مدیریت زمین برای تامین امنیت غذایی بیشتر

سازمان امور اراضی در دهه 70 خورشیدی با هدف مدیریت زمین شکل گرفت و بیش از 10 دبیرخانه در موضوع زمین در کشور فعالیت دارند.

به گزارشخبرنگار مهر، سازمان امور اراضی کشور یکی از زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی نخستین تور رسانه‌ای خود را برگزار کرد. این تور رسانه‌ای با هدف آشنا شدن از طرح یکپارچه سازی اراضی و اثرات آن نسبت به پیش از آن بود. همچنین بازدید از طرح‌های تغییر کاربری و واگذاری زمین به بخش صنعت در افزایش اشتغال و بهبود راندمان فعالیت‌ها بود.

آمار برداشت محصول از زمین‌های کشاورزی کشور نسبت به کشورهای فعال در این حوزه پایین بوده و این موضوع در کنار کاهش قدرت زایش خاک و کمبود آب به کشاورزی سنتی و زمین‌های خرد بر می‌گردد. کشاورز در ایران به عنوان شغل شناخته نمی‌شود و در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار بهره وری از زمین‌های چند پاره کوچک داشت.

«یکپارچه سازی اراضی کشاورزی» یکی از اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم است. استان قزوین به عنوان پایلوت در حال انجام این هدف است.

مزرعه یکپارچه سازی شده کاهو

محسن خیرخواه، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین درباره وضعیت یکپارچه سازی اراضی کشاورزی در این استان گفت: با تجمیع 6 تا 7 مزرعه توانستیم 181 هکتار زمین کشاورزی به شکل یکپارچه ایجاد کنیم که با شیوه آبیاری نوین به کشت کاهو اختصاص یافته است.

وی افزود: این مزرعه الگو و نمونه آزمایش شده در حوزه یکپارچه سازی اراضی کشاورزی بوده که به وسیله پهپاد عملیات سمپاشی آن انجام می‌شود. شیوه نوین آبیاری سبب صرفه جویی در مصرف آب و افزایش تولید محصول شده که بازار تقاضای بیشتری را پوشش می‌دهد.

وی با اشاره به نظارت بر عملکرد این مزرعه عنوان کرد: کارشناسان حوزه تغذیه بر نحوه عملکرد و کیفیت محصولات نظارت داشته و الزامات صادراتی در میزان سمپاشی رعایت می‌شود.

خیرخواه گفت: عملیاتی شدن یکپارچه سازی زمین‌های خرد در این نمونه سبب شده تا برخی کشاورزان خود به شکل خودجوش مبادرت به یکپارچه سازی اراضی کنند زیرا با اجرای این پروژه و کاهش مصرف آب، سم و کود آنها رایگان خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در پایان از کمبود کود گلایه کرد و گفت: کود فسفات و پتاس وارداتی است و میزان واردات پاسخگوی نیاز کشاورزان نبود.

پروژه صنعتی اراضی واگذار شده

در ادامه این تور رسانه‌ای، خبرنگاران از واحد صنعتی بازدید کردند که زمین آن از سوی امور اراضی واگذار شده بود. با تکمیل این پروژه قرار است واحد صنعتی روزانه 400 تن شیر تولید کند که علاوه بر تأمین نیاز محصولات لبنی خود باقی به بازار عرضه شود.

بنا به گفته سعید صالحی، مدیر این پروژه میزان اشتغالزایی این طرح 500 نفر به شکل مستقیم خواهد بود.

وی درباره برنامه توسعه‌ای این مجموعه به راه اندازی کشتارگاه اشاره کرد و گفت: امیدواریم در فاز اول 1000 رأس دام به تأمین شیر مورد نیاز بپردازد و در ادامه در طرحی 5 ساله این عدد روند افزایش داشته باشد.

گفتنی است شیر یکی از مواد تأمین کننده کلسیم مورد نیاز بدن بوده و آمارها نشان می‌دهد مصرف سرانه شیر کشور نسبت به استاندارد جهانی پایین‌تر است؛ در حالی که مصرف سرانه شیر در جهان بیش از 110 کیلو گرم برای هر فرد است این عدد در ایران بین 80 تا 90 کیلو گرم برآورد می‌شود.

صالحی در ادامه سخنان خود درباره تکمیل زنجیره تولید از تولید اسپرم و جنین در واحدهای دامداری تا فراورده‌های پروتئینی در کارخانجات صنعتی به کمبود نقدینگی اشاره و عنوان کرد: تکمیل زیرساخت‌ها نیازمند سرمایه مالی است اما نبود منابع پولی کافی سبب شده تا فرایند کار شتاب لازم را نداشته باشد.

فعالیت 10 دبیرخانه برای مدیریت زمین

در پایان این تور رسانه‌ای و نشست خبری سازمان امور اراضی، عزیز عبدی، جانشین و مشاور رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین به سخن پرداخت و گفت: بیش از 10 دبیرخانه در موضوع زمین فعالیت دارند. سازمان امور اراضی کشور در دهه 70 با هدف مدیریت زمین شکل گرفت. در ادامه زیرمجموعه‌های این سازمان در استان‌ها با شاخص حفظ کاربری به مدیریت منابع خاکی کشور پرداختند.

وی افزود: در استان قزوین حدود 16 شهرک و ناحیه صنعتی وجود دارد و واگذاری زمین از سوی امور اراضی با هدف جلوگیری از پراکندگی واحدهای صنعتی انجام شده است.

وی ادامه داد: در این راستا بیش از 300 هکتار از اراضی ملی در اختیار شرکت شهرک‌های صنعتی قرار گرفته است.

عبدی گفت: اراضی کشاورزی به 3 دسته مرغوب، کم مرغوب و نامرغوب تقسیم می‌شوند که برای واگذاری زمین به واحدهای صنعتی از زمین‌های درجه 3 و نامرغوب برای امر کشت استفاده می‌شود.

مزیت‌های کشاورزی قزوین

در ادامه علی راه انجام، معاون بهبود تولیدات گیاهی و باغی این استان به سخن پرداخت و گفت: استان قزوین یک درصد از کل مساحت کشور را شامل می‌شود اما تولیدات کشاورزی آن 4 درصد کل محصولات است.

وی افزود: 70 درصد محصولات کشاورزی قزوین در حوزه زراعت، 15 درصد باغی و 15 درصد نیز دامی و شیلات است؛ علاوه بر اینکه در تولید محصولات غذایی رتبه اول تا پنجم را در اختیار دارد.

وی تصریح کرد: گوشت مرغ، فندق، انگور و زیتون عمده محصولات تولید شده در این استان به شمار می‌رود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی و باغی با بیان اینکه عملکرد در واحد سطح این استان بیش از سایر مناطق کشور است، اظهار کرد: حدود 80 واحد کشت و صنعت در قزوین فعالیت داشته که اراضی در اختیار آنها به طور میانگین 1000 هکتار و مکانیزه است.

راه انجام با اشاره به 8 ناحیه کشاورزی استان قزوین ادامه داد: با هدف یکپارچه سازی اراضی کشت صنعتی و مکانیزه در حال پیگیری است.

وی در ادامه سخنان خود به شبکه آبیاری استان قزوین اشاره کرد و گفت: این استان از دهه 50 دارای شبکه آبیاری مدرن است که حدود 1200 کیلو متر شبکه اصلی و فرعی از طالقان تا تاکستان را در اختیار دارد. همچنین 4 هزار حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق در این استان وجود دارد که آب مورد نیاز را تأمین می‌کند.

راه انجام با بیان اینکه حفظ اراضی برای تأمین امنیت غذایی ضرورتی اجتناب ناپذیر است، اظهار کرد: وظیفه داریم اراضی درجه یک و دو را به لحاظ زایش برای کاربردهای کشاورزی حفظ کنیم و زمین‌های درجه 3 برای فعالیت‌های صنعتی واگذار شود تا بهره وری روند درستی طی کند.

وی با اشاره به 150 هزار هکتار کشت دیم در این استان، اضافه کرد: بخش الموت ظرفیت خوبی برای کشت گیاهان دارویی دارد و برخی گونه‌های گیاهی فقط مختص این استان است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی و باغی قزوین با اشاره به کشت پسته در این استان یادآور شد: قزوین یکی از مناطق تولید پسته کشور است. مغز پسته آن در جهان بهترین کیفیت را داشته و در صنایع غذایی کاربرد بسیار دارد.

وی گفت: 10 هزار هکتار از باغات قزوین به کشت این محصول اختصاص یافته است و میزان برداشت با شیوه‌های سنتی کشت در هر هکتار تا 8 تن بوده که با روش‌های صنعتی به 1000 تا 1200 تن می‌رسد.

راه انجام درباره ظرفیت گردشگری کشاورزی استان هم گفت: منطقه طارم با باغات زیتون یکی از ظرفیت‌های این حوزه است و مجموعه برای نخستین بار موفق شده تا مجوز گردشگری را برای آن دریافت کند.

رفع تداخلات اراضی ملی و کشاورزی

در ادامه مهدی رحماندوست، مدیر امور اراضی استان قزوین به سخن پرداخت و گفت: مسئولیت امور اراضی زیاد اما ساختار آن ضعیف طراحی شده است درست مانند بدنی که کوچک اما سر بسیار بزرگی دارد.

وی اظهار کرد: این استان در رفع تداخلات زمین‌های کشاورزی رتبه برتر را در بین استان‌های کشور دارد و بیش از 50 درصد منابع طبیعی دارای پلاک شده اند.

وی با بیان اینکه تا پایان سال 1402 قرار است رفع تداخلات به سرانجام برسد، گفت: در حوزه حدنگاری زمین‌های کشاورزی هم که باید بین سال‌های 97 تا 98 انجام می‌شد اما نشد، موضوع در حال پیگیری و انجام است.

او گفت: یکی از برنامه‌های امور اراضی توسعه بخش کشاورزی و صنعتی استان است. فرایند تولید در حال تسهیل است تا اشتغال و درآمدها افزایش یابد.

رحماندوست در پایان نشت خبری با اشاره به پروژه یکپارچه سازی اراضی کشاورزی خاطرنشان کرد: استان قزوین در بخش زمین‌های مرغوب و درجه یک کشاورزی رتبه نخست را در ایران دارد.