مروری بر آنچه در زمینه حفظ حریم واگن بانوان در مترو انجام شده است / کدام کشورها واگن ویژه بانوان دارند؟
نحوه اجرای طرح واگن ویژه بانوان و روشهای ممنوعیت ورود آقایان به حریم این واگنها در کشورهای مختلف با توجه به فرهنگ جامعه، ارزشهای حاکم و قوانین متعارف در هر کشور کاملاً متفاوت است؛ اما در مجموع نظر عموم مردم کشورهایی که این طرح در متروی آن اجرا شده بخصوص بانوان مثبت است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، اختصاص واگن ویژه بانوان فقط مختص کشور ایران و مترو تهران و حومه نیست و اولین بار نیز این طرح در مترو توکیو اجرا شد در حال حاضر نیز کشورهایی از جمله ژاپن، برزیل، مکزیک، هند و امارات نیز با وضع قوانین ویژهای وجود دارد.
ژاپن: در کشور ژاپن به منظور جلوگیری از ورود آقایان به واگن بانوان علاوه بر علائم هشداردهنده، از کارکنان انتظامات استفاده میشود که با توجه به شماره خط و زمان بهرهبرداری، میزان حضور این مأموران متفاوت است. به طور مثال در ساعات شلوغ و پرتردد، این افراد همواره حضور دارند؛ اما در ساعات خلوت و روزهای تعطیل این افراد نیز در ایستگاهها حضور ندارند.
برزیل: از سال 2006 در شهر ریودوژانیرو کشور برزیل نیز به عنوان یک قانون محلی، یک واگن به رنگ صورتی مخصوص بانوان تعیین گردیده و علائم هشداردهنده بر روی بدنه قطار و روی زمین نصب شده است. همچنین به منظور اطمینان از اجرای قانون و ایجاد نظم، نیروهای انتظامی در داخل قطار مستقرشده اند تا از هرگونه تجاوز به حریم بانوان جلوگیری شود.
مکزیک: در سال 2000 به طور رسمی واگنهایی از متروی مکزیکوسیتی به زنان اختصاص یافت و در آن سال، خطوط یک، سه، هفت، هشت، نه و A همگی دو واگن اول خود را برای زنان و کودکان زیر 12 سال تعیین کردند.
هند: در هند نیز واگنهایی را ویژه بانوان اختصاص دادهاند و به علت تراکم جمعیت و شلوغی در ساعات پرتردد یک واگن به تعداد واگنهای بانوان افزوده میشود و به منظور کنترل و پایش حریم بانوان صرفاً از تابلو و علائم هشداردهنده استفاده میشود.
امارات متحده عربی: در دبی نیز یک واگن برای کودکان و بانوان در نظر گرفته شده و به منظور تعیین حریم بانوان از علائم و تابلوهای هشداردهنده بر روی در و بدنه قطار استفاده میشود و همچنین در داخل واگن از نوار شبرنگ برای تعیین مرز حریم بانوان استفاده شده و ورود آقایان ممنوع است. در این کشور علاوه بر علائم هشداردهنده در صورت ورود آقایان به واگنهای مخصوص بانوان و کودکان افراد با جریمه نقدی به میزان 27 دلار روبرو میشوند.
اما ماجرای راهاندازی واگن ویژه بانوان در مترو تهران و حومه از همان سالهای ابتدایی بهرهبرداری از مترو با توجه به استقبال خوب شهروندان و بحث راحتی بانوان در قطارها مورد توجه مدیران شهری قرار گرفت. این موضوع با شلوغ و فشردهشدن مسافران در واگنهای مترو با جدیت بیشتری از سوی مسئولان دنبال شد و بعد از بررسی میدانی در حملونقل عمومی کلانشهرهای جهان در سال 1382 اجراشد و در مهرماه سال 1390 با توجه به افزایش مسافران خانم مدیریت شهری یک واگن دیگر به ظرفیت واگن ویژه بانوان اضافه کرد. این طرح از همان ابتدا با اعتراضات زیادی روبرو شد و این یک واگن که بهصورت نیم واگن در ابتدا و انتها به ظرفیت واگن بانوان اضافه شده بود هیچگاه از جولان آقایان خالی نشد. ودر سالهای اخیر یکی از پرتکرارترین شکایتهای مسافران بهخصوص بانوان را به خود اختصاص داده است و حتی بانوان با ثبت کمپینهای متعددی از مسئولان درخواست کردند تا جلوی ورود آقایان به واگن بانوان گرفته شود.
اگرچه در این سالها اقدامات فرهنگی و آموزشی مختلفی نیز در این راستا انجام شد؛ اما نتیجه مطلوب حاصل نشد. تا اینکه پلیس و یگان حفاظت پا به میدان گذاشتند تا این مطالبه به حق بانوان با اقدامات سلبی جدیتری محقق شود.