مشکلات ادامه‌دار سفر‌های زیارتی عتبات با شیوه نوین / دفاتر با اعزام هر کاروان میلیون‌ها تومان ضرر می‌کنند

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، آذرماه سال گذشته پس از بیش از 20 ماه تعطیلی سفر‌های زیارتی به عتبات، کاروان‌های زیر نظر سازمان حج و زیارت به صورت هوایی مجوز اعزام گرفتند.

اعزام زائران با شیوه جدید به عتبات از سال گذشته

با برقراری سفر‌های زیارتی در ایام کرونا، با توجه به اعمال تغییراتی در این سفرها، برخی زائران از شیوه ارائه خدمات گلایه داشتند. چرا که در شیوه جدید به جای اینکه یک شرکت مجری اعزام باشد و افراد در مواجهه با مشکلات بدانند که باید شکایت خود را چه در ایران و چه در عراق به کجا ببرند، دیگر دفاتر زیارتی مجاز هم به گردونه اعزام زائران افزوده شدند و پاسخگویی به مشکلات به سختی انجام گرفت.

کاهش تعداد دفاتر مجری اعزام زائران به عتبات در ماه‌های اخیر

البته مسؤولان سازمان حج و زیارت مدعی شدند که بلوکه کردن 10 درصد هزینه سفر هر کاروان تضمینی برای ایجاد کیفیت مناسب اعزام است و در صورتی شکایتی از کاروان نباشد، این مبلغ آزاد خواهد شد. با این وجود، در بسیاری از مواقع این امر محقق نشد و در حالی که قرار بود ابتدا سه ماه و بعد از آن 6 ماه روش جدید اعزام زائران به صورت آزمایشی انجام و مشکلات آن برطرف شود. اما بدون ریشه‌یابی و اصلاح مشکلات، این روش همچنان ادامه پیدا کرد. اعزام زائران به عتبات در شیوه جدید محاسنی همچون ایجاد رقابت و فعال شدن دفاتر زیارتی نیز داردکه نباید منکر آن شد.

با این وجود، در آن ایام بسیاری از دفاتر زیارتی که مدعی توانمندی و ظرفیت بودند، وقتی اقدام به اعزام کردند، پس از مدتی دست از فعالیت برداشتند و در حال حاضر در کشور تعداد محدودی دفتر زیارتی، مجری اعزام زائران به عتبات باقی ماند.

هزینه سفر هوایی عتبات با بازگشایی مرز‌های زمینی کم نشد

اکنون بعد از گذشت بیش از یک سال از برقراری سفر‌های زیارتی به عتبات آن هم با شیوه نوین، دفاتر زیارتی با مشکلاتی مواجه هستند که حتی سازمان حج و زیارت به عنوان مسؤول اعزام زائران به عتبات نیز امکان برطرف کردن آن را تاکنون نداشته است.

یکی از مهم‌ترین مشکلات دفاتر زیارتی ضرر‌های سنگین در ماه‌های اخیر است. سال گذشته که سفر‌های عتبات صرفاً به صورت هوایی انجام می‌شد، هزینه سفر عتبات هشت میلیون و 500 هزار تومان بود که البته به گفته علیرضا رشیدیان، رئیس وقت سازمان حج و زیارت بیش از نیمی از این هزینه به پرواز اختصاص دارد و در صورتی که سفر‌های زمینی برقرار شود، هزینه این سفر‌ها کاهش خواهد یافت.

در اوایل سال جاری هزینه سفر عتبات ثابت ماند و البته مرز‌های زمینی هم بازگشایی نشد. اما از خردادماه که سفر‌های زمینی عتبات هم آغاز شد، با وجود اینکه به نظر می‌رسید هزینه سفر هوایی مقداری کاهش داشته باشد، اما این امر رخ نداد و هزینه این سفر‌ها بیش‌تر هم شد.

کاهش استقبال از سفر‌های زیارتی عتبات نسبت به سال‌های گذشته

خرداد سال جاری که پس از 27 ماه سفر زمینی عتبات باز شده بود، استقبال از سفر عتبات همچون گذشته نبود. البته بسیاری منتظر بودند تا در اربعین به عراق سفر کنند. در اربعین امسال بیش از سه میلیون و 300 هزار نفر در سامانه سماح ثبت‌نام کرده و در راهپیمایی عظیم اربعین حسینی شرکت کردند.

پس از اربعین که دوباره اعزام زائران در قالب کاروان‌های زیارتی زیر نظر سازمان حج و زیارت آغاز شد، با نوسان نرخ ارز هزینه این سفر‌ها هم تا حدودی افزایش یافت؛ به طوری که هزینه سفر هوایی عتبات به 11 میلیون تومان و هزینه سفر زمینی به پنج میلیون تومان رسید.

وقتی هزینه سفر عتبات وارد کانال 12 میلیون تومان شد

سیدصادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت هم با بیان اینکه 60 درصد هزینه سفر هوایی عتبات به پرواز‌ها اختصاص پیدا می‌کند، گفت که تلاش ما کاهش هزینه سفر عتبات و آسان کردن این سفر معنوی است.

اما با توجه به وابستگی هزینه سفر به نرخ ارز، با گرانی دلار باز هم هزینه سفر عتبات افزایش یافت و به 11 میلیون و 800 هزار تومان رسید. پس از آن هر چه پیش رفتیم، با وجود تلاش مسؤولان برای کاهش هزینه سفر، اما خبری از تعدیل هزینه‌ها نبود؛ تا جایی که هزینه سفر عتبات وارد کانال 12 میلیون تومان شد.

احتساب هزینه سفر عتبات با ارز 29.5 هزار تومانی در برابر اختصاص ارز 37 هزار تومانی به دفاتر زیارتی

البته به گفته برخی از مجریان اعزام زائران به عتبات، این هزینه نیز با دلار 29 هزار و 500 تومانی محاسبه شده است. این امر در حالی است که دفاتر مجری اعزام ارز متشکل دریافت می‌کنند که هر روز هم رو به افزایش است.

در آبان‌ماه نرخ ارز متشکل به 32 هزار تومان رسید و اکنون بیش از 37 هزار تومان است. اما هزینه سفر عتبات همچنان با نرخ 29 هزار و 500 تومانی محاسبه می‌شود و به این ترتیب برخی از دفاتر زیارتی که روزانه چندین کاروان از استان‌های مختلف داشتند، برای جلوگیری از ضرر از اعزام زائران انصراف دادند و برخی سفر کاروان‌ها را لغو کردند.

برای کاهش ضرر همچنان کاروان به عتبات اعزام می‌کنیم

برخی دیگر از دفاتر زیارتی نیز که سابقه فعالیت بیش‌تری داشته و نه تنها اقدام به چارتر پرواز بلکه گارانتی هتل هم کرده بودند، همچنان فعال بوده و سعی در جذب زائر دارند تا بتوانند با اعزام زائران از ضرر در سایر حوزه‌ها بکاهند. البته به گفته یکی از مسؤولان مجری اعزام زائران به عتبات در صورتی که اعزام‌ها را متوقف کنیم، در پرواز و اسکانی که پیش‌بینی کرده بودیم، ضرر می‌کنیم و از طرفی هم اگر اعزامی داشته باشیم با توجه به هزینه ارزی این سفر که به طور متوسط 150 دلار است، به ازای هر زائر بیش از یک میلیون تومان ضرر باید دهیم. اما برای اینکه ضرر کم‌تر داشته باشیم، همچنان اعزام‌ها را ادامه داده‌ایم.

هزینه ارزی سفر عتبات در سال‌های گذشته به حدود 200 دلار هم رسیده بود، اما با اعزام‌های گسترده و مذاکراتی که مسؤولان داشتند، این هزینه به 150 دلار کاهش یافت. اما اکنون با کاهش ارزش پول ملی، هزینه سفر عتبات در حال حاضر نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل توجهی داشته است. در حالی که اگر نرخ ارز ثابت بود، هزینه این سفر‌ها کم‌تر می‌شد.

تفاوت هزینه اعزام هر زائر با تغییر نرخ ارز بیش از یک میلیون تومان است

با این وجود، اکنون که ارز متشکل به بیش از 37 هزار تومان رسیده است و هزینه سفر عتبات هم با نرخ دلار 29 هزار و 500 تومانی پیش‌بینی شده است، با توجه به اختلاف حدود هفت هزار و 500 تومانی به ازای اعزام هر زائر، دفاتر مجری اعزام بیش از یک میلیون تومان متضرر می‌شوند که این رقم در حتی یک کاروان 40 نفره مبلغ قابل توجهی خواهد شد.

البته در هفته‌های اخیر در کنار ضرر سنگین دفاتر زیارتی، نبود ثبات در نرخ ارز مشکلاتی را برای مجریان اعزام ایجاد کرده است؛ به طوری که در بیش از 2 ماه اخیر که قیمت دلار نوسان بسیاری داشته است، دفاتر زیارتی میلیارد‌ها تومان ضرر کرده‌اند و کسی پاسخگوی ضرر آن‌ها نیست. در حالی که انتظار می‌رفت نرخ ارز اختصاص یافته به دفاتر مجری اعزام حداقل برای دوره چند ماهه ثابت باشد تا این سفر‌ها بهتر مدیریت شود.

با این وجود در روز‌های اخیر حجت‌الاسلام سیدعبدالفتاح نواب، نماینده، ولی فقیه در امور حج و زیارت با اشاره به رفع مشکلات دفاتر اعزام، از سازمان حج و زیارت خواسته است تا دفاتر مجری را که تاکنون ضعیف عمل کرده بودند، از گردونه اعزام لغو کرده و از دفاتر فعال و توانمند حمایت کنند. اما مشخص نیست این حمایت‌ها در چه قالبی خواهد بود.

هم‌اکنون هزینه سفر عتبات به صورت هوایی بین 10 میلیون و 500 تا 12 میلیون و 300 هزار تومان و هزینه سفر زمینی نیز به طور متوسط پنج میلیون و 800 هزار تومان شده است.