نکات اجاره خودرو که باید بدانید
بسیاری از افراد با نکات مهم درباره ی اجاره خودرو آشنا نیستند و این امر مشکلات زیادی را از نظر حقوقی برای آن ها به وجود می آورد. اجاره دادن خودرو یک موضوع قانونی است که طرفین با امضای قرارداد به آن رسمیت می‌بخشند.
اهمیت اطلاع از نکات مهم درباره اجاره خودرو به این دلیل است که کرایه اتومبیل در سال‌های اخیر رواج زیادی پیدا کرده است. در ایام گذشته، اجاره خودرو محدود به مراسمات جشن و عروسی می‌شد. اما امروزه تعداد افرادی که به آژانس کرایه اتومبیل مراجعه می‌کنند و درخواست اجاره خودرو با راننده یا اجاره خودرو بدون راننده را دارند در حال افزایش است.
دلایل اجاره ماشین در ایران
- سفر به شهرهای دیگر با اجاره خودرو در ایران
- محدودیت زمان برای گشت‌وگذار در سفر
- ایراد داشتن ماشین شخصی
- استفاده از خودرویی با آپشن‌های زیاد
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها
- تجربه رانندگی با ماشین‌های گران‌قیمت
اجاره خودرو در مشهد و اجاره ماشین در رشت نیز بیشتر از سایر شهرستان‌ها است؛ زیرا اغلب افراد شرایط مسافرت با خودروی شخصی را ندارند و ترجیح می‌دهند بعد از رسیدن به مقصد، یک خودرو برای مدت زمان محدود کرایه کنند. اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید توصیه می‌کنیم با نکات مهم درباره اجاره خودرو آشنا شوید.
جالب است بدانید که افراد دلایل متعددی برای کرایه اتومبیل را دارند. به طور مثال بعضی از مردم رویای رانندگی با یک خودروی خاص و لوکس دارند اما به دلیل شرایط اقتصادی، امکان تهیه آن را ندارند. به همین علت به آژانس‌های مربوطه مراجعه می‌کنند و با ارائه مدارک لازم برای اجاره خودرو، رویای خود را تحقق می‌بخشند. از مهم‌ترین مدارکی که نیاز به ارائه دارد شامل کارت ملی معتبر، چک یا سفته به میزان مبلغ خودرو، ضامن معتبر و... است.
هدف از اجاره ماشین در ایران
- اجاره ماشین عروس
- اجاره خودرو برای قرار ملاقات ها
- اجاره خودرو برای گشت و گذار
- اجاره خودرو برای مسافرت
- اجاره خودرو تشریفاتی
اجاره خودرو با راننده یا بدون راننده؟
افراد می‌توانند اتومبیل را در دو حالت کرایه کنند که شامل با راننده و بدون راننده می‌شود. قطعا اجاره خودرو با راننده ریسک کمتری دارد و مخاطرات کمتری را متوجه مستاجر می‌کند. اما افرادی که اقدام به کرایه خودرو بدون راننده می‌کنند لذت بیشتری از رانندگی می‌برند و می‌توانند اوقات بهتری را بگذارنند.
در هر دو صورت توصیه می‌شود کاملا مراقب خودرو باشید تا نقص در بدنه و موتور آن به وجود نیاید و قبل از تحویل گرفتن سوئیچ به بررسی نکات فنی اجاره ماشین بپردازید. توجه داشته باشید که رعایت قوانین رانندگی در زمان اجاره خودرو ضروری است و بروز هر گونه اتفاق، مسئولیت سنگینی را بر دوش شما می‌گذارد. در خصوص قوانین اجاره خودرو در ایران باید بدانید عدم وجود قرارداد قانونی میان طرفین ریسک را برای موجر و مستاجر افزایش می‌دهد و در برخی از مواقع، حل این چالش‌ها به زمان زیادی نیاز دارد.
هنگام اجاره خودرو به چه نکاتی دقت کنیم؟
معیارهای مختلفی برای انتخاب خودروی اجاره‌ای وجود دارد. لازم است وضعیت ماشین را بررسی کنید. قبل از اینکه ماشین خود را تحویل بگیرید، به این نکات دقت کنید.
بررسی ظاهر خودرو
در هنگام اجاره خودرو بدانید که بدنه ماشین نباید آسیب‌دیدگی، خط‌خوردگی، فرورفتگی یا خراش عمیق داشته باشد. اطمینان حاصل کنید که هیچ نشانه‌ای از سایش روی دیسک‌ها وجود ندارد. این موضوع مهمی است؛ زیرا در زمان تحویل خودرو گواهی پذیرش را امضا می‌کنید و تمام کاستی‌های موجود در آن را می‌پذیرید. اگر چیزی از قلم افتاده باشد، در آینده شما مسئول این خسارات خواهید بود.
بررسی جنبه‌های تکنیکی
مصرف روغن و سوخت، وضعیت سیستم‌های فرمان و ترمز و موتور ماشین را از مدیر بپرسید. اگر ماشینی را برای یک سفر طولانی مدت اجاره می‌کنید، بهتر است در نزدیک‌ترین ایستگاه خدمات، وضعیت فنی آن را بررسی کنید. آیا در حین بازرسی متوجه نشتی یا چشمک زدن نشانگرهای خود عیب‌یابی روی داشبورد شدید؟ بهتر است از اجاره چنین خودرویی خودداری کنید.
بررسی وضعیت لاستیک‌های ماشین
چرخ‌های ماشین باید به خوبی باد شده باشند. درجه ساییدگی آج کمتر از نصف حالت اولیه آن است. اجاره ماشین با چرخ‌های صاف توصیه نمی‌شود؛ زیرا رانندگی با چنین وسیله نقلیه‌ای امن نیست.
بررسی اتاق خودرو
هنگام اجاره خودرو مطمئن شوید که صندلی‌ها آسیب جدی ندیده باشند. وضعیت کار تنظیم ارتفاع، موقعیت فرمان و صندلی راننده را بررسی کنید. هنگامی که خودرو تمام معیارهای فوق را داشت، انجام یک تست رانندگی کوتاه نیز مهم است. این تنها راهی است که در نهایت می‌توانید از قابلیت سرویس‌دهی آن مطمئن شوید.
بررسی سایر ویژگی‌های خودرو هنگام اجاره
هنگام اجاره خودرو لازم است این نکات را مد نظر قرار دهید.
- اگر به تهویه‌مطبوع، ناوبری یا سایر گزینه‌های پولی نیاز ندارید، لطفاً از قبل به شرکت اجاره خودرو اطلاع دهید تا مبلغی بایت آنها پرداخت نکنید.
- از طریق شرکت مطلع شوید که برای اجاره به چه مدارکی نیاز است و آیا ودیعه ارائه می‌شود یا خیر.
- قرارداد را با دقت بخوانید. در قرار داد شرایط اجاره، جریمه در صورت تصادف و سایر مواردی را که ممکن است هزینه‌های مالی اضافی را تحمیل کنند، ذکر می‌شود.
- پس از انعقاد معامله، مهم است که دردسترس‌بودن تمام مدارک لازم مانند گواهی ثبت‌نام، گواهی ثبت‌نام خودرو بررسی شود.
- توجه به نوع بیمه و انتخاب خودرو با بیمه کامل در برابر حوادث جاده‌ای توصیه می‌شود.
به یاد داشته باشید که پس از تحویل خودرو، تمام مسئولیت ایمنی آن بر عهده شماست. هنگام استفاده از خودرو، باید قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت کنید و شرایط اجاره و بندهای قرارداد را نقض نکنید. در غیر این صورت، خطر تحمیل هزینه‌های مالی جدی وجود دارد.
مدارک موردنیاز برای اجاره خودرو افراد مقیم ایران
- کپی از گواهینامه رانندگی که حداقل 6 ماه اعتبار داشته باشد.
- کپی کارت ملی
- مدرکی برای نشان دادن شغل و محل زندگی
- ارائه سفته یا چک به ارزش خودرو
- پرداخت مبلغی به عنوان دیپوزیت یا ودیعه ضمانت اجاره خودرو (پس از اتمام زمان قرارداد خودرو، شرکت آن را به مشتریان باز می‌گرداند).
مدارک موردنیاز برای اجاره خودرو افراد مقیم خارج از کشور
- کپی گواهینامه رانندگی کشور محل زندگی یا بین‌المللی
- کپی یا اصل پاسپورت (برای خودروهای لوکس، اصل پاسپورت الزامی است)
- ارائه بلیت در صورتی که می‌خواهید خودرو را در فرودگاه تحویل بگیرید.
- پرداخت مبلغ دیپوزیت (پس از اتمام زمان قرارداد خودرو، شرکت آن را به مشتریان باز می‌گرداند)
دیپوزیت چه زمانی به مشتری بازگردانده می‌شود؟
برای اجاره خودرو در ایران یکی از نکاتی که باید موردتوجه قرار داده شود این است که دیپوزیت شرکت رنت خودرو چه‌قدر است و چه زمانی بازگردانده می‌شود. بسیاری از افراد با دیپوزیت آشنایی کامل ندارند. در زمانی که شما می‌خواهید خودرویی را اجاره کنید؛ شرکت‌های رنت یا ارائه‌دهنده خدمات اجاره خودرو مبلغی را به‌عنوان ودیعه (ودیعه به مبلغی گفته می‌شود که به‌عنوان امانت نزد کسی دیگری گذاشته می‌شود) دریافت می‌کنند. این ودیعه متناسب با نوع خودرو، مدل آن و ارزشی که ماشین دارد دریافت می‌گردد.
به‌عنوان‌مثال ودیعه اجاره خودروهای تشریفاتی و اجاره ماشین عروس تهران معمولاً بسیار بیشتر از ارائه خدمات اجاره خودروهای ارزان‌قیمت است. زمانی که شما ودیعه را پرداخت کرده و خودرو را اجاره می‌نمایید؛ پس از اتمام زمان قرارداد خودرو، شرکت رنت آن را به مشتریان باز می‌گردانند. از طرفی برای آگاهی از مبلغ دقیق دیپوزیت خودرو بهتر است با شرکت رنت موردنظر تماس گرفته و یا حضوراً به آن جا مراجعه کرده و اطلاعات دقیقی کسب کنید؛ هر اندازه درباره خدمات کرایه خودرو آگاهی بیشتری داشته باشید در این زمینه موفقیت‌آمیزتر عمل خواهید کرد.
نکات مهم قبل از اجاره خودرو
پیش از آنکه سراغ اجاره خودرو بروید و لذت جذاب رانندگی با یک خودروی خاص را تجربه کنید، این نکات را مدنظر داشته باشید. قبل از هرچیز نباید فراموش کنید که شما با اجاره خودرو یک قرارداد حقوقی را امضا می‌کنید. پس پیش از آن نسبت به توانایی مالی و میزان مسئولیت‌پذیری خودتان آگاهی داشته باشید.
- برای اجاره خودرو دست‌کم چند روز قبل از نیازتان هماهنگی کنید. چراکه امکان دارد خودروی موردنظر درست در روزی که به آن نیاز دارید موجود نباشد.
- یادتان باشد هزینه بنزین با مستأجر است.
- بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه خودروی اجاره‌ای را بررسی کنید تا در صورت سرقت احتمالی با مشکل روبرو نشوید.
- در قرارداد اجاره خودرو، بندی موسوم به ساعت اضافه وجود دارد که طبق آن اگر خودرو را از ساعت توافقی بیشتر نیاز داشتید باید مبلغی را به موجر پرداخت کنید. این ساعت معمولاً 12 شب به بعد است.
- شاید شما خودروی اجاره‌ای را برای یک روز نیاز داشته باشید ولی اغلب شرکت‌های فعال در این حوزه دست‌کم اجاره 3 روزه را از شما طلب می‌کنند.
- اجاره خودرو بدون راننده فقط قبول مسئولیت نیست. شما باید به اندازه قیمت خودرو یک چک ضمانت هم پرداخت کنید.
- سرقت، تصادف، خرابی و یا هرگونه اتفاقی که منجر به عدم توانایی در بازپس دادن خودرو شود، به عهده مستأجر است.
- توصیه اکید بر این است که خودروی اجاره‌ای خود را از شرکت‌های معتبر تهیه کنید. موارد متعددی از کلاه‌برداری در این زمینه گزارش شده است. به همین دلیل فریب قیمت‌های پایین اجاره را نخورید.
- حتماً قرارداد امضا کنید. با توجه به قیمت فعلی خودرو در بازار هرگز با عناوینی هم‌چون رفاقتی، اعتماد دوطرفه و سندیت حرف سراغ اجاره نروید.
- خودرویتان را عاقلانه انتخاب کنید. چراکه تفاوت سال ساخت خودروهای خارجی در قیمت اجاره آنها تأثیر دارد.
- پیش از گرفتن سوئیچ خودرو به همراه یکی از کارمندان شرکت، خودروی موردنظر را بررسی کنید. ایرادات فنی و ظاهری را به آنها گزارش دهید تا این مشکلات بعداً دامن شما را نگیرد.
چه مدارکی لازم است؟
اگر قصد اجاره خودرو با راننده را داشته باشید معمولاً مدارک خاصی از شما طلب نمی‌شود. غیر از یک پیش‌پرداخت حدود 10 درصدی؛ اما اگر خودرویی بدون راننده سفارش دهید باید علاوه بر مبلغ پیش‌پرداخت معادل قیمت خودرو چک و سفته نیز پرداخت کنید.
با همه این‌ها، شرکت‌های اجاره خودرو این مدارک را هم حسب مورد از شما طلب خواهند کرد.
- گواهینامه معتبر رانندگی فرد اجاره‌کننده
- جواز کسب معتبر برای صاحبان مشاغل آزاد
- گواهی معتبر اشتغال به کار برای کارمندان
- ویزا یا بلیت برگشت توریست‌ها و یا مسافران
قرارداد اجاره خودرو چیست؟
قرارداد اجاره خودرو سندی است که میان مالک خودرو و متقاضی اجاره آن امضا می‌شود. این قرارداد تابع قوانین 468 تا 507 قانون مدنی است و طرفین را ملزم به قبول حق و تکلیف نسبت به یکدیگر خواهد کرد.
لازم است که قبل از اجاره ماشین، این قرارداد را امضا کنید تا شرایط تحویل، نگهداری، مخارج و هزینه‌های پیش‌بینی‌شده یا پیش‌بینی‌نشده به‌خوبی مشخص شوند و در صورت وقوع مشکل، بتوانید به آن استناد کنید.
لازم است که قرارداد اجاره خودرو به‌صورت دقیق تنظیم شود تا طرفین نتوانند از شرایط سوءاستفاده کنند. به همین دلیل لازم است که بدانید در این قرارداد باید به چه نکاتی پرداخته شود.
مهم‌ترین نکات حقوقی در متن قرارداد اجاره‌نامه خودرو
- یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در تنظیم قرارداد اجاره خودرو موردتوجه قرار دهید، مدت‌زمان اجاره است. مدتی که قرار است خودرو در اختیارتان باشد را از روز عقد قرارداد حساب و در سند اجاره ذکر کنید. اگر این مورد در قرارداد رعایت نشود، سند باطل خواهد شد.
- مسئله دوم به مشخصات خودرویی که قرار است اجاره شود برمی‌گردد. حتماً در تعیین مشخصات دقیق عمل کنید و هیچ جزئیاتی را که معرف خودرو باشد، از قلم نیندازید. از رنگ بدنه تا مدل، سال ساخت میزان کارکرد، شماره پلاک و شاسی و...
- میزان اجاره‌بها نکته مهم دیگری است که باید در عقد قرارداد به‌صورت دقیق مشخص شود. شما می‌توانید فرمول محاسبه اجاره‌بها را یا بر اساس کارکرد خودرو و یا بر اساس میزان ساعاتی که خودرو را در اختیار دارید تعیین کنید. مسئله مهم این است که حتماً باید فرمول اجاره و میزان آن ذکر شود.
- وظایف موجر و مستأجر، از نکات دیگری است که باید در قرارداد تعیین کنید. این موارد می‌تواند به‌صورت توافقی میان شما و شخص اجاره دهنده مشخص شود. شما باید تعیین کنید که طی مدت اجاره چه وظایفی را برعهده دارید و اگر مشکلی برای اتومبیل پیش آمد، باید چه اقداماتی انجام دهید. پرداخت خلافی، سوخت و سایر هزینه‌های جاری خودرو از مواردی هستند که باید درباره آنها با مالک به توافق برسید. در مقابل مالک هم وظیفه دارد که خودرو را سالم به شما تحویل دهد. بهتر است در قرارداد به شرایط بیمه خودرو و مالیات در اجاره خودرو هم اشاره کنید. البته این موارد کاملاً توافقی هستند و دو طرف اختیار دارند که شرایط موردتوافق ایجاد کنند.
- شرایط فسخ قرارداد یا عدم تحویل به‌موقع خودرو در مدت‌زمان تعیین‌شده از دیگر مواردی است که باید در اجاره‌نامه به آن اشاره کنید.
متن قرارداد اجاره خودرو
اگر فکر می‌کنید که ممکن است در تدوین متن قرارداد اجاره خودرو به مشکل بربخورید، می‌توانید از نمونه قرارداد اجاره خودرو که در ادامه در اختیارتان قرار می‌دهیم استفاده کنید. این نمونه‌ها، دید مناسبی نسبت به نوع قرارداد به شما خواهند داد و کمک خواهند کرد که متن قراردادتان را با دقت بیشتری تنظیم کنید:
موجر: آقای / خانم..................................... فرزند............................... به شماره شناسنامه............. صادره از..................... متولد................... به شماره ملی............... ساکن................................................................................................... شغل.........................
مستأجر: آقای / خانم................... فرزند.................. به شماره شناسنامه........................ صادره از................................. متولد............................. به شماره ملی............................ ساکن....................................................................... شغل...........
مورد اجاره: تمامی شش‌دانگ یک دستگاه اتومبیل سواری / غیر سواری / ماشین‌آلات کشاورزی و راه‌سازی از نوع........................ به مدل................. به سیستم................. به شماره شناسه خودرو..................... دارای موتور................... به شماره شاسی......... و به رنگ................... و به شماره نیروی انتظامی.................... ملکی موجر طبق سند......................... و با جمیع متعلقات، توابع، نما، لوازم آن، کارت شناسائی، کارت سوخت و بیمه‌نامه که صحیح و سالم به تصرف و قبض مستأجر جهت..................... داده شد و وی اقرار به تصرف و قبض می‌نماید.
مدت اجاره:............................ ابتدا از تاریخ تنظیم این سند.
مال‌الاجاره: مبلغ................................... ریال برای تمامی مدت بالا از قرار ماهیانه................................ ریال که مستأجر موظف است در آخر هر ماه به موجر پرداخت و رسید دریافت کند. در غیر این صورت ظرف ده روز از تاریخ سررسید موجر حق فسخ مورد اجاره را خواهد داشت.
شروط
- مستأجر حق واگذاری مورد اجاره را به غیر به‌هیچ‌وجه نداشته و ندارد.
- تعمیرات کلی و جزئی مورد اجاره به عهده مستأجر است.
- تهیه سوخت و عوارض سالیانه شهرداری و همچنین مالیات مشاغلی مورد اجاره (با توجه به نوع خودرو) و پرداخت مخارج و هزینه‌های مربوطه در این خصوص در زمان و مدت اجاره به عهده مستأجر است.
- موجر حق دارد هفته‌ای یک‌بار از مورد اجاره بازدید و آن را بازرسی کند.
- پرداخت کلیه جرائم و خلافی در زمان و مدت اجاره به عهده مستأجر است.
- تمدید بیمه‌نامه‌های خودرو و انعقاد هر قرارداد در خصوص بیمه خودرو به عهده مستأجر است و در این خصوص ضمن العقد موضوع سند، نامبرده وکیل موجر جهت اخذ کلیه خسارات و غرامات بیمه‌ای نقداً یا به‌صورت دریافت چک از شرکت‌های بیمه‌ای، تنظیم و امضاء هرگونه سند در دفاتر اسناد رسمی است.
- پس از انقضای مدت اجاره مستأجر موظف است خودرو را صحیح و سالم همراه با اخذ مفاصا حساب جرائم و خلافی، شهرداری و مالیات مشاغلی «بداهتاً با توجه به نوع خودرو» به موجر تحویل دهد.
- پس از انقضای مدت اجاره چنانچه مستأجر مورد اجاره را به موجر تحویل ندهد، بایستی مبلغ.............................. ریال به‌عنوان اجرت‌المثل هرروز به موجر پرداخت کند.
- مستأجر می‌داند که ید او نسبت به مورد اجاره امانی است و مورد اجاره امانتاً در مدت اجاره تحویل وی شده است تا استیفاء منفعت کند. لذا نامبرده مسئول حفظ و نگهداری آن است و مسئولیت از بین رفتن احتمالی آن جزئاً یا کلاً به عهده وی خواهد بود.
تاریخ... /... /........ هجری شمسی.
