میزگرد نه جای محاکمه است نه لفاظی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو - فاطمه قربانی رضوان؛ با وقفه‌ای یک روزه در برگزاری میزگرد فرهنگی به دلیل اعیاد، از دیروز روند این میزگرد از سر گرفته شد. مهمان پنجمین برنامه میزگرد فرهنگی شبکه دو مصطفی پورمحمدی بود. در این برنامه حجت الله ایوبی رئیس پیشین سازمان سینمایی و عبدالمهدی مستکین مدیر پیشین بخش فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو - ایران به عنوان مشاور حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی پورمحمدی حضور یافتند.

او در ابتدای سخنان خود به برجسته سازی تاثیر و جایگاه فرهنگ در کشور اشاره و اظهار داشت که جامعه و تاریخ ایران را با فرهنگ می‌توان تعریف کرد و فرهنگ برجسته‌ترین نماد ایران است. او حاکمیت فرهنگ در دستگاه حکمرانی را سبب نجابت و طهارت و عمق و نفوذ این دستگاه دانست. همین تعریف در ابتدای برنامه و جایگاه رفیعی که از سخنان این کاندیدا برای فرهنگ بیان شد انتظارات را در جهت بیان جزئیات و مصداقی بیان کردن برنامه‌ها برای رسیدن و یا حفظ این تعاریف بالا برد.

پورمحمدی با بیان این که ما با فرهنگ کار داریم، فرهنگ نقطه قوت اسلام و انقلاب است، انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بود و اصلی‌ترین عنصر انقلاب، فرهنگ بود به مسئله‌ی مهم جایگاه زن و مرد اشاره کرد. او زنان و مردان را بازیگران اصلی دانست و نقطه قوت فرهنگ ایران را فرهنگ اسلامی دانست که سبب شده که تعریف درستی از این جایگاه ارائه گردد.

برنامه میزگرد فرهنگی پورمحمدی نیز خالی از حاشیه نبود. او در پاسخ به کارشناس برنامه مبنی بر اینکه ارزیابی شما از حضور عناصر و چهره‌های امنیتی در ساحت فرهنگ در دولت‌های سه دهه گذشته چیست؟ اظهار داشت: اکنون جلسه کیفرخواست در دادگاه که نیست! و کارشناس میزگرد هم گفت: یک عمری شما محاکمه کردید یک بار هم ما محاکمه کنیم، چه اشکالی دارد؟. همین نوع گفتگو میان کاندیدا و کارشناسان قابل بررسی و اشاره است. از ابتدای برگزاری این برنامه انتقادات بسیاری بر نحوه‌ی پرسش و پاسخ‌ها وارد بوده است. کارشناسانی که از یک سو با بیان سوالات کلی در کمترین زمان از کاندیدا انتظار پاسخ‌های راهبردی و با برنامه دارند تا کاندیدا‌هایی که از پاسخ به پرسش‌ها و ارائه برنامه به طور کلی چشم پوشی می‌کنند.

اگرچه که پورمحمدی در پاسخ به این سوال گفت نباید اجازه داد تفکر امنیتی بر عرصه فرهنگ و هنر سایه بیاندازد، همه نظامیان و امنیتی‌ها باید به بالندگی حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی کمک کنند، اما نباید در انحصار سیاسیون و امنیتی‌ها باشد، این مسئله را توضیح نداد که آیا موافق این موضوع است که تفکر امنیتی در دوره‌ای بر فرهنگ حکمرانی می‌کرده؟، منظور و تعریف او از تفکر امنیتی چیست و چه نوع تفکری را در این میان مردود می‌داند؟، آیا در تعریف او از تفکر امنیتی موسسات سینمایی که زیر نظر امنیتی‌ترین سازمان‌ها اداره می‌شوند نیز جای می‌گیرند؟ اگر پاسخ مثبت است قرار است چه رویکردی را در قبال این افراد و موسسات داشته باشد؟.

پورمحمدی هنر دولت خود را قدرت اجماع سازی ظرفیت‌های کشور دانست و در تاکید سخنانش از انحصار هنر از سوی صداوسیما و جلوگیری از آن گفت. او بیان داشت که هنر نباید فقط در انحصار صدا و سیما باشد، نباید اجازه داد تفکر نظامی و امنیتی، سیاسی، جناحی، اقتصادی و سودآوری بر حوزه فرهنگ و هنر سایه بیندازد. فرهنگ نباید در اختیار یک عده سیاسی، نظامی و امنیتی باشد و این‌ها مشکل کشور است اینکه برخی حوزه‌ها کار فرهنگی انجام می‌دهند و رقیب صدا و سیما می‌شوند، عیب نیست. اما مگر نبود دورانی که این انحصار از سوی صداوسیما وجود نداشت؟ حضور صداوسیما به عنوان مهم‌ترین مرجع تصمیم گیری رسانه‌ای در شرایطی اتفاق افتاد که ولنگاری و ضد فرهنگ‌ها در شبکه نمایش خانگی بیداد کرد. شاید نیاز بود پورمحمدی از برنامه‌های خود برای رسیدن به این اجماع سازی ظرفیت‌ها بیشتر توضیح دهد و با جملاتی خوش آهنگ در مقابل سازمانی قرار نگیرد که با قوانین خود توانست تنظیم گیری هر چند جزئی در مباحث محتوایی داشته باشد.

این کاندیدا در ادامه گفت چرا اجازه نمی‌دهید بخش خصوصی در فرهنگ و هنر جدی عمل کند و سلطه ایجاد می‌کنید؛ اما نگفت روی سخن اش با چه افراد و سازمانی است. این عدم شفاف سخن گفتن پورمحمدی سخنان او را به نطقی شعاری بدل کرده است که صرفا با جمله سازی کلماتی همچون فرهنگ و انحصار و سلطه ساخته شده اند.

انتظار می‌رفت با تعریف نخستین این کاندیدا از جایگاه فرهنگ، زمانی که او مسئله عدم اجازه به فعالیت بخش خصوصی در فرهنگ و هنر را مطرح می‌کند از زیرساخت‌های لازم جهت فعالیت این بخش و نحوه عملیاتی کردن آن بگوید. بله، هیچ فردی موافق انحصارطلبی هیچ گروهی نیست، اما آیا فکر شده است که باز گذاشتن میدان فرهنگ برای حضور بخش خصوصی که طی تجربه سال‌های گذشته، کمتر توجهی به فرهنگ اسلامی و خطوط قرمز محتوایی دارند چه نتایجی را به دنبال خواهد داشت؟!.