هشدار درباره افزایش زندگی هایی که فقط یک عضو دارد / چندمیلیون خانوار تک نفره داریم؟

اگرچه نسبت این رقم در برابر آمار کشورها به ویژه در حوزه اروپا بسیار کمتر است اما برخی کارشناسان معتقدند شرایط به سویی در حال حرکت است که آمار خانوارهای تک نفره رو به افزایش است. نتیجه سیاست های غلط معصومه توکلی، رئیس گروه توانمندسازی خانواده و زنان سازمان بهزیستی معتقد است: خانوارهای تک نفره در نتیجه برنامه‌ریزی‌های نادرست به وجود آمده‌اند. افرادی که به شکل انفرادی زندگی می کنند یک خانوار تک نفره به شمار می آیند و الصاق لفظ خانواده به این افراد صحیح نیست. او می‌گوید: در بسیاری از مواقع یک زن یا مرد در اثر مرگ یا متارکه، شریک زندگی خود را از دست می دهد و از شکل خانواده به خانوار تک نفره تبدیل می شود. خانوارهای تک نفره چگونه پدید می آیند؟ وی ادامه می دهد: دانشجویانی که به تنهایی در محل تحصیل خود زندگی می کنند، یک خانوار تک نفره هستند، اما پس از برگشت به جمع خانواده و شهر مبدأ عضو خانواده به شمار می آیند. پیشگیری نکردن از وقوع حوادث مختلف و ناکارآمد بودن سیستم امداد تا موضوعاتی مانند طلاق و فوت و مشکلات اقتصادی مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری خانوارهای تک نفره محسوب می شوند. وی با اشاره به این که در حوزه خانوارهای تک نفره بررسی های کامل و جامعی را در اختیار نداریم، می گوید: هم اکنون حدود 5.5 میلیون خانوار تک نفره در ایران زندگی می کنند، اما به این آمار نمی توان استناد کرد.

آمار اروپایی در همین زمینه مرور آمارخانوارهای تک نفره اروپایی هم خالی از لطف نیست. داده‌های دفتر آمار کمیسیون اروپا، یوروستات نشان می‌دهد تعداد خانوارها در کشورهای عضو اتحادیه اروپا از 199 میلیون نفر در سال 2006 به رقم 220 میلیون نفر در سال 2016 رسیده است. در این بین خانوارهایی که از یک نفر تشکیل شده 33 درصد رقم مذکور را شامل می شود. در سوئد نیمی از خانوارها، معادل 52 درصد، تنها از یک فرد تشکیل شده است. سوئد از این نظر مقام نخست را در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارد. پس از سوئد کشورهای لیتوانی و دانمارک به ترتیب در رده های دوم و سوم قرار گرفته اند. همچنین 25 درصد خانوارها در کشورهای عضو اتحادیه اروپا از یک زوج بدون فرزند تشکیل شده است. نکند که فرهنگ شود عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در این زمینه اظهارنظر کرده و هشدار داده است. علی کرد گفته است: تنها زیستی می‌تواند خواسته یا ناخواسته و بنا به دلایلی همچون افزایش سن ازدواج، طلاق، فوت والدین، مشکلات اقتصادی، تحصیل و مهاجرت باشد؛ اما طی سال‌های اخیر زندگی مجردی افزایش یافته و بیم آن می‌رود که به فرهنگ تبدیل شود و بنیان خانواده‌ها را دچار چالش کند. او با یادآوری این که با افزایش آمار طلاق و کاهش ازدواج، زندگی مجردی، خانواده‌های تک نفره و پدیده تنها زیستی در کلان شهرها به‌ویژه تهران افزایش یافته است، می گوید: عواملی مانند گسست جامعه، پدیده شهرنشینی، افزایش سن ازدواج و بی‌رغبتی به آن، تغییر کارکرد خانواده و شکاف نسلی در گسترش خانواده‌های تک نفره موثر بوده و به‌دلیل آن که در کلان شهرها فرصت بیشتری برای اشتغال و تحصیل وجود دارد، بنابراین جوانان با مهاجرت به زندگی مجردی و تنهازیستی خو می گیرند و تمایلی به ازدواج و زندگی متاهلی از خود نشان نمی‌دهند. راهکار این نماینده مجلس، همان تسهیل ازدواج است که البته در این زمینه قانون هم وجود دارد اما خاصیتی ندارد.

2323