مستندی از بخش محرمانه جنگ که اسنادش به‌تازگی منتشر شده است / چه کسی اطلاعات عراقی‌ها را افشا می‌کرد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، احمد ابراهیمی که با مستند «راکال» در بخش‌های شهید آوینی و نیمه بلند پانزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت حضور دارد، درباره این مستند گفت: موضوع این فیلم درباره دفاع مقدس است، اما بخشی از آن که شاید تاکنون شنیده نشده باشد. علتش هم این است که تا حدود 15 سال پیش محرمانه بوده و اسنادش اجازه انتشار نداشته است. موضوع این مستند به کتابی برمی‌گردد که حدود یک سال و نیم پیش توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و ستاد کل نیروهای مسلح منتشر شد.

او تشریح کرد: در این کتاب با شخصی به نام علی اسحاقی مصاحبه شده است که در سپاه، کارش مدیریت و فرماندهی ستاد جنگال (جنگ الکترونیک) بوده است. کار اصلی او شنود بوده، مکالمات نیروهای عراقی را شنود و تحلیل می‌کرده و به فرمانده‌ها تحویل می‌داده است.

ابراهیمی با اشاره به همکاری بلند مدت خود با مرکز اسناد و تحقیقات سپاه گفت: مرکز تا قبل از این، سلسله فیلم‌های تاریخ شفاهی را در گفت‌و‌گو با فرماندهان جنگ تحمیلی ضبط و آماده می‌کرد اما از 2 سال پیش، نگاه مستندسازی هم به آن اضافه شده است. بعد از اینکه مستند کوتاهی درباره شهید سلیمانی تولید کردیم، این موضوع را به ما پیشنهاد دادند. کتاب را خواندم و دیدم جالب است و جای کار زیادی دارد.

کارگردان مستند «راکال» درباره پرداختن به موضوعی که زمانی محرمانه و امنیتی بوده گفت: با اینکه من این مستند را برای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس می‌ساختم اما کماکان با مشکلات و چالش‌های فراوانی مواجه بودم. به‌هرحال موضوع مهمی است و با اینکه اسناد آن سال‌هاست که از حالت محرمانگی خارج شده اما هنوز وقتی سراغ آدم‌های درگیر ماجرا می‌روید، اولین سؤالی که می‌پرسند این است که آیا می‌شود درباره این موضوع صحبت کرد یا نه؟ باید کلی توجیه‌شان کنیم که مشکلی ندارد. اما با این‌حال باز هم نتوانستیم خیلی‌ها را مجاب به صحبت کنیم.

ابراهیمی یادآور شد: تولید این مستند حدود چهار سال طول کشید. فیلم را یک بار ساختیم و تمام شد، اما به دلایلی آن را به طور کامل کنار گذاشتیم و مستند کنونی را از نو ساختیم.

او با اشاره به یکی از این چالش‌ها گفت: اکثر مصاحبه شوندگان ما عراقی بودند؛ بچه‌هایی که در تیم شنود حضور داشتند باید به زبان عربی آن هم با لهجه شدید عراقی مسلط بودند. چون آن طرف بی‌سیم عراقی‌ها هم مانند ما سعی می‌کردند طوری صحبت کنند که ایرانی‌ها متوجه صحبت‌هایشان نشوند. برای همین آقای اسحاقی با عراقی‌هایی کار می‌کردند که اصالتا شیعه بودند یا رگ و ریشه ایرانی داشتند و صدام می‌خواست اعدام‌شان کند و برای همین از عراق گریخته و به ایران آمده بودند.

این مستندساز ادامه داد: این آدم‌ها الان ایران زندگی می‌کنند و قصه پردردی هم دارند؛ نه عراقی محسوب می‌شوند و نه ایرانی. بسیاری از آنها سن و سال زیادی دارند، اما حتی یک کارت شناسایی ندارند و زندگی برایشان در ایران بسیار سخت است. برای همین حاضر نیستند مقابل دوربین حرف بزنند.

ابراهیمی در پایان با ابراز امیدواری مبنی بر اینکه مستند «راکال» بتواند اثرگذار باشد، تصریح کرد: با کمک بسترهایی مانند جشنواره سینماحقیقت، موضوعات مغفول دیده می‌شوند. نسل جدید ما کتاب‌خوان نیستند و برای همین سینمای مستند بهترین مدیوم برای دیده شدن چنین موضوعاتی محسوب می‌شود.

پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» از 18 تا 25 آذرماه به دبیری محمد حمیدی‌مقدم برگزار میشود.