نوآوری مردمی با "دانش‌بنیان‌های مردم‌نهاد"
معاونت علمی از "مجموعه‌های دانش‌بنیان مردم‌نهاد" رونمایی کرد در این مدل جدید، با هدف مردمی‌سازی نوآوری و جلب مشارکت مردم در شرکت‌های دانش‌بنیان، به دنبال حل مشکلات مناطق محروم، ایجاد اشتغال و توسعه زنجیره ارزش ظرفیت‌های بومی است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری دور دوم نماشگاه ملی آبادیران، امروز 19 خرداد ماه با سخنرانی دکتر روح الله دهقانی در جمع اهالی رسانه در محل معاونت علمی برگزار شد.
دهقانی گفت: یکی از اهدافی که در نسل چهارم معاونت علمی دنبال می‌شد و در دستور کار رئیس جمهور شهید هم بود، حرکت جدی هدفمندانه به سمت اقتصاد دانش‌بنیان بود و این موضوع در عنوان رسمی معاونت علمی هم اضافه شد.
وی ادامه داد: در همه جای دنیا اگر قرار باشد حرکتی با انرژی و به شکلی پایدار رقم بخورد از همکاری و مشارکت مردم بهره گرفته می‌شود و این مهم در چند دهه گذشته در کشور‌های توسعه یافته به یک ادبیات رایج بدل شده است.
به گفته دهقانی، این رسالت در دنیا به همت نهاد‌های ترویج علم عملیاتی می‌شود و ایجاد بنیاد ملی علم ایران در سال گذشته ناظر به همین دغدغه است و در واقع نهاد‌های ترویجی در دنیا کار می‌کنند تا مردم با حوزه‌های بسیار پیشرفته علوم آشنا شوند.
وی با بیان اینکه اگر حرکت‌های مردمی با پیشرفت‌های علمی و فناوری همراه شود، اتفاق بزرگی خواهد افتاد، اظهار کرد: حضور مردم در میدان زیست بوم علم و فناوری باعث می‌شود تا حس کنند، حامی توسعه فناوری در کشور هستند و در طرف دیگر هم حاکمیت با پشتوانه محکم‌تری در عرصه‌های بین‌المللی از گفتمان علم و فناوری ظاهر می‌شود.
اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه 200 میلیون تومانی به برندگان جایزه آبادیراندهقانی با اشاره به اینکه «مردم» بازیگر اصلی در اقتصاد هستند و تا مردم به میدان نیایند، اقتصاد شکل نمی‌گیرد، افزود: علم و اقتصاد به تنهایی به جای اقتصاد، طبقه می‌سازد و به شکاف طبقاتی منجر خواهد شد و پرسشی که در این فضا مطرح می‌شود این است که چطور فناوری به جامعه تسری دهیم که طی آن مردم هم از نوآوری بهره‌مند شوند. از جمله پیشنهاد‌هایی که برای تحقق این مهم ارائه می‌شود، «نوآوری اجتماعی» است.
وی ادامه داد: در کشور ما گفتمان جنبش نرم‌افزاری، العلم سلطان و.... توسط مقام معظم رهبری هدفگذاری شده است و در نتیجه آن، امروز ما از 10 هزار شرکت دانش‌بنیان، دو هزار شرکت خلاق و 80 صندوق غیردولتی پژوهش فناوری، شتاب دهنده‌ها، مراکز نوآوری، هم آفرینی، شبکه آزمایشگاهی و... برخوردار هستیم.
به گفته وی، برنامه ملی آبادیران سال گذشته با این هدف (بهره‌مندی مردم از زیست بوم علم و فناوری) ساخته شد تا مردم را هم از زیست بوم علم و فناوری منتفع کند و دستاورد‌های این حوزه را در زندگی مردم حتی در سطح روستا‌ها تسری دهیم و در این راستا از سال گذشته اقدامات بسیاری از سوی دبیرخانه این برنامه انجام شده است و ارتباطات متعددی با مجموعه‌های جهادی و مردمی رقم خورده است. امسال برای دومین سال است که می‌کوشیم این دستاورد‌های یکساله و به‌همرسانی‌ها را در یک نمایشگاه 4 ساله به نمایش بگذاریم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان همچنین تصریح کرد: اگر حمایت رسانه ملی، رسانه‌های فضای مجازی و خبرگزاری‌ها نبود، برنامه دیده نشده و موفقیت بالای 80 درصد محقق نمی‌شد. به جرات می‌توان گفت که پارسال برنامه‌ای پربازدیدتر و پربیننده‌تر از آبادیران نداشتیم.
دهقانی با بیان اینکه معاونت علمی تا به امروز از دو‌شان هویتی برخوردار بوده است، اظهار کرد: نخست، شرکت‌های دانش‌بنیان هستند در این بخش خصوصی بودن شرکت، گردش مالی مشخص، شان فناورانه و تیم متخصص و نخبگانی از ضرورت‌ها است اما‌شان هویتی دوم معاونت شرکت‌های خلاق هستند که در حوزه‌های علوم انسانی و هنر فعالیت داشته و آنها هم باید خصوصی بوده و از تیم تخصصی، نخبگانی و نوآوری‌های هنر و علوم انسانی برخوردار بودند.
اما شأن سوم هویتی که دهقانی در این نشست خبری کوشید به تبیین بگذارد، مجموعه‌های دانش‌بنیان مردم نهاد بودند و وی در توضیح این شأن سوم هویتی اظهار کرد: از دو سال گذشته یک‌اندیشه‌ای وجود داشت که چطوری نوآوری را مردمی کنیم؛ بدین معنا که ماهیت تعاونی داشته باشند و مردم صرفاً مصرف‌کننده کالای آنها نباشند؛ به تعبیری چگونه می‌توان مردم را به میدان بازار اقتصاد دانش‌بنیان آورد.
وی در این راستا توضیح داد: امسال در دور دوم نمایشگاه آبادیران قرار است از این شأن سوم هویتی رونمایی شود. در نتیجه شکل‌گیری مجموعه‌های مردم نهاد و تلفیق جریان علم و فناوری با حضور مردم اتفاقات شگرفی رخ خواهد داد و طی آن هم مردم از این اتفاقات و برکلات بهره‌مند می‌شوند و هم نخبگان با درد‌ها و مشکلات مردم آشنا می‌شوند، تعهد و مسئولیت اجتماعی بیشتری را احساس خواهند کرد و نفس این تأثیرگذاری اتفاقاً به موضوع نگهداشت نخبگان هم کمک خواهد کرد.
معاون علمی رئیس جمهور همچنین ابراز‌امیداوری کرد که نمایشگاه ملی آبادیران در دور دوم گام بلندی به سمت ایران آباد، پیشرفته و پیشرو در منطقه و جهان بردارد.
دهقانی در بخش پرسش و پاسخ هم در خصوص فلسفه کار معاونت در برنامه ملی آبادیران توضیح داد: فلسفه کار ما قرارگاهی است. در کشور بیش از 30 نهاد وجود دارد، ولی با هم هماهنگ نیستند و مسئله ما در برنامه آبادیران این است که این مجموعه را در قالب یک بردار بیاوریم.
وی ادامه داد: هدف ما از تعریف مجموعه‌های مردم نهاد این نیست که مردم را به سمت یک نوآوری فناورانه حرکت دهیم، بلکه می‌کوشیم با ایجاد سکو‌های کسب و کار کاملاً فناورانه و نوآورانه عرصه و زمینه را برای فعالیت و بازیگری مردم در این سکو‌ها فراهم کنیم؛ مردم در آنها سرمایه‌گذاری و بازیگری کرده و از سود آنها بهره‌مند شوند.
دهقانی در خصوص تفاوت مجموعه‌های مردم نهاد با شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق افزود: سهام‌دار شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق اغلب از طبقه مشخصی از نخبگان هستند اما در مجموعه‌های مردم نهاد ما حضور همه مردم را در مجموعه شاهد هستیم.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، همچنین در پاسخ به یکی دیگر از خبرنگاران در خصوص سهم بخش علوم انسانی و هنر در این مجموعه‌های مردم نهاد توضیح داد: نوآوری در سه حوزه قابل تقسیم‌بندی است؛ نخست حوزه‌های فنی و مهندسی، دوم پزشکی و سوم علوم انسانی است.
وی ادامه داد: تا به امروز تمرکز در معاونت علمی بیشتر ناظر به دو حوزه فنی و مهندسی و پزشکی بوده است چون حل این مسائل با سرعت و سهولت بیشتری انجام می‌شود اما در حوزه‌های علوم انسانی بعضاً برخی از مسائل بعد از گذشت 50 سال همچنان بی‌نتیجه و لاینحل باقی مانده است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در خصوص نوع نگاه این معاونت به حوزه علوم انسانی اظهار داشت: ما از حوزه‌های علوم انسانی توقع تشکیل شرکت یا ارائه محصول را نداریم حتی از این فضا بحث‌های تجاری‌سازی و کاربردی‌سازی را هم دنبال نمی‌کنیم. نگاه ما و حمایت ما از این حوزه از فناوری به حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی تأثیرگذار معطوف می‌شود و تأثیرگذاری آنها در متن و بطن جامعه را طلب می‌کنیم.
با این حال، دهقانی در پایان خاطرنشان کرد: در هیچ سالی در ادوار گذشته معاونت علمی به اندازه سال گذشته از نوآوری‌های حوزه علوم انسانی و دانشگاه‌های این حوزه حمایت صورت نگرفته است و بیش از 10 درصد از کل منابع معاونت علمی به حوزه تأثیرگذاری علوم انسانی اختصاص دارد.
برنامه ملی «آبادیران» با شعار «نوآوری برای آبادانی» در دوره چهارم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان طراحی شده است. این برنامه با هدف پیشرفت و آبادانی کشور به دنبال «رفع چالش‌های مناطق محروم و روستایی»، «ایجاد اشتغال پایدار» و «توسعه زنجیره ارزش ظرفیت‌های بومی مناطق کمتر برخوردار» با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور و سایر ارکان زیست بوم نوآوری و فناوری است.
در برنامه ملی آبادیران همه نهاد‌های دولتی و غیر دولتی فعال در آبادانی و پیشرفت ایران همچون بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، کمیته امداد امام خمینی (ره) و... به دنبال توانمندسازی و ارتقای مناطق کمتر برخوردار با استفاده از دانش، فناوری و نوآوری خواهند بود.
در همین راستا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان قصد دارد، «دومین دوره نمایشگاه ملی آبادیران» را از تاریخ 22 تا 25 خرداد ماه در محل مصلی امام خمینی (ره) برگزار کند. این نمایشگاه در پنج بخش مسکن و زیرساخت‌های توسعه روستا، کشاورزی، دام‌پروری و شیلات، سلامت بهداشت و توان‌بخشی، اشتغال کوچک مقیاس و صنایع نرم و آموزشی برگزار خواهد شد.