ناجیِ آسمانیِ مردم ایران از فاجعه عظیم | دست به دامان ابرها شوید!
در میانه بحران فزاینده کم‌آبی و در آستانه پاییزی خشک، کلید مدیریت منابع آب کشور در آسمان‌ها گم شده است. آیا بارورسازی ابرها ناجی استراتژیک ایران است یا صرفاً یک آزمایش گران‌قیمت؟
- فهرست محتوا
- محمدمهدی جوادیان‌زاده: بارورسازی مستمر ابرها در 39 کشور
- احد وظیفه: بارورسازی تحقیقاتی است نه عملیاتی
در میانه بحران کم‌آبی و چشم‌انتظاری برای بارش‌های پاییزی، بار دیگر بحث «بارورسازی ابرها» بر سر زبان‌ها افتاده است.
موافقان این فناوری، آن را ابزار علمی برای تقویت بارش و مخالفانش آن را پروژه‌ای پرهزینه با نتایج نامطمئن و بدون قطعیت می‌خوانند. در برنامه این هفته «سرزمین من» در تلویزیون اینترنتی همشهری، 2چهره متخصص در این حوزه رو‌به‌روی هم نشستند تا درباره اجرای بارورسازی ابرها و میزان اثربخشی آن در ایران صحبت کنند.
محمدمهدی جوادیان‌زاده: بارورسازی مستمر ابرها در 39 کشور
رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی گفت: «روش‌های کلاسیک بارورسازی ابرها بیش از 80سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و در ایران نیز سابقه‌ای 60ساله دارد. سازمان جهانی هواشناسی تأیید کرده است که این روش‌ها می‌توانند بین 5 تا 15درصد موجب افزایش بارش شوند.»
محمدمهدی جوادیان‌زاده اظهار کرد: «تاکنون 57کشور حداقل یک‌بار این فناوری را آزمایش کرده‌اند و 39 کشور به‌صورت مستمر پروژه‌های بارورسازی را اجرا کرده‌اند. سازمان جهانی هواشناسی در بیانیه سال 2018، به شواهد انکارناپذیر در تأثیر بارورسازی ابرها بر افزایش بارش اشاره کرده است.»
جوادیان‌زاده با اشاره به مطالعات داخلی گفت: «پژوهشگاه سازمان هواشناسی کشور 20جلد گزارش امکان‌سنجی بارورسازی ابرها تهیه کرده است. در حال به‌روزرسانی این مطالعات هستیم.» رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی با بیان اینکه بودجه فعلی بارورسازی کمتر از 60میلیارد تومان است، ادامه داد: «بارورسازی ابرها باید به‌عنوان یک استراتژی مستمر در مدیریت منابع آب درنظر گرفته شود.»
جوادیان‌زاده افزود: «برای جلوگیری از فعالیت‌های جزیره‌ای، ارتباطات بین سازمان‌ها را تقویت کرده‌ایم و دانشگاه‌ها نیز در ارزیابی‌ها مشارکت دارند. برنامه 5 ساله تدوین و به ریاست‌جمهوری ارائه شده است. همچنین چند پایگاه تخصصی در استان‌های مختلف ازجمله تهران، یزد، اصفهان و آذربایجان شرقی پیش‌بینی شده‌اند.»
احد وظیفه: بارورسازی تحقیقاتی است نه عملیاتی
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی هم گفت: «برخلاف برخی ادعاها، نمی‌توان گفت که بارورسازی ابرها تأثیر قطعی دارد. علم هواشناسی هنوز نتوانسته اثبات کند که مداخله انسانی در سیستم جو به‌طور مشخص منجر به افزایش بارش می‌شود.»
احد وظیفه با انتقاد از گسترش شتاب‌زده پروژه‌های بارورسازی در کشور گفت: «اعلام تجهیز 12نقطه برای اجرای این پروژه نگران‌کننده است. بهتر بود این تعداد محدودتر می‌بود. اجرای گسترده بدون زیرساخت‌های علمی و داده‌برداری دقیق، نه‌تنها اثربخش نخواهد بود، بلکه می‌تواند موجب اتلاف منابع و تضعیف اعتماد عمومی شود.»
او با اشاره به بیانیه سال 2025 سازمان جهانی هواشناسی تصریح کرد: «در این بیانیه آمده که این سازمان نه بارورسازی ابرها را ترویج و نه از آن جلوگیری می‌کند. دلیل این موضع‌گیری، نبود قطعیت علمی در اثربخشی این فناوری است. این برنامه تحقیقاتی است و عملیاتی نیست.» وظیفه با انتقاد از برخی اظهارات مسئولان داخلی افزود: «مصاحبه‌هایی که وعده می‌دهند مردم در آبان و آذر اثر بارورسازی را خواهند دید، نه‌تنها کمکی به وضعیت موجود نمی‌کند، بلکه می‌تواند اعتماد عمومی را خدشه‌دار کند.»
او تأکید کرد: «اگر عملیات بارورسازی به‌صورت پراکنده، غیرمنسجم و بدون تمرکز اجرا شود، نه‌تنها اثربخش نخواهد بود، بلکه داده‌های حاصل از آن نیز فاقد ارزش علمی خواهند بود.»