میکاییل شهرستانی: بر سرجان و سلامتی خود ریسک نمیکردم اگر...
میکاییل شهرستانی میگوید: تاوان سالم زندگی کردن در کشور ما این است که بعد از 38 سال فعالیت هنری باید صورت خود را با سیلی سرخ نگه داری.
این هنرمند و مدرس تئاتر که به تازگی اجرای نمایشش «آگوست در اوسیج کانتی» را که به دلیل کرونا متوقف مانده بود، از سر گرفته است، در گفتگو با ایسنا از دغدغههایش برای از سرگیری اجرای این نمایش و اقتصاد نابسامان تئاتر گفت.
شهرستانی که سالهاست به آموزش هنرجویان تئاتر مشغول است و عموما نمایشهایش را با بازی همین هنرجویان روی صحنه میبرد، در پاسخ به این پرسش که شما برخلاف برخی از همکارانتان به این قطعیت رسیدید که اجرایتان را از سر بگیرید، گفت: اگر من نیز مانند برخی از همکارانم، راه ارتزاق دیگر و منبع درآمد کافی میداشتم، در خانه مینشستم و بر سر جان و سلامتی خود ریسک نمیکردم.
او ادامه داد: اگر دوستان جای من بودند و شرایط مرا داشتند، خیلی زودتر از اینها اجرایشان را شروع میکردند چون شرایط کاری من این است که از این راه به شکل حرفهای ارتزاق میکنم، درحالیکه بسیاری دوستان ممکن است حرفههای دیگری داشته باشند.
شهرستانی ادامه داد: وقتی میگویم حرفهای این کار هستم، یعنی زندگی شخصی و فردیام تحت تاثیر تئاتر قرار میگیرد. در تمام این سالهایی که کار کردهام به جز یکی دو کار که سالهای خیلی دور در تئاتر شهر اجرا کرده بودم و کمک هزینه ناچیزی گرفته بودم، هرگز هیچ کمکهزینهای دریافت نکردهام.
این هنرمند با یادآوری شرایط اجرای تئاتر در دوران کرونا و لزوم خالی ماندن نیمی از ظرفیت سالنها افزود: هم جان مخاطب و هم جان اعضای گروه برایم بسیار مهم است و در این دو شب که اجرایمان را از سر گرفتهایم، همه کوششمان بر رعایت پروتکلها بوده و از دوستی خواستم تا پیش از ورود تماشاگران، تب آنان و همینطور تب اعضای گروه را چک کند اما حتی نیمی از ظرفیت سالن هم پر نشده است.
او با انتقاد از بیتوجهی وزارت ارشاد و شهرداری به تئاتر ادامه داد: وظیفه شهرداری، حمایت از تئاتر است. دستکم میتوانند در تبلیغات شهری، جایی برای تئاتر در نظر بگیرند ولی همین را هم دریغ و برای کوچکترین تبلیغی، مبالغی کلان مطالبه میکنند که از عهده گروههایی مانند ما خارج است در حالیکه باید در مرامنامه کاریشان، چنین مواردی لحاظ شده باشد و اگر نمیخواهند در این زمینه کاری کنند، بهتر است واژه فرهنگی را از عنوان خود بردارند.
شهرستانی با بیان اینکه وزارت ارشاد مطلقا کمکی به تئاتر نمیکند، خاطرنشان کرد: بعضی مدیران حتی اکراه دارند به دیدن تئاتر بیایند، در صورتی که بارها از آنان دعوت کردهایم مهمانمان باشند و از نزدیک ببینند برای آمادهسازی یک نمایش، چقدر هزینه کردهایم.
این بازیگر با ابراز تاسف از وضعیت معیشتی هنرمندان تئاتر در دوران کرونایی افزود: درست است که به دلیل رعایت موارد بهداشتی باید نیمی از سالن خالی بماند ولی مابقی این مبلغ را چه کسی متقبل میشود؟! خسارت چهار ماه خانهنشینی ما را کدام نهاد میدهد؟
او ادامه داد: تا کی قرار است تئاتر به عنوان هنری غیر ضروری شناخته شود؟! اگر باورش ندارید، پس آن را تعطیل و خیال همه را راحت کنید ولی بعد ببینید دنیا چگونه به ما مینگرد!
این هنرمند از برخی تناقضها در حوزه فرهنگ هم ابراز تاسف کرد و افزود: نمیشود بگوییم فرهنگ دوست و فرهنگپرور هستیم ولی در عمل، فرهنگ و هنر نه نزد مردممان جایی داشته باشد و نه برای دولتمان مهم باشد.
شهرستانی با اشاره به کمتوجهی دولت به تئاتر در بخشنامههایی که بعد از کرونا و برای از سرگیری فعالیت مشاغل گوناگون صادر شده بود، ادامه داد: آخرین مجموعهای که برای بازگشایی آن دستورالعمل صادر شد، تئاتر بود. هیچ فکر نکردند هنرمندان این رشته چگونه باید زندگی کنند.
او اضافه کرد: خوب است کمی گوشها و چشمهایمان را باز کنیم و اعتراض کارشناسی هنرمندان را بشنویم. اجرای نمایش حتی با تب سنجی هم ریسک دارد. یک درصد احتمال بدهید تبسنج درست کار نکند یا اگر تماشاگری ماسکش را برداد، میتوانیم در میانه اجرا یقه او را بگیریم؟! این دستورالعملها برای همه ما تازگی دارد و در این زمان کوتاه، هنوز فرصت کافی برای آموزش آن را نداشتهایم.
او در عین حال متذکر شد: خانه نمایش مهرگان تاکنون چند بار ضد عفونی شده است و چون هنوز مرکز هنرهای نمایشی اقلام بهداشتی و مواد ضد عفونی کننده را در اختیار سالنها نگذاشته، خودمان دست به کار شدهایم.
این مدرس تئاتر که در دوران کرونا آموزش آنلاین دارد، افزود: حاصل این آموزشها مشکلات جسمانی است. با این حال از پای ننشستهام و جزو اولین گروههایی هستیم که اجرایمان را از سر گرفتهایم. چون باید دستکم بخشی از سرمایه حامی این نمایش را جبران کنیم و او را از سرمایهگذاری در تئاتر پیشمان نکنیم. گیرم که او هیچ چشمداشتی هم نداشته باشد ولی حیای ما کجا رفته است!
شهرستانی هشدار داد: حضراتی که پشت میزهایشان نشستهاند، ای کاش فقط کمی دلشان برای گروهی که در زیر مجموعهشان مشغول به کار هستند، بسوزد و به این جماعت فکر کنند اما گویی آنها هم بیحس شدهاند و جان و روحیات ما برایشان اهمیتی ندارد.
او با ابراز تاسف از افسردگی برخی از هنرمندان تئاتر به دنبال خانهنشینی کرونایی افزود: خود من هم اگر منبع در آمد مکفی میداشتم، در خانه مینشستم و بر سر سلامتی و جان خود ریسک نمیکردم اما این هم تاوان زیست سالم است که باید در 58 سالگی و بعد از 38 سال کار مداوم، با سیلی صورتمان را سرخ نگه داریم.
شهرستانی در پاسخ به این پرسش که چرا اجرای خود را در یک سالن دولتی ادامه نداده است؟ توضیح داد: برای امنیت بازیگرانم سازههایی ساختهایم که امکان جا به جایی ندارد و اگرهم چنین امکانی بود، سالنهای دولتی عموما به از ما بهتران تعلق دارند و آنقدر متقاضی برای اجرا در این سالنها هست که ممکن بود چند سال دیگر هم نوبت به من نرسد. همچنانکه برای کار بعدیام که متنی از آقای رادی است، به تماشاخانه سنگلج به عنوان سالنی که داعیه اجراهای ایرانی دارد، تقاضای اجرا دادهام ولی هنوز مشکوک هستند که سالن بدهند یا نه و این در حالی است که در این 38 سال فعالیتم، فقط دو بار در آنجا به عنوان بازیگر حضور داشتهام.
میکاییل شهرستانی در پایان تاکید کرد: هرچند سالهاست نمایشهایم را با هنرجویانم روی صحنه میبرم، ولی آنان بخوبی آموزش دیدهاند و اگر نمایشهای ما از دیگر اجراهای حرفهای در سالنهای دولتی با کیفیتتر نباشد ولی این ادعا را دارم که کم از آنها هم نیست.
نمایشنامه «آگوست در اوسیج کانتی» نوشته «تریسی لتس» است که با ترجمه آراز بارسقیان و بازی زهره یعقوبی، شیرین فرخندهنژاد، مریم فرح آبادی، بهادر باستان حق، ماهی مشیری، مرجان رزمآزما، دلارام زرگر، حسین زنگنه، سامره حسن زاده، مسعود آشوری، علی قنبرزاده و صدای میکائیل شهرستانی به صحنه میرود.
این اثر نمایشی هر شب ساعت 20 در خانه نمایش مهرگان اجرا دارد.
انتهای پیام