هجوم کدوتنبل‌های توخالی؛ وقتی هالووین به خیابان‌های تهران رسید
هالووین عنوان جشن خارجی است که مردم ما بدون اطلاع از تاریخ و فلسفه آن، آن را برگزار می‌کنند در حالی که از ماهیت تاریک آن بی‌خبرند و در این میان، آنچه به فراموشی سپرده می‌شود، آیین‌های سنتی ایرانی مانند مهرگان، یلدا و نوروز است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، هر ساله با آغاز ماه اکتبر سروکله کدوتنبل‌های ترسناک، لباس‌های جادوگرهای قصه‌های خارجی، اسکلت و وسایل دیگری که برای هالووین است در فروشگاه‌های اسباب‌بازی پیدا می‌شود که مشتری آنها متأسفانه بیشتر بچه‌ها و در واقع نوجوانان هستند. اما در سال‌های اخیر و خصوصاً امسال، این پدیده تنها با فروش لوازم هالووین در فروشگاه‌ها خلاصه نمی‌شود بلکه مراسم‌ها و مهمانی‌هایی با فضای هالووین برگزار می‌شود و انعکاس آن در فضای مجازی به وفور قابل مشاهده است.
اما قبل از هرچیز باید پرسید که اصلاً هالووین چیست؟ قبل‌تر در گزارشی که منتشر شده است درباره ماهیت هالووین نوشتیم اما در اینجا به طور خلاصه بیان می‌کنیم.
کی از کهن‌ترین آیین‌ها و مناسک دینی مسیحیان غرب عیدی بوده است بنام All Hallows Evening یا همان هالووین به معنای شب قدیس‌ها که در پایان ماه اکتبر برگزار می‌شده و توجه بسیار روحانی به جهان باقی داشته است. در این عید که مسیحیان چند شبانه‌روز به دعا برای اموات خود می‌پرداختند آیین‌ها و مناسکی را برگزار می‌کردند که جنبه سلوک و تهذیب نفس دارد. از سویی دیگر در گوشه دیگری از همین جهان در میان اقوام سلت یک آیین خرافاتی و بیهوده و پوچ وجود داشته است که زمان آن در روزهای آخر پاییز بوده است. روزهایی که زمان برداشت محصول و ذخیره آن برای سال جاری بوده و از سویی کم کم رنگ و رخ سبز از طبیعت برچیده می‌شده و خشکی و بی‌برگی بر تن طبیعت پوشیده می‌شده است. مردم قوم سلت در این ایام برای آنکه ارواح مردگان را از خود دور کنند با درست کردن عروسک‌هایی زشت و ترسناک و همینطور ترسیم چهره‌ای مهیب بر روی کدو تنبل به نام «جک‌اولنترن» به دفع روح مردگان خود می‌پرداختند.
در دوران مهاجرت قوم سلت ایرلندی به آمریکا این فرهنگ و آیین به میان مردم آمریکا آمد و از قضا با زمان برگزاری عید مسیحیان هم‌زمان شد. نتیجه تاسف‌بار آن جایگزینی این اعتقاد پاگانیستی موهوم بجای یک آیین زیبا و روحانی در آمریکا و رفته رفته تبدیل به یک خرده فرهنگ شد. خرده فرهنگی که با خود سینما، موسیقی، پوشش و حتی بازی و سرگرمی آورد و تبدیل به مراسمی موسوم به هالووین به معنای امروزی آن گشت.
چرا از کدو تنبل باید بترسیم؟هالووین حالا بعد از تمام این سال‌ها برای خود یک مناسبت ویژه در کشورهای خارجی است؛ از فیلم‌های هالووینی که مختص فیلم‌های ژانر ترسناک و خصوصاً اسلشر (فیلم‌هایی مانند اره و جیغ) تا پوشش و مهمانی و حتی سبک پخت و پز و غذا خوردن. اما اگرچه رویه سطحی این فرهنگ به ظاهر جشن و سرگرمی است (چنانچه در ایران بسیار مورد توجه قرار گرفته است) اما همانطور که در بالا اشاره شد، ماهیتی پوچ و غیرتوحیدی دارد: دور کردن ارواح اموات از محصولات، نعمات و در واقع زندگی‌مان.
در ویدیویی که به تازگی در فضای مجازی در حال پربازدید شدن است، یکی از رهبران فرقه‌های شیطان‌پرستی به حقیقتی عجیب درباره هالووین اشاره می‌کند. او می‌گوید که این آیین حقیقتاً تاریک و شیطانی است و بر محیط اطراف و زندگی ما تأثیر منفی می‌گذارد. او در این ویدیو می‌گوید که با برگزاری جشن هالووین در یک محله، در واقع همه محله در حال برگزاری مراسم شیطان پرستی هستند (اما از آن خبر ندارند).
اما سؤال این است که آیا مردم ما که حالا هالووین برایشان انقدر جذاب شده است از این واقعیات باخبرند؟ از این گذشته، در کشور ما جشن‌ها و مراسم‌های فراوان ایرانی وجود دارد که کمتر اسم آنها را شنیده‌ایم. از مهرگان و تیرگان گرفته تا یلدا و نوروز که صرفاً با یک یا چند روز دید و بازدید تمام می‌شود و در قامت یک جشن بزرگ و فرهنگ بومی و ملی کمتر خود را نشان داده است. اما شاید اسم برخی از آنها را مانند تیرگان و مهرگان حتی نشنیده باشیم. درباره اینکه چرا این مراسم‌ها و خرده فرهنگ‌ها بعضاً برای ما ناآشنا هستند باید در جای دیگری با کارشناسان و صاحب‌نظران به گفت‌وگو نشست اما آنچه روشن است اینکه آنها از کتب درسی تا صحنه روز فرهنگ و هنر و رسانه ما بدورند. نه خبری از چند تا فیلم و سریال خوب و تئاتر است و نه حتی جنگ‌های تلویزیونی و شادپیمایی‌های خیابانی!
در پایان این یادداشت با یک سؤال تمام می‌شود؛ خطاب به افرادی که به باستانی بودن صرف اعتقاد دارند اما در جشن‌های هالووین شرکت می‌کنند و آن را تبلیغ می‌کنند: آیا این مراسم خارجی عجیب و بیهوده با سنت آریایی شما همخوانی دارد؟!
نویسنده: محمدباقر صنیعی منش
