مرز‌های جغرافیایی نباید وحدت فرهنگی ایران و افغانستان را از بین ببرد
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با تأکید بر وحدت فرهنگی و تمدنی ایران و افغانستان گفت: ما در یک تمدن ایرانی - اسلامی زندگی می‌کنیم که خرد، توحید و عرفان، ستون‌های اصلی آن است از این رو مرز‌های جغرافیایی نباید مانع از شناخت هویت مشترک ما شود.
باشگاه خبرنگاران جوان - به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در مراسم بزرگداشت چهارمین سالگرد عروج مرحوم «محمد سرور رجایی»، این پژوهشگر و ادیب افغانستانی را از جمله شخصیت‌های کم‌نظیر در جامعه اسلامی دانست و اظهار داشت: رجایی انسانی دغدغه‌مند، فرهنگی و اجتماعی بود که توانست ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی را در چارچوب اسلام ایرانی به خوبی پیوند بزند.
وی با تأکید بر وحدت فرهنگی، ادبی و عرفانی دو کشور گفت: فرهنگ ما یکی است. ادبیات عرفانی، شعر، فلسفه و تصوف خراسانی، همگی نشان‌دهنده یک هویت مشترک فرهنگی است که در طول تاریخ، عارفان و بزرگانی، چون سعدی، مولوی، حکیم سنایی، عبدالرحمن جامی و بسیاری دیگر در این سرزمین‌ها به فراگیری معرفت و معنویت پرداختند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ویژگی‌های تمدن ایرانی - اسلامی گفت: ایرانیان از پیش از اسلام همیشه موحد بوده‌اند. شعار توحید در طول تاریخ، از زرتشت تا اسلام، همیشه در مرکز اندیشه این ملت بوده است. حتی فیلسوفانی مانند شیخ شهاب‌الدین سهروردی، اگرچه از میراث زرتشتی الهام گرفته‌اند، اما همواره دوگانگی (ثنویت) را نقد کرده و به سوی توحید حرکت کرده‌اند.
حجت‌الاسلام خسروپناه با اشاره به عهدنامه‌های تاریخی که منجر به جدایی بخش‌هایی از ایران بزرگ شد، گفت: آذربایجان، افغانستان و دیگر مناطق، در اثر سیاست‌های استعماری از هم جدا شدند. این جدایی‌ها، اگرچه جغرافیایی است، نباید سبب دوگانگی در هویت فرهنگی و اندیشه‌ای شود.
وی با نگرانی از وضعیت کنونی افغانستان، گفت: افغانستان، که در گذشته مهد تمدن، علم، حکمت، شعر و عرفان بود، امروز درگیر جنگ، تروریسم و بحران است. این نتیجه توطئه‌های خارجی از جمله شوروی سابق و آمریکا و همچنین ترویج جریانات افراطی و تکفیری بوده است که اسلام خواصی را جایگزین اسلام عقلانی و عرفانی کردند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در افغانستان، احمدرضا سعیدی با عشق و ایثار، در راه ترویج ارزش‌های اسلامی، فرهنگی و معنوی فعالیت می‌کرد و در نهایت به شهادت رسید. ما درباره این شهید، کتابی داریم و فیلمی نیز ساخته شده به نام «در ماموریت خدا» که زندگی و مأموریت ایشان را روایت می‌کند.
حجت‌الاسلام خسروپناه با بیان اینکه جمعیت مهاجر افغانستانی در ایران، پیوند‌های اجتماعی، فرهنگی و انسانی عمیقی بین دو ملت ایجاد کرده است، افزود: این پیوند‌ها باید تقویت شود. ما باید بیشتر به فکر آینده باشیم، و آینده در دستان نوجوانان و جوانان است. آنها باید بدانند که تاریخ تمدن ایران اسلامی، تمدنی گسترده و جامع است. تمدنی که از خراسان تا هند، از ایران تا افغانستان گسترده شده است.
وی با اشاره به چالش‌های امروز جهان اسلام یادآورشد: امروز با مسائلی مانند بیوتکنولوژی، فناوری کوانتومی، هوش مصنوعی و تحولات علوم طبیعی رو‌به‌رو هستیم. فلسفه و عرفان ما باید امتداد اجتماعی پیدا کند. باید به گونه‌ای فکر کنیم که بتوانیم به این مسائل پاسخ اسلامی بدهیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با استناد به سخن رهبر معظم انقلاب درباره لزوم شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی، گفت: ما باید به گذشته خود بازگردیم، نه برای تقلید، بلکه برای الهام‌گیری. در گذشته، ما مرز‌های مصنوعی نداشتیم. فرهنگ، ادبیات و عرفان ما یکی بود.
حجت‌الاسلام خسروپناه هشدار داد که جنگ‌های درون‌گروهی و دسته‌بندی‌های سیاسی نباید میراث فرهنگی مشترک دو ملت را از بین ببرد.
وی با ابراز نگرانی از وضعیت کنونی افغانستان، گفت: طبیعتاً ما در یک وجه فرهنگی و تمدنی مشترک هستیم. این واقعیت باید در ذهن نسل‌ها جا بیفتد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: دشمنان همواره تلاش کرده‌اند تا تصویر منفی بین ایرانیان و افغانیان ایجاد کنند. این دقیقاً همان کاری است که سال‌ها بین ایرانیان و عرب‌ها انجام شده، یا بین کرد‌ها و ترک‌ها. این تقسیم‌بندی‌ها ابزاری برای تضعیف جهان اسلام است.
حجت‌الاسلام خسروپناه اظهارداشت: اتحادیه اروپا در واقع یک واکنش به تهدید آمریکا بود. آنها فهمیدند که اگر متحد نباشند، آمریکا آنها را نابود می‌کند. پس از نظر استراتژیک، متحد شدند. اما متاسفانه، این بلوغ در جهان اسلام هنوز به‌طور کامل حاصل نشده است.
وی به موضوع مدیریت مهاجرت و حضور جمعیت مهاجر افغانستانی در ایران پرداخت و گفت: طبیعی است که هر کشوری برای ورود و خروج افراد از مرزهایش ضوابط امنیتی و قانونی داشته باشد. این موضوع فقط مختص ایران نیست. مجموعه‌های امنیتی باید بدانند چه کسی وارد می‌شود و چه کسی خارج می‌شود، چه ایرانی باشد و چه خارجی.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: نباید در یک مقطع، بدون سیاست مدون و حکمرانی شفاف، پذیرش مهاجران را به صورت بی‌رویه انجام دهیم و سپس به دلیل احساس تهدید، 180 درجه تغییر مسیر دهیم. این رفتار نشانه حکمرانی نیست. حکمرانی یعنی داشتن سیاست مدون، ضوابط مشخص، نظارت دقیق و ارزیابی مستمر.
حجت‌الاسلام خسروپناه تأکید کرد: ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی بر این نکته تأکید داریم که برای مهاجرت، به ویژه از کشور‌های همسایه، باید یک الگوی حکمرانی هوشمند داشته باشیم. الگویی که هم از منافع کشور حفاظت کند، هم از ظرفیت‌های انسانی مهاجرین بهره‌برداری بهینه داشته باشد.
وی یادآور شد: اگر یک مهاجر خطایی مرتکب شود، نباید این خطا به کل قوم یا ملت منسوب شود. همانطور که اگر یک ایرانی جرمی مرتکب شود، نمی‌گوییم همه ایرانیان این‌چنین هستند. این نگاه غلط است و در نظام ما جایی ندارد.