مراسم دیشب "جشن حافظ" هنرمندان را هم خسته کرد / دایره تنگ نامزدها، فیلم‌های دیگر را بیرون گود نگه داشت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جشنواره‌ها، مراسم‌ها و جشن‌های فرهنگی و هنری را به عنوان رکنی از ارکان حیاتی ساحت هنر هر کشور می‌نامند. در واقع این برنامه‌ها، رویدادها، آغاز و پایان‌ها نشانه‌های زیست و حیات هنر هر کشوری است. در دوران کرونا برخی بر تعطیلی جشنواره‌ها اصرار داشتند و حتی می‌گفتند که هزینه و بودجه آن را به هنرمندان و سینماگرانی بدهید که دچار مشکلات مالی‌اند؛ اما با برگزاری این جشنواره و جشن‌ها معلوم شد که برگزاری آنان بخشی از چرخه زیستی فرهنگی و ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

در میان جشن‌های هنری و سینمایی کشور ما، در کنار رویدادهای رسمی چون جشنواره فیلم فجر، جشن حافظ یکی از مهم‌ترین رویدادهای خصوصی و مستقل است که مرحوم "علی معلم" آن را برگزار کرد و با استمرار آن توانست این جشن را به عنوان رویدادی تأثیرگذار میان هنرمندان بنا نهد. حال بعد از درگذشت او خانواده وی چندسالی است که این جشن را ادامه داده‌اند و تلاش کرده‌اند تا این رویداد چراغش خاموش نشود.

برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های هنری آن هم به دلیل حساسیتی که نسبت به موضوع هنرمندان وجود دارد مشکل است اما این مشکلات از جنبه‌های گوناگون نباید منجر به این شود که اصول برگزاری چنین رویدادی تحت‌الشعاع آن قرار بگیرد و این برنامه را تبدیل به یک روند فرسایشی و خسته‌کننده کند.

دیشب، مراسم اختتامیه جشن حافظ 21 دچار چنین معضلی شده بود. جشنی که بیشتر از هر چیز به ویترین آن یعنی برگزاری در تالاری مجلل با زرق و برق توجه شده بود اما داخل این ویترین خستگی و بی‌حوصلگی همه را دل‌زده کرده بود.

اولین نکته درباره مراسم دیشب حافظ که برای اکثر حضار عجیب بود همین عدم همخوانی صورت و مکان بسیار مجلل و تشریفاتی مراسم با درون و محتویات آن است. مراسم در یکی از هتل‌های بسیار گران‌قیمت شهر تهران برگزار شده بود و همین انتظار را برای مخاطبین برنامه اینگونه بالا برده بود که حتما برنامه‌هایی منظم، جذاب و با کیفیت و درجه هنری بالا روبرو خواهیم بود. اما زمانی که رضا یزدانی گیتارزنان بروی سن آمد و بدون هیچ تجهیزاتی شروع به خواندن کرد معلوم شد که گویا انتظارات بیهوده است. از این گذشته زمان برگزاری تقریبا با یک ساعت و نیم تأخیر شروع و تا بعد از ساعت 12 شب ادامه پیدا کرد که همین باعث خستگی بیش از حد حضار شده بود. برخی از هنرمندان بدون توجه به این روند زمانی که روی سن می‌رفتند تا چند دقیقه صحبت می‌کردند که منجر به خستگی بیشتر می‌شد. این حال متضاد با برگزاری یک جشن، باعث شد که هنرمندان و همراهان پروژه‌ها یکی یکی بعد از گرفتن یا نگرفتن جایزه از سالن بیرون بروند و تشویق‌ها کمتر و کمتر شود.

یکی از شواهد خستگی روی سن آمدن امیر جدیدی بود که قبل از وی دعوت‌کننده‌اش کلی از او تعریف و تمجید کرد اما عجیب آنکه وقتی که وی روی صحنه آمد انگار از خواب بیدار شده بود. کاملا خسته و بی‌حال. همین خستگی و روند فرسایشی باعث شد که پانته‌آ بهرام این کسالت‌باری را به اشتباه سوژه سیاسی کند و بگوید این حالت برای آن است که مردم دل خوشی ندارند و وقتی آنها خوش نیستند ما هم خوش نستیم و یکدیگر را تشویق نمی‌کنیم. این درحالی بود که در ابتدای این مراسم که هنوز انرژی در بدن حضار بود تشویق‌های مکرر وجود داشت. استدلالی سیاسی اما کاملا بی‌ربط با فضای مراسم!

نکته دیگر درباره جشن حافظ اخیر، ایرادی بود که نسبت به نامزدها وجود داشت. در سال گذشته چه در حوزه تلویزیون و نمایش خانگی و چه سینما آثار متنوع زیادی وجود داشت که می‌توانست در جشن حافظ حضور داشته باشند اما بصورت عجیبی چند فیلم و سریال منحصرانه تمامی بخش‌ها را در بر گرفته بودند و گویا اجازه ورود به دیگر فیلم‌ها و سریال‌ها نمی‌دادند.

برخی از فیلم‌های نامزد این رویداد، در جشنواره فیلم فجر سال گذشته تنها در بخش فنی توانستند جایزه داشته باشند و از سوی دیگر توسط مردم در سینماهای مردمی نیز کمترین توجهی به آنها نشد و در کل فیلم چندان موثری نبود اما در عین حال در بیشتر بخش‌ها نامزد شده بود. در حالی که در دو جشنواره فجر گذشته و در سینماهای کشور فیلم‌های زیادی حضور داشتند که می‌توانستند نامزد شوند.

جای برخی فیلم‌ها مانند منصور در این میان خالی بود. فیلمی ملی و قهرمانی که باید در جشن‌های مستقل نیز به آنان توجه کرد. جدای از "منصور"، در بخش تلویزیونی سریالی مانند "گاندو" نیز که توانسته بود نظرات عموم مردم را به خود جلب کند تنها در چند بخش نامزد شد اما دست خالی از سالن بیرون آمد. حضور فیلمی مانند "خورشید" که جوایز خود را چه از داخل و خارج گرفته و نزدیک به دو سال از اکران آن در جشنواره و سینماهای کشور می‌گذرد در کنار فیلمی مانند "قهرمان" که اکران آن تازه در کشور شروع شده است، نشان می‌دهد که به جای توجه به تنوع از روی چندین فیلم و سریال پریده‌ایم و دست روی چند مورد محدود گذاشته‌ایم. سریال خاتون به عنوان یکی از سریال‌های جذاب و تاریخی یا سیاوش که ساخت آن دشوار است اما در عین حال توانست به عنوان اثری هنری و حماسی در نمایش خانگی تلقی شود، یکی از غایبین مهم این جشن بود.

صداگذاری کلیپ‌های معرفی نامزدها نیز سوژه دیگر است. جشن حافظ با هنرمندان زیادی در ارتباط است اما گویا حتی یک نفر دوبلر و یا بازیگر خوش صدا وجود نداشت که این کلیپ‌ها را صداگذاری کند. البته جا دارد که از کلیپ زیبایی که درباره شهدا و جنگ در ابتدای مراسم بود یاد شود که تأثیرگذار و زیبا بود؛ چیزی که حتی گوهر خیراندیش را تحت تأثیر قرار داده بود و یاد شهدا را گرامی داشت.

از این‌ها گذشته بنظر می‌رسید که جشن حافظ، حواشی پشت پرده نیز داشته است. اشاره مکرر به این موضوع که ما هنرمندان تنها برای رقابت نیامدیم و تشویق و دورهمی ما نیز دلیل دیگری است برای حضور در این مراسم، نشان می‌داد که گویا برخی نیامدن‌ها دلیلش عدم پذیرش در میان نامزدها بوده است. اینگونه جای خالی آنها به سردی فضا و خستگی این برنامه اضافه کرد و باعث شد که مراسم جشن حافظ 21 یکی از سردترین و خسته‌کننده‌ترین مراسم‌های همیشگی خود تبدیل شود و رویدادی که قرار است تا نشانه حیات زیست فرهنگی یک کشور باشد بیشتر نشانه خمودی و خستگی در میان هنر و هنرمندان کشور شد.