مصرف الکل در میان جوانان و زنان نگران کننده است؟
اقتصادنیوز: 141 نفر مسموم شدند و 12 نفر جان باختند؛ این خلاصه اتفاقی است که هفته گذشته در اثر مصرف مشروبات الکلی در کرج رخ داد و به گفته کادر درمان بیمارستان کوثر کرج، همچنان این وضعیت ادامه دارد.
به گزارش اقتصادنیوز هم میهن در گزارشی ضمن اعلام این خبر تاکید کرد.
پرونده مسمومیتهای ناشی از مصرف مشروبات الکلی باز است و هر بار به آمارها افزوده میشود. سال 1400 بود که معاون وزیر کشور، نرخ شیوع الکل در کشور را بین 9 تا 10 درصد و افراد بالای 15 تا 64 سال که معادل 5 میلیون نفر است، الکل مصرف میکنند.
سال گذشته هم روزنامه فرهیختگان در گزارشی با استناد به یک نظرسنجی غیررسمی نوشت که «47درصد یک جامعه آماری دوهزارنفره گفتهاند به تناوب نوشیدنیهای الکلی مینوشند. از میان آنها 24 درصد «گاهی» مشروبات الکلی مصرف میکنند، 9/7درصد «ماهانه»، 8/8درصد «هفتگی» و 4/6درصد بهصورت «روزانه» مصرف الکل دارند. حدود 51 درصد از همین جامعه آماری مشروبات الکلی را به شکل دستساز خریداری میکنند. 28 درصد خودشان مشروبات الکلی را به شکل خانگی تولید کرده و درنهایت 20 درصد نیز مشروبات کارخانهای و قاچاق را خریداری میکنند.»
درمانگران اعتیاد به الکل، از نبود برنامه و سیاستهای جامع در زمینه کنترل مصرف مشروبات الکلی در کشور انتقاد میکنند. گفته میشود قرار بود وزارت بهداشت طی 5 سال میزان مصرف را به نصف برساند که نهتنها این اتفاق نیفتاد که به تعداد مصرفکنندگان اضافه شد. همه هشدارها درباره افزایش موارد فوت و مسمومیت ناشی از مصرف به دلیل گرانی خرید مشروبات الکلی خارجی و تمایل بیشتر به سمت الکلهای دستساز داخلی در شرایطی است که پیش از این مسئولان وزارت بهداشت با استناد به آمارهای سال 89 از مصرف الکل، اعداد را بیش از انتظار توصیف کرده بودند.
100 تا 120 فوتی در سال
محمدرضا قدیرزاده در سال 98 در سمت رئیس گروه مطالعات اعتیاد و پزشکی قانونی، گزارشی از وضعیت مرگومیر و مسمومیتهای ناشی از مصرف مشروبات الکلی داده بود. او گفته بود که سالانه بین 100 تا 120 فوت ناشی از مسمومیت مشروبات الکلی گزارش میشود. تابستان همان سال موجی از مسمومیتهای ناشی از مصرف مشروبات الکلی، بهراه افتاد؛ موجی که استانهای هرمزگان، خراسان شمالی و کهگیلویه را هم در برگرفت. تا جایی که در 21 استان گزارش مرگومیر ناشی از مسمومیتهای مصرف مشروبات الکلی ثبت شد و بیشترین مرگها هم مربوط به استانهای هرمزگان، البرز، تهران، خراسان شمالی و فارس بود. در اثر این موج، فقط در شهریورماه 98، حدود 100 نفر مسموم شده بودند که 5 نفرشان جان باختند. ماجرا اما به اینجا ختم نشد، اوایل مهرماه موج دیگری از مسمومیتها راه افتاد. تا جایی که به گفته قدیرزاده، از اول شهریورماه تا 15مهرماه همان سال، 96 نفر در اثر مصرف مشروبات الکلی در کشور جانشان را از دست دادند که 76 نفرشان بر اثر مصرف متانول و 5نفر هم بهدلیل مصرف اتانول یا الکل فوت کرده بودند. از این تعداد 82 نفر در بیمارستان جان باختند و 8 نفر در منزل.
محمدرضا قدیرزاده، حالا اما بهعنوان پزشک و درمانگر الکل با سالها فعالیت در این حوزه در سازمان پزشکی قانونی به هممیهن میگوید که در کرج پیش از این هم اتفاقات مشابهی رخ داده بود و قبلا مسمومیتهای دستهجمعی در این استان بسیار گزارش شده بود؛ مسمومیتهایی که همراه با فوت و مسمومیتهای ناشی از آن مثل نابینایی است. با این حال او اعلام میکند که میزان مراجعهکنندگان برای درمان الکل افزایش یافته؛ قدیرزاده این موضوع را با استناد به تعداد مراجعهکنندگان به مراکز ترک اعتیاد به الکل اعلام میکند که خودش مدیریت یکی از این مراکز را عهدهدار است. او میگوید که میزان مصرف مشروبات الکلی هم بهتبع آن بالا رفته است، اما اینکه افراد متوجه شدهاند مصرف الکل برایشان وابستگی ایجاد کرده و باید برای درمان آن اقدام کنند، اتفاق خوبی است.
این درمانگر الکل اما به نکته دیگری اشاره میکند. او میگوید اتفاقی که در سالهای اخیر رخ داده، شکسته شدن تابوی مصرف مشروبات الکلی در خانوادههاست: «قبلا اینطور نبود که مشروبات الکلی بهراحتی در مجالس و مهمانیها و عروسیها سرو شود و مردم هم به راحتی آن را بپذیرند، این وضعیت با توجه به الکلهای موجود در این جمعها خطرناک است. چراکه ما در کشور تولید و توزیع قانونی مشروبات الکلی نداریم.»
روند افزایشی مصرف و کاهش سن
قدیرزاده بالای 10سال است که مرکز ترک اعتیاد به الکل دارد و میگوید که در این مدت شاهد روند رو به افزایش مصرف مشروبات الکلی در میان زنان، همچنین پایین رفتن سن مصرف بوده است. به گفته او تغییرات از حدود 5 سال پیش شروع شده است: «در کنار همه اینها مصرف مشروبات الکلی با غلظت بالا هم در کشور رواج یافته است که خطر بیشتری دارد. بررسیها نشان میدهد که مصرف مشروبات الکلی به سن 10 تا 12 سال رسیده است. یعنی شروع مصرف از این سن است، درحالیکه طبق قانون در بسیاری از کشورها که مصرف مشروبات الکلی آزاد است، هیچکس حق ندارد به کودکان زیر 18 سال مشروبات الکلی بفروشد یا بدهد، حتی پدر و مادر. اما در برخی از خانوادهها ما میبینیم که پدر و مادر با فرزند 112-10سالهشان مینشینند و مشروب مصرف میکنند.»
نکته قابل توجه اما این است که به گفته این درمانگر اعتیاد به الکل، کسانی که برای درمان مراجعه میکنند الزاما از خانوادههای آسیبدیده نیستند. پزشک و مهندس هم در میان مراجعهکنندگان وجود دارد: «اغلب این افراد کسانی هستند که از نظر اقتصادی و فرهنگی و حتی تحصیلی جایگاه بالایی دارند و اینطور نیست که این افراد از قشر آسیبدیده هستند.»
مصرف الکل در 17درصد 16 تا 64 سالههای تهرانی
با اینکه متخصصان تاکید میکنند که آمار مصرف مشروبات الکلی در ایران بالا رفته اما هومان نارنجیها، کارشناس و پژوهشگر اعتیاد به هممیهن میگوید که آمار الکلیسم یا اعتیاد به الکل در ایران کم است و قابل مقایسه با کشورهای دیگر نیست: «تعداد بیماران در حوزه الکل که به صورت سرپایی برای ترک مراجعه میکنند در مقایسه با سایر مواد اعتیادآور و توهمزا بسیار پایینتر است. منظور از اعتیاد به الکل، کسانی هستند که بهصورت روزانه مصرف دارند. اما باید به این نکته توجه کرد که میزان مصرف مشروبات الکلی بهصورت تفننی، بسیار زیاد است.» او به یک بررسی که پیش از این در شهر تهران درباره مصرف الکل انجام شده بود، اشاره میکند: «در بررسیای که انجام دادیم مشخص شد در تهران حدود 17 درصد افراد 16 تا 64 سال به صورت گذری الکل مصرف میکنند. البته این آمار واقعی نیست چراکه خیلیها به دلیل مسائل دینی در این زمینه صداقت ندارند و آمارها بالاتر از اینهاست. با این همه مشخص شد بیشتر افرادی که معتاد به الکل میشوند بالای 30سال سن دارند و این خلاف افرادی است که مصرفکننده موادی مثل گل و... هستند. آنطور که بررسیها نشان میدهد سن شروع مصرف الکل به زیر 18 سال رسیده است.»
همچنین بخوانید