نشست خبری «جشنواره ملی عودنوازی قشم» برگزار شد

به گزارش خبرنکار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری «اولین جشنواره ملی عودنوازی قشم» با حضور علی ثابت‌نیا (رییس جشنواره)، ارسلان کامکار (دبیر هنری جشنواره)، کیوان فرزین (مدیر اجرایی) و ادریس راموز (معاون فرهنگی گردشگری منطقه آزاد قشم) امروز سه‌شنبه 26 دی‌ماه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

در ابتدای این نشست علی ثابت‌نیا درباره چگونگی شکل گرفتن ایده برگزاری این جشنواره گفت: بعد از اعلام نیاز جزیره قشم برای برگزاری رویدادهایی در حوزه موسیقی، پیشنهاداتی صورت گرفت که یکی از آنها اجراهای صحنه‌ای در فصل گردشگری جزیره قشم بود، همچنین از هنرمندان موسیقی نواحی دعوت به عمل آمد که در نتیجه به ایده برگزاری «جشنواره ملی عودنوازی قشم» رسیدیم.

او ادامه داد: در نهایت این پیشنهاد را با همکاران قدیمی در میان گذاشتیم و آنها استقبال کردند. با برگزاری شورای سیاست‌گذاری به این نتیجه رسیدیم که یکی از بهترین و خوشنام‌ترین نوازندگان عود یعنی استاد ارسلان کامکار را به عنوان دبیر جشنواره انتخاب کنیم. گام نخست طراحی فراخوان بود که توسط تیمی از متخصص‌های این حوزه طراحی شد. هویت بصری، طراحی سایت و اعلام فراخوان صورت گرفت. از آنجایی که این ساز ثبت جهانی شده بود، مسئولین منطقه آزاد در نظر داشتند که این منطقه پایگاهی برای عودنوازان کشور شود؛ حتی این پیشنهاد هم از طرف دوستان جنوبی ما ارائه شد که اسم رویداد را «دود عود» بگذاریم که در سال پایگاهی برای گردهمایی عودنوازان کشور باشد.

ثابت‌نیا تصریح کرد: نوازندگان بسیار چیره دستی در منطقه ساحلی خلیج فارس هستند. یعنی این ساز سال‌هاست که از مرز سیستان و بلوچستان گرفته تا بوشهر و خوزستان جای خود را باز کرده و با ارتباطاتی که نوازندگان این مناطق با کشورهای همسایه برقرار کرده‌اند، این ساز رشد و نمو خوبی داشته است.

او همچنین با بیان اینکه این جشنواره راه خوبی برای محک زدن پتانسیل عودنوازی کشور است، گفت: قائدتا اگر قرار بود صرفاً با نگاه منطقه‌ای، جشنواره عودنوازی قشم را برگزار کنیم، در حوزه نواحی به خصوص سه استان هرمزگان، خوزستان و بوشهر پتانسیل خیلی زیادی داشت ولی نگاه این بود که در سطح ملی پتانسیل عودنوازی کشور محک بخورد. برای همین در فراخوان اعلام شد که جشنواره در دو بخش ردیف دستگاهی و نواحی، در دو رده سنی تا 18 سال و 18 سال به بالا برگزار می‌شود. امیدوارم که جشنواره سرآغازی برای رویدادی بین‌المللی در سال‌های آینده باشد؛ زیرا ساز عود تنها سازی است که فعالیتش‌هایش از منطقه تا مرز اروپا ادامه پیدا کرده و نوازندگان شهیری در کشورهای دیگر به خصوص کشورهای همسایه دارد.

ثابت‌نیا همچنین درباره تاریخ برگزاری این رویداد گفت: قرار بود هفته اول اسفندماه جشنواره برگزار شود اما چون هفته دوم اسفند انتخابات خواهد بود، تاریخ برگزاری جشنواره را به تعویق انداختیم. به همین جهت فراخوان جشنواره که قرار بود تا اول بهمن فرصت داشته را تا هفتم بهمن تمدید کردیم. جشنواره در روزهای 16، 17 و 18 اسفندماه برگزار می‌شود. همچنین بعد از پایان داوری‌ها هر شب اجرای صحنه‌ای خواهیم داشت. اختتامیه رویداد در کنار غار «خربس» در فضای باز برگزار می‌شود تا اختتامیه باشکوهی را در فضای باز داشته باشیم.

در بخش دیگری از این نشست ارسلان کامکار نیز طی سخنانی گفت: من تا به حال در این سمت‌ها نبوده‌ام و نمی‌دانم دقیقاً باید چکار کنم. حضور در جشنواره را هم قبول کردم تا با پشتیبانی بچه‌ها انجام دهیم ولی دقیقا نمی‌دانم چگونه؟ در اوضاعی گیر کرده‌ایم که هر ریسمانی که باشد به آن چنگ می‌زنیم تا کمی از این وضعیت بدی که در آن هستیم، بیرون بیاییم. این نوع جشنواره‌ها حکم همین ریسمان‌ها را دارند وگرنه که من اصلا حوصله ندارم؛ البته از هر چه که برای موسیقی در این کشور انجام می‌شود، استقبال می‌کنم. حالا باید دید، چه می‌شود؟ تجربه‌ای هم نداریم و اولین بار است درباره چنین چیزی جشنواره برگزار می‌شود اما امیدوارم شروعی باشد برای سازهای دیگر و آهنگسازی تا بدانیم در کشور چه استعدادهایی داریم.

او همچنین درباره وجود بخش پژوهشی در این رویداد گفت: من خودم هم به صورت علمی درباره عود پژوهش کرده‌ام و به هم صورت تئوری و هم از لحاظ امکاناتی که این ساز می‌تواند در ارکستر به صورت تکنوازی و هم‌نوازی داشته باشد اما زمانی که برای این جشنواره به قشم رفتیم، نوازندگان عود این منطقه نگران بودند که هیچ مرکز علمی نیست و نمی‌دانند کاری که می‌کنند علمی است یا نه؟ به هر حال چون از مرکز دور هستند این مشکلات را دارند. اما من هم به آنها گفتم اساس نوازندگی عمل است و بعد تئوری! پس چون عمل را دارند و به خوبی هم عود می‌نوازند، نیازی به نگران نیست. تنها کافی است در یک کلاس آنلاین شرکت کنند که از آن طرف هم خود را برسانند.

حال ما نیز اگر بتوانیم در این جشنواره جلساتی خواهیم داشت که مشکلات آنها به لحاظ تئوری حل شود.

پس از صحبت دست اندرکاران اولین جشنواره ملی عود نوازی قشم، نوبت به بخش پرسش و پاسخ خبرنگاران درباره برخی از برنامه های این رویداد موسیقایی رسید.

ارسلان کامکار در پاسخ به این پرسش که آیا ستاد برگزاری جشنواره فارغ از فعالیت اجرایی به حوزه های علمی وپژوهشی هم توجه دارد بیان کرد: طبیعی است که بنده از جمله نوازندگانی هستم که حسب علاقه ام به نوازندگی عود، به صورت علمی و دانشگاهی به دنبال حضور مستمر در این حوزه بودم. چون براین باورم این ساز قابلیت‌های فراوانی دارد که هم در حوزه های تک نوازی و هم در حوزه های ارکسترال می تواند مورد توجه قرار گیرد. اما به طور عمومی باید به شما پاسخ دهم، بله در همین سفری که به قشم داشتیم، هنرمندان فعال این عرصه نگران بودند که در این منطقه کارگاه آموزشی آنچنانی وجود ندارد که آنها بتوانند به واسطه مهارتشان در عرصه نوازندگی، در بخش علمی نیز به توفیقاتی دست پیدا کنند. آنها اساسا پرسش می‌کردند آیا کاری که می کنند علمی هست یا نیست؟ من هم در پاسخ انها گفتم: تئوری در ابتدا عمل بوده و بعد تبدیل به تئوری شده است. پس نوازندگی اول است که شما آن را به بهترین شکل ممکن دارید، پس نگران نباشید چون اتفاقا می افتد؛ البته ای کاش برای چنین افرادی کلاس های آموزشی وجود داشت که این هنرمندان بتوانند حداقل آموزش های لازم را ببینند.

کیوان فرزین هم در ادامه صحبت های کامکار گفت: ما در حال برگزاری جشنواره ای هستیم که بخش اصلی آن رقابت و اجرا است اما با توجه به صحبت‌های علی ثابت نیا در ابتدای این نشست که ابراز امیدواری کرد این جشنواره تبدیل به پایگاهی برای عود نوازی باشد، پس ما باید درخواست مسئولان منطقه قشم اگر بنا دارند تا مجموعه‌ای را متمرکز بر ساز عود راه اندازی کنند طبیعتاً یکی از نکات مهم تشکیل کارگاه‌های آموزشی است. این یک مسئله مهمی است که باید به واسطه حضور پژوهشگران و هنرمندان این عرصه و ریشه های قوی فرهنگی عود در مناطق جنوب کشور مورد توجه قرار گیرد.

تلاش برای پیوند حوزه نظر و عمل در جزیره

وی افزود: این خیلی مایه خوشحالی است که از راننده تاکسی تا هر شهروند دیگری در جزیره قشم اطلاعات بسیار ارزشمندی از ساز عود داشت. دراین فضای جغرافیایی هنرمندان بسیار ارزنده ای هم هستند که در نوع خود م یتوانند بسیار بیشتر از اینها به مخاطبان معرفی شوند. این تکنیک ها و نوازندگی ها باید تبدیل به علم شود. شرایطی که می تواند بهانه ای برای توجه این موضوع در کنار برگزاری جشنواره ملی عود نوازی باشد.

ادریس راموزنیز بیان کرد: وقتی جشنواره ای با محوریت عود نوازی در جزیره قشم برگزار می شود، طبیعتا موضوعات پژوهشی هم مورد توجه است. به عبارتی ما سعی می کنیم پیوند بین حوزه نظر و عمل را با هم داشته باشیم. البته ما سابق بر این درباره اوا و نواهای جنوب ایران و خاصه جزیره قشم شاهد تدوین پژوهشی توسط جناب محمدرضا درویشی بودیم. فرآیندی که اخیرابا همکاری این هنرمند ارزنده و همچنین حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در حال باز اصلاح آن هستیم تا بتوانیم در این زمینه شاهد به روز رسانی باشیم. درعین حال پژوهش‌هایی را در حوزه مستند نگاری هنرمندان پیشکسوت عود و همچنین تولید مستندی درباره تاریخ عودنوازی آغاز کردیم که دربرگیرنده ابعاد مختلفی در حوزه توسعه عود است. فرآیندی که قطعا به بهانه برگزاری جشنواره ملی عود نوازی قشم، پیوندی را برقرار خواهد کرد که در رویداد پایانی تعدادی از آنها رونمایی می شود.

معاون فرهنگی، اجتماعی، گردشگری منطقه آزاد قشم درباره نقش عود نوازی در توسعه گردشگری منطقه گفت: یکی از کارهایی که به تازگی اغاز کردیم، کشف استعدادهای عود نوازی در روستاهاست که طی آن پس از فرآیند استعدادیابی و کشف فضایی را فراهم خواهیم کرد که این هنرمندان علاوه بر اجرا در رویدادهای مختلفی چون جشنواره ملی عود نوازی در حوزه‌های «گردشگری موسیقی» نیز حضور فعالی در طول سال داشته باشند.

کیوان فرزین دبیر اجرایی جشنواره هم در بخش پایانی نشست درباره نحوه انتخاب هنرمندان برای اجرای در جشنواره گفت: ما در حوزه برنامه‌های اجرایی جشنواره شرایط را به گونه ای طراحی کردیم که مخاطب بیننده یک پرفورمنس اجرایی باشد. به عبارتی هر هنرمند شرکت کننده می تواند در زمان مشخص یک برنامه اجرایی را طراحی کند. در واقع انتخاب رپرتوار برای اجرا یکی از مهم ترین مولفه های داوری آثار برای بخش رقابتی است. اجرایی که باید در چارچوب موسیقی مورد نظر براساس نواوری در قالب اصالت ها باشد.