مردم زمین تا سال 2050 با بحران شدید کمبود آب مواجه خواهند شد؟

کمبود آب زمین

سازمان ملل متحد در اولین گزارش از مجموعه‌گزارش‌های جدیدی که چگونگی تأثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آب در سراسر دنیا را بررسی می‌کنند، می‌گوید تا سال 2050 بالغ‌بر پنج میلیارد نفر از ساکنان زمین (معادل حدوداً دو سوم از کل جمعیت) با حداقل یک ماه کمبود آب مواجه خواهند شد.

ارزیابی انجام‌شده توسط سازمان جهانی هواشناسی شامل پیش‌بینی‌هایی درباره‌ی جریان آب، سیل و خشک‌سالی در هر قاره‌ی کره‌ی زمین است. این ارزیابی به نتابج متعددی منتهی شد، اما سازمان جهانی هواشناسی به‌طور کلی عقیده دارد که در گذر زمان امنیت آب در سراسر دنیا به‌طور فزاینده‌ای نابرابر می‌شود.

برخی از مناطق نظیر رود سائو فرانسیسکو در برزیل با آینده‌ای چالش‌برانگیز مواجه هستند. سایر مناطق مثل منطقه‌ی دریاچه‌های بزرگ در ایالات متحده در شرایط بهتری به سر می‌برند. این منطقه شامل پنج دریاچه است که در مرز آمریکا و کانادا قرار دارند.

پتری تالاس، دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی، در بیانیه‌ای می‌گوید آثار تغییرات اقلیمی غالبا ازطریق آب احساس می‌شود. او به مواردی مثل خشک‌سالی‌های شدید و مکرر، سیل‌های شدیدتر، بارش فصلی نامنظم‌تر و افزایش سرعت آب شدن یخچال‌ها اشاره کرده و گفته است: «این موارد اثراتی زنجیره‌ای روی اقتصاد، اکوسیستم و تمام جنبه‌های زندگی روزمره‌ی ما می‌گذارند.»

تالاس می‌گوید با وجود تمامی خطرات، همچنان درک کافی از تغییراتی که در توزیع، کمیت و کیفیت منابع آب شیرین اعمال شده‌اند وجود ندارد.

به گفته‌ی پتری تالاس، گزارش 36 صفحه‌ای سازمان جهانی هواشناسی در تلاش است آگاهی درباره‌ی تغییرات منابع آب شیرین را افزایش و نمای کلی و مختصری از میزان ذخایر آب در نقاط مختلف دنیا ارائه دهد. این گزارش همچنین به سازگار کردن سرمایه‌گذاری‌ها با شرایط جدید کمک می‌کند و سازمان ملل را قادر می‌سازد که دسترسی به سیستم‌های هشدار اولیه‌ی فجایع اقلیمی مثل سیل و خشک‌سالی را امکان‌پذیر کند.

سازمان جهانی هواشناسی می‌گوید همچون سایر آثار ناشی از تغییرات اقلیمی، دررابطه‌با ذخایر منابع آب شیرین نیز برنده‌ها و بازندگانی وجود خواهند داشت، اما «به‌طور کلی روندهای منفی قوی‌تر از روندهای مثبت هستند.»

پیش‌بینی شده است در ایالات متحده، خشک‌سالی‌های مداوم اثر منفی بیشتری روی امنیت آب در غرب بگذارند. البته منطقه‌ی دریاچه‌های بزرگ امنیت آب بیشتری دارد چون این منطقه به پنج مورد از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین جهان نزدیک است.

براساس گزارش ساینتیفیک امریکن، دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند مناطق دیگری مثل حوضه‌ی نیجر در غرب آفریقا، کافت شرق آفریقا و حوضه‌ی شمالی آمازون نیز در سال 2050 ظرفیت ذخیره‌ی آب بالاتر از میانگین جهانی داشته باشند.

دانشمندان سازمان جهانی هواشناسی چندین «نقاط داغ با روند منفی» ذخیره‌ی آب در سراسر دنیا شناسایی کرده‌اند که شامل این موارد می‌شود: حوضه‌ی سائو فرانسیسکوی برزیل، پاتاگونیا در ناحیه‌ی جنوبی آمریکای جنوبی، سرچشمه‌ی رودخانه‌ی گنگ در کوه‌های هیمالیا در بخش شمالی هند و رودخانه‌ی سِند (ایندوس) که از فلات تبت به دریای مکران می‌ریزد.

براساس گفته‌ی پژوهشگران، ذوب سریع برف و یخ در مناطق مرتفع همچون استفاده‌ی بیش‌از‌حد از آب‌های زیرزمینی برای آبیاری «اثری قابل‌توجه» بر امنیت جهانی آب می‌گذارد. درنتیجه‌ی افزایش خشک‌سالی و کوچک شدن منابع سطحی آب، استفاده از منابع زیرزمینی برای کشاورزی تشدید خواهد شد.

یافته‌ی کلیدی دیگری نیز در گزارش 36 صفحه‌ای سازمان جهانی هواشناسی دیده می‌شود. در سال 2021 مساحت ناحیه‌هایی در سراسر دنیا با جریان آب کمتر از حد میانگین تقریباً دو برابر بیشتر از مساحت ناحیه‌هایی بود که جریان آب آن‌ها بیشتر از حد میانگین است. دانشمندان شرایط سال 2021 را به تغییرات اقلیمی و پدیده‌ی لا نینا نسبت داده‌اند. به هنگام وقوع لا نینا دمای آب در بخش مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام کمتر از حالت عادی می‌شود و درنتیجه‌ی آن نوسان جوی به وقوع می‌پیوندد.

سازمان ملل متحد می‌گوید در بین سال‌های 2001 تا 2018 بالغ‌بر 74 درصد از تمامی فجایع طبیعی به آب ارتباط داشته‌اند و با استناد به این اطلاعات از کشورهایی که در کنفرانس اقلیمی مصر حضور داشتند دعوت کرد اقدامات جدی‌تری انجام دهند.