مستندات تاریخی زلزله‌های منطقه اصفهان به روایت مهدی زارع
در مستندات تاریخی از زلزله‌های 1755 و 1778 و 1844 کاشان که بزرگای حدود 6 برای آنها برآورد شده به فین و کاشان آسیب رسیده است که به گسل فین مرتبط بوده‌اند. در سده بیستم زمین‌لرزه‌ها 1963 و 2005 با بزرگای به ترتیب 4.5 و 4.7 احتمالا با جنبایی گسل اردستان مرتبط بوده‌اند. با توجه به طول گسل اردستان می‌توان احتمال رخداد زمینلرزه با بزرگای 6 را روی این پهنه گسل درنظر گرفت.
اولین زلزله سال 1404 در استان اصفهان رخ داد و همین بهانه‌ای شد تا فرهاد طالبیان خبرنگار خبرآنلاین با دکتر مهدی زارع، استاد دانشگاه دراین‌باره در گفت‌وگو کند و این زلزله‌شناس توضیحاتی بدهد که در ادامه می‌خوانید.
اولین زلزله سال 1404، صبح امروز در 10 کیلومتری شرق نطنز رخ داد. مهدی زارع، استاد پژوهشکده زلزله‌شناسی دراین‌باره می‌گوید: زلزله جزن در شرق نطنز با بزرگای 4.8 ساعت 10:23 صبح جمعه اول فروردین 1404 در 10 کیولومتری شرق نطنز و در 3 کیلومتری جنوب جزن بر روی قطعه از سامانه گسله اردستان رخ داد. گسل اردستان، واقع در شمال شرق اصفهان بخشی از یک پهنه گسله فعال در ایران مرکزی، با سازو کار امتداد لغز و فشاری در سامانه گسله قم - زفره واقع است.
او با تاکید بر اینکه هیچ زمین لرزه شدید - با بزرگای بیش از 6 و اصلی با بزرگای بیش از 7 ثبت شده‌ای به طور مستقیم به این گسل نسبت داده نشده است، ادامه می‌دهد: نزدیکی آن به مناطق پرجمعیتی مانند اصفهان و کاشان و نطنز نشان از اهمیت آن دارد.
به گفته این استاد دانشگاه در مستندات تاریخی از زلزله‌های 1755 و 1778 و 1844 کاشان که بزرگای حدود 6 برای آنها برآورد شده به فین و کاشان آسیب رسیده است که به گسل فین مرتبط بوده اند. در سده بیستم زمین‌لرزه‌ها 1963 و 2005 با بزرگای به ترتیب 4.5 و 4.7 احتمالا با جنبایی گسل اردستان مرتبط بوده اند. با توجه به طول گسل اردستان می‌توان احتمال رخداد زمینلرزه با بزرگای 6 را روی این پهنه گسل درنظر گرفت.
او ادامه می‌دهد: تپه سیلک زلزله باستانی گزارش شده محوطه باستانی تپه سیلک (هزاره پنجم تا یکم پیش از میلاد) در نزدیکی کاشان، بر اساس لایه‌های تخریبی نشان می‌دهد که احتمالاً ناشی از فعالیت‌های لرزه‌ای است.
او با تایید پس‌زلزله‌های دیگر در همین منطقه که امروز رخ داده است، می‌گوید: از زمان وقوع زلزله 4.8 ریشتری صبح امروز در شهرستان نطنز تعداد هفت پس لرزه ثبت شده که بزرگترین آن ساعت13 و 3 دقیقه بعد از ظهر و به بزرگی 4 و نیم ریشتر بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه باستان‌شناسانی مانند رومن گیرشمن به مراحل رها شدن ناگهانی زندگی اشاره کردند که با زمین‌لرزه‌ها مرتبط دانسته شده‌اند، ادامه می‌دهد: در دهه اخیر پژوهشگرانی مانند دکتر مسعود مجرب و همچنین دکتر پروانه احمد تجری به اهمیت زلزله‌های باستانی کاشان پرداخته‌اند.
بربریان پیشنهاد می‌کند که زمین لرزه ممکن است در فروپاشی سکونتگاه‌های عصر مفرغ در مرکز ایران نقش داشته باشد. در سیلک، یک زمین لرزه فرضی در اواسط هزاره سوم قبل از میلاد (حدود 4500 سال قبل) می‌تواند اختلالات چینه‌شناسی را توضیح دهد.
گفتنی است به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان تاکنون گزارشی از خسارت‌ها اعلام نشده است. شهرستان نطنز با 47 هزار نفر جمعیت، دارای دو بخش مرکزی و امامزاده (بادرود) در فاصله 125 کیلومتری شمال مرکز استان اصفهان قرار دارد.
از میان اخبار