میانگین تجویز دارو در ایران دو برابر استاندارد جهانی است!

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در حاشیه برگزاری نخستین سمینار " تصمیم گیری مبتنی بر شواهد، بررسی چالش های دارویی در اقتصاد سلامت و ارائه راهکارها برای آن " گفت: میانگین تعداد اقلام داروی موجود در یک نسخه در دنیا، 1.2 تا 1.8 یعنی کمتر از 2 قلم است اما در ایران، این عدد بالاست و میانگین آن حدود 3.6 قلم است.

وی اظهار کرد: در ایران، تجویز و مصرف بی رویه دارو داریم و این موضوع، از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که هرچه تعداد داروی مصرفی بیمار بیشتر باشد، ممکن است که عوارض بیشتر و تداخل دارویی بیشتر برای بیمار ایجاد کند. علاوه بر اینکه، برای بیمار و برای تامین کننده دارو که باید از کشورهای مختلف این داروها را تهیه کند، هزینه بیشتر داشته و افراد بیشتری را در سیستم بهداشت و درمان کشور، درگیر این بخش می‌کند، درصورتی که می‌توان از توان تخصصی افراد شاغل در این بخش، بصورت بهینه و در جای لازم استفاده کرد.

وی ادامه داد: به دلیل اهمیت این موضوع، امروز نشستی ترتیب داده شد و از معاونان آموزشی، درمان و سازمان غذا و دارو برای شرکت در این نشست دعوت شد. چرا که ما در ارتباط با تجویز و مصرف بی رویه دارو، نیاز به فعالیت های آموزشی در این زمینه داریم. پزشکانی که تحت آموزش دانشگاه های علوم پزشکی کشور هستند، باید با همه اشکال دارویی موجود در کشور و فارماکوپه دارویی کشور آشنا شوند. آموزش های ما، آموزش های فوق تخصصی است و پزشکان پس از فارغ التحصیلی، بیشتر داروهای فوق تخصصی تجویز می‌کنند.

پناهی با اشاره به حضور معاون آموزشی وزارت بهداشت در سمینار که هدف آن تجویز و مصرف منطقی و درست دارو است، گفت: با توجه به نقش آموزش در تجویز و مصرف منطقی دارو، دکتر باقری فرد راهکارهای خوبی را ارائه دادند که باید به آنها توجه شود.

وی همچنین از نقش کادر درمان مراکز درمانی در تحقق این هدف گفت و افزود: متاسفانه در بیمارستان ها، گاهاً پزشکان فقط براساس تمایل بیمار، نسبت به نسخه کردن برخی داروها اقدام می‌کنند و یا اینکه افرادی بدون نسخه پزشک، مستقیما دارو را از داروخانه ها تهیه و مصرف می‌کنند.

معاون تحقیقات وزارت بهداشت تاکید کرد که تجویز و مصرف منطقی دارو که صرفا، کمتر مصرف کردن نیست، یک کار تیمی را می طلبد. یعنی برای تحقق این هدف، حتما باید آموزش‌های لازم داده شود و زیرساخت‌های لازم مهیا شود، کادر درمانی حتما در جریان عوارض دارو، تداخلات دارو و نحوه استفاده و تزریق دارو باشند؛ تا ضمن حفظ سلامتی افراد جامعه، از تجویز و مصرف بی رویه دارو جلوگیری شود، که با توجه به اهمیت این مساله، این مباحث در نشست امروز و با حضور معاون آموزشی وزارت بهداشت و متخصصان حوزه‌های درمان و دانشگاه های علوم پزشکی بررسی شد.

پناهی افزود: در پایان این نشست مشترک، مقرر شد تا کل پیشنهادهای شرکت کنندگان که در طول سمینار بصورت مکتوب جمع آوری شد، و همچنین مطالبی که سخنرانان ارائه دادند، مورد کار کارشناسی قرار بگیرد و مجموعه معضلات و مشکلات این بخش استخراج شود و مجدداً در یک جلسه تخصصی، این معضلات و مشکلات بررسی شده و مشکلاتی را که راه حلی برای آنها نداریم؛ به مراکز تحقیقاتی واگذار کنیم تا با اجرای طرح های تحقیقاتی، راهکارهای لازم بدست آمده و با ارائه این راهکارها به عنوان نقشه راه، به سیاستگذاران حوزه سلامت و در راس آنها مقام عالی وزارت، بتوانیم در اصلاح فرایندها و از همه مهمتر، در تجویز و مصرف منطقی دارو، و حتی در تولید دارو و مواد اولیه مورد نیاز، برنامه ریزی کنیم و در نهایت، از هزینه ای که متوجه مردم و نظام سلامت می شود، جلوگیری کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که "باتوجه به تهیه نقشه راه و پروتکل‌های مشخص دارویی برای تجویز و مصرف منطقی داروها چه تضمینی برای اجرای این پروتکل ها در اقصی نقاط کشور وجود دارد؟" گفت: این برنامه، به دستور مقام عالی وزارت اجرا می شود و نقشه راه که از این برنامه تدوین شود، در شورای معاونین وزارت بهداشت و به ریاست وزیر بهداشت، مطرح می‌شود و هرچه که در این شورا مصوب شود، در کل کشور لازم الاجرا خواهد بود و همه معاونان بر حسن اجرای مصوبات نظارت خواهند داشت؛ ضمن آن که بخش بازرسی وزارت بهداشت را مشارکت خواهیم داد تا تمام نتایج و مصوبات مربوط به اجرای این برنامه که باید به " تجویز و مصرف منطقی و درست دارو " بینجامد، تحت نظارت باشد و اجرای صحیح آن را شاهد باشیم.

وی ادامه داد: نقش مردم در این موضوع، خیلی مهم است. مخاطب اصلی خدمات سلامت، مردم هستند و اگر مردم در جریان واقعیت های دارو قرار بگیرند، خودشان بی رویه به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند و مصرف بی رویه دارو نخواهند داشت. این نکته بسیار مهم است که مردم بدانند، منظور از " مصرف منطقی "، مصرف درست داروست، و شامل این موضوعات نیز می شود که دارو کمتر تجویز نشود و کمتر از زمان تاثیرگذاری آن، مصرف نشود و یا نوع دارویی که تجویز می‌شود (نوع تزریقی یا خوراکی یک دارو) و یا تجویز داروهای مشابه، با توجه به شرایط بیمار، و دیگر ابعاد این موضوع، مورد توجه باشد و درست تجویز شود و داروخانه ها نیز بدرستی عمل کرده و بیمار را راهنمایی کنند.

وی تاکید کرد که مردم باید در درجه اول بدانند که دارو را هر وقت که واقعا نیاز است، مصرف کنند نه آن که خودشان مستقیماً دارو را بدون تجویز پزشک، از داروخانه تهیه کرده و مصرف کنند. چرا که هر دارویی دارای عوارضی است که باید با نظر متخصصان مربوطه استفاده شود. ضمن آنکه، دارو، یک کالای استراتژیک است و هم برای خود بیمار و هم برای نظام سلامت کشور هزینه دارد و تجویز و مصرف درست آن، در نهایت، به نفع مردم خواهد بود.

گفتنی است؛ نخستین سمینار «تصمیم گیری مبتنی بر شواهد علمی، بررسی چالش های دارویی در اقتصاد سلامت و ارائه راهکارها برای آن»، به همت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و با حضور معاونان تحقیقات و آموزشی وزارت بهداشت، و رئیس سازمان غذا و دارو، در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد. در این سمینار یک روزه که جمعی از مدیران و اعضای هیات علمی بخش های دارویی دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در تهران و صاحبنظران حوزه دارویی کشور بصورت حضوری و مجازی شرکت داشتند، مباحث پیش بینی شده پیرامون سه محور «اولویت های دارویی براساس نقشه بار بیماری ها، ارائه نتایج مطالعات بررسی وضعیت روند تجویز و مصرف منطقی داروها، چگونگی تقویت ساز و کارها و ظرفیت های ملی برای تجویز و مصرف منطقی دارو» ارائه شد.