سطح SO2 را می‌توان با این واکنش‌های متابولیکی توضیح داد. در نهایت آنها دریافتند که این واکنش‌ها می‌تواند به کاهش سطح SO2 منجر شود، اما تنها با تولید مولکول‌های دیگر در مقادیر بسیار زیاد که دیده نمی‌شوند.

این نتایج، بدون اینکه درک ما از نحوه عملکرد واکنش‌های شیمیایی در جو سیاره‌ای زهره را از بین ببرد، محدودیت سختی را برای تعیین وجود حیات در سیاره زهره تعیین می‌کند.

"جردن" گفت: ما به "غذای" مبتنی بر گوگرد موجود در جو زهره نگاه کردیم، این ماده‌ای نیست که شما یا من بخواهیم بخوریم، اما منبع اصلی انرژی موجود در زهره است. اگر این غذا توسط شکلی از حیات در زهره مصرف شود، باید شاهد شواهدی از آن از طریق گم شدن و حصول مواد شیمیایی خاص در جو آن باشیم.

وی افزود: اگر حیات مسئول سطوح SO2 است که در زهره می‌بینیم، همه چیزهایی را که در مورد شیمی اتمسفر زهره می‌دانیم نیز نقض می‌کرد. اما اگر حیات مسئول آنچه در زهره می‌بینیم نیست، باز هم مسئله‌ای وجود دارد که باید حل شود، چرا که شیمیِ عجیب و غریبِ زیادی برای بررسی و پیگیری وجود دارد.

اگرچه هیچ مدرکی مبنی بر پنهان شدن حیات گوگردخوار در ابرهای زهره وجود ندارد، اما محققان می‌گویند روش آنها برای تجزیه و تحلیل نشانه‌های جوی، زمانی ارزشمند خواهد بود که تلسکوپ فضایی "جیمز وب" ناسا شروع به ثبت و ضبط تصاویر دیگری از سیارات کند که تا اواخر سال جاری ممکن خواهد شد.

برخی از مولکول‌های گوگرد در مطالعه کنونی به راحتی با تلسکوپ فضایی "جیمز وب" قابل مشاهده هستند، بنابراین شناخت بیشتر در مورد رفتار شیمیایی سیاره همسایه ما می‌تواند به دانشمندان در کشف سیارات مشابه در سراسر کهکشان کمک کند.

دکتر "شورتل" گفت: برای درک اینکه چرا برخی از سیارات زنده هستند، باید بدانیم چرا سیارات دیگر مرده‌اند. اگر حیات به نحوی بتواند به ابرهای زهره نفوذ کند، نحوه جستجوی ما برای نشانه‌های شیمیایی حیات در سیارات دیگر نیز کاملاً تغییر می‌کند.

محققان می‌گویند، حتی اگر زهره عاری از حیات باشد، نتایج این مطالعه می‌تواند برای مطالعه جو سیارات مشابه در سراسر کهکشان و کشف نهایی حیات در خارج از منظومه شمسی مفید باشد.

دکتر "پل ریمر" از دپارتمان علوم زمین و آزمایشگاه کاوندیش (Cavendish) کمبریج و همچنین یکی از نویسندگان این مطالعه می‌گوید: ما در دو سال گذشته تلاش کرده‌ایم تا شیمیِ عجیب گوگردی را که در ابرهای زهره می‌بینیم، توضیح دهیم. مشاهده شیمی عجیب و غریب بسیار خوب است، بنابراین ما در حال مطالعه بوده‌ایم که آیا راهی برای توضیح حیات برای آنچه می‌بینیم وجود دارد یا خیر.

وی افزود: حتی اگر زهره مرده باشد، این امکان وجود دارد که سیارات شبیه به زهره در منظومه‌های دیگر میزبان حیات باشند و ما می‌توانیم آنچه را که در این مورد آموخته‌ایم، در سامانه‌های فراخورشیدی به کار ببریم. این تازه شروع کار است.

این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده است.

تماشاخانه