هشدار کمبود گوشت در آینده در سایه بی‌تدبیری دولت / صنعت دامپروری و طیور در آستانه نابودی است

به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ دامداران و مرغداران کشور که تامین کننده گوشت، مرغ، تخم مرغ و شیر خام در کشور هستند، امروزه با مشکلات زیادی در تامین خوراک دام عمدتا از نوع ذرت، سویا و جو مواجه‌اند. از حدود یک سال گذشته تا امروز به دلیل بروکراسی اداری و دپو شدن نهادهای دامی در انبارهای گمرک، شاهد کمبود خوراک دام در بازار هستیم؛ از سوی دیگر افزایش چند صد درصدی این نهاده باعث شده صعنعت دام و طیور در آستان ورشکستگی قرار بگیرد، از همین رو شاهد اعتراض‌ها و انتقادهایی از سوی دامپروران و مرغدارن بودیم. این موضوع باعث افزایش چند برابری قیمت گوشت در بازار شد. بنا بر گفته نمایندگان مجلس و مسئولان صنفی عزمی در مسئولان دولتی به خصوص وزارت کشاورزی و وزارت صمت برای رفع این مشکلات و کاهش فشار از تولیدکنندگان و مردم دیده نشده است.

براساس این گزارش، کار به جایی رسیده است که دامداران به دلیل عدم تامین علوفه، دام‌های مولد (یعنی در دوران زاد و ولد هستند و یا دانه‌ای دام‌های آبستن) و یا دام‌های شیری خود را روانه کشتارگاه کردند این در حالی است که خبرها حکایت از این دارد که حدود 4 میلیون تن نهاده دامی از چند ماه قبل در گمرکات کشور معطل ترخیص مانده است. ترخص با تاخیر این نهاده‌ها و بارگیری آن از بندر امام خمینی از سوی شرکت پشتیبانی امور دام عامل تاخیر در روند تأمین نهاده برای مرغداران و دامداران شده؛ اگرچه اقدامات دی هنگام مانند برای اعزام کامیون‌ها به بندر امام خمینی صورت گرفت تا این نهاده‌ها به دست دامداران برسد اما هنوز مشکل حل نشده است.

اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران هم اعلام کرد: نامعلوم بودن شرایط تأمین ارز، افزایش قیمت‌های جهانی و شفاف نبودن سیاست‌های جاری دولت و دولت آینده امکان پیش خرید و تأمین نهاده‌های دامی را سخت کرده است. این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی در یک ماه نخست جوجه‌ریزی به مرغداران خوراک نمی دهد و آنها مجبورند از بازار آزادی تهیه کنند. قیمت‌ها هم در بازار آزاد در سایه عدم نظارت تا چند برابر افزایش یافته است.

مدیرکل دفتر بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در گزارشی از افزایش قیمت نهاده‌های دامی تا سه برابر خبر داد. وزارت جهاد کشاورزی هم در گزارشی اعلام کرد دامداران در ازای تولید هر کیلو گرم شیر بیش از 19 هزار ریال ضرر می دهند این گزارش با اشاره به کشتار دام‌های مولد علاوه بر از دست دادن سرمایه و ذخایر ژنتیکی دام‌های کشور در مدت کوتاهی موجب کاهش تولید شیر و گوشت شده و جمعیت کل دام‌ها را به شدت کاهش خواهد یافت؛ همچنین با توجه به فاصله تولید دام که تا 4 سال زمان می‌برد، جبران آن در کوتاه مدت امکان پذیر نبوده و کشور را با کمبود شیر و گوشت مواجه خواهد ساخت. مرکز آمار ایران هم در گزارشی اعلام کرد: کشتار دام سبک و سنگین در دو ماهه ابتدایی سال 1400 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب 71 و 84 درصد افزایش نشان می‌دهد. عدم توجه دولت به نیاز دامداران غیر از اینکه در افزایش قیمت محصول موثر است، لطمات جبران ناپذیری به آینده صنعت دام کشور وارد خواهد کرد.

این مسائل، منجر به توقف و کاهش فعالیت‌های تولیدی شده است، تا جایی که کارشناسان در این بخش از به خطر افتادن امنیت غذایی کشور سخن گفتن و معتقدند ممکن است این صنعت نابود شود و موجب عدم پوشش مصرف گوشت و لبنیات و در نتیجه بالا رفتن قیمت به صورت شارپی و یا کم شدن این محصولات از سفره مردم شود و یا کشور را به وارد کننده این محصولات تبدیل کند. مشکل اصلی دامداران در حل حاضر این‌است که واحدهای بزرگ دامداری کشور تنها به اندازه مصرف یکروز یا یک هفته خود خوراک دارند، و به گفته آنان، این ریسک بسیار بزرگی است.

هشدار در مورد بحران کمبود گوشت در3 ماه آینده

مجتبی عالی مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران گفت: نهاده‌ها با نرخ دولتی از طریق سامانه بازارگاه یا نمی‌رسد و یا بسیار دیر می‌رسد و دامداران مجبورند نهاده‌های مورد نیاز خود را از بازار آزاد و با چند برابر قیمت تهیه کنند. از سوی دیگر خشکسالی منجر به فقر شدید مراتع و کمبود علوفه شده و این مسأله در کنار گرانی نهاده‌های دامی، تأمین خوراک برای دام‌ها را بسیار دشوار کرده است. وی قیمت تمام شده تولید هر کیلوگرم گوشت گوسفند زنده را برای دامداران 80 هزار تومان عنوان کرد و گفت: اکنون حداکثر قیمتی که گوسفند زنده را از دامداران می‌خرند، حدود کیلویی 50 هزار تومان است. مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران با بیان اینکه کشتار گسترده بره‌ها منجر به افزایش عرضه دام شده است، گفت: با روند فعلی در 3 تا 6 ماه آینده در این زمینه به مشکل برمی‌خوریم و با کمبود شدید دام مواجه خواهیم شد. عالی با بیان اینکه دولتمردان باید از خواب بیدار شوند، هم اکنون دولت روز‌های آخر خود را سپری می‌کند و کسی کاری انجام نمی‌دهد و همه چیز را به دولت بعد حواله می‌کنند، گفت: همه باید با هم برای برون رفت از وضعیت فعلی همکاری کنند، در غیر این صورت عواقب سنگینی در انتظار ما خواهد بود. مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور گفته بود: تصمیم‌های نادرست و غیر کارشناسانه مسئولان دارد به قیمت نابودی صنعت دامپروری تمام می شود.

وی با اشاره به تکرار مشکلات مربوط به کمبود، گرانی و عدم دسترسی به نهاده‌های دامی، تاکید کرده بود: مسئولان وزارت کشاورزی با وجود تکرار مشکل طیور از تجارب قبلی درس نگرفته و در این زمینه نیز هنوز تدبیر مناسبی اتخذ نکردند و در نهایت آثار این سوء اتخاذ تصمیم در قیمت نهایی کالا کاملا مشهود خواهد شد و مردم به رغم تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات نهاده دامی، سود حاصل از آن به جیب دلالان و واسطه ها رفته است.

عالی هشدار داد: با توجه به شرایط خشکسالی و کم بارشی در سال زراعی کنونی، دامداران به علت کاهش علوفه در مرتع با بحران جدی روبرو شدند که این امر در کنار کمبود و گرانی نهاده طی ماه اخیر کار را به جایی رساند که دام‌های مولد و حتی آبستن به اجبار، راهی کشتارگاه‌ها شدند که این موضوع به سبب آسیب جدی به صنعت دامپروری، قابل جبران نیست و دیر یا زود با مشکل کاهش تولید در این حوزه روبه رو خواهیم شد.

با کمبود دام و افزایش قیمت گوشت مواجه خواهیم شد افشین صدر دادرس، رئیس اتحادیه دام سبک کشور هم با بیان اینکه بحث کشتار دام‌های سبک و بره‌ها خیلی جدی است و به زودی ما با کمبود شدیدی در این حوزه مواجه خواهیم شد، گفت: بخشی از بره‌هایی که در شش ماه اول سال متولد می‌شوند، در مدت 100 تا 150 روز پروار شده و به عنوان گوشت مصرفی مردم وارد بازار می‌شوند. بخشی دیگر نیز وارد گله دامدار شده و به جای گله‌هایی که حذف می‌شوند، جایگزین می‌شوند. وی اضافه کرد: سوءمدیریت جدی در تأمین و توزیع نهاده‌های دامی به خصوص نهاده‌های دام سبک از سال 98 شروع شد، ضمن اینکه توزیع نهاده‌های دامی از طریق سامانه بازارگاه نابسامانی‌های گسترده‌ای را در این حوزه ایجاد کرد. مسئولان به تمام هشدارها و تذکرات تولیدکنندگان، فعالان بخش خصوصی و کارشناسان بی توجهی کردند تا اینکه به شرایط فعلی رسیدیم. دادرس با اشاره به اینکه درصد تخصیص نهاده‌های دامی به دام‌های سبک کم بود، گفت: به همین دلیل دامداران ناچار بودند بخش عمده‌ای از نهاده‌های مورد نیازشان را از بازار آزاد تأمین کنند، به عنوان مثال دامداران هر کیلوگرم جو را که نرخ مصوب آن 1900 تومان بود کیلویی 5 تا 6 هزار تومان خریداری می‌کردند و به جایی رسیدند که ناچار شدند دام‌های خود را بفروشند چرا که قادر به تأمین خوراک برای آنها نبودند. رئیس اتحادیه دام سبک کشور با تاکید بر اینکه دامداران ما عملا ورشکست شدند، افزود: قیمت تمام شده تولید هر کیلوگرم گوشت گوسفند زنده با توجه به قیمت یونجه، علوفه و نهاده‌های دامی، بین 90 تا 100 هزار تومان است. قیمت خرید هر کیلوگرم گوسفند زنده از دامداران بین 35 تا 43 هزار تومان است. وی با انتقاد از عملکرد مسئولان بیان کرد: هر سال 30 درصد از کل جمعیت دام سبک کشور وارد بازار مصرف می‌شد، امسال به دلیل نبود علوفه، دامداران دام‌ها را برای پروار شدن نگه نداشتند و بره‌های لاغر را که به وزن مناسب نرسیده بودند، کشتار و وارد بازار مصرف کردند بنابراین در شش ماهه دوم سال هم با کمبود شدید دام و گوشت مواجه خواهیم بود و هم قیمت گوشت بسیار بالا می‌رود.

چه دست‌هایی در کار است؟

سید ناصر موسوی لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم در گفت‌وگو با راه دانا؛ درباره مشکل دامداران گفت: نمایندگان کمیسیون کشاورزی در چند روز گذشته به گمرکات سرکشی کرده‌اند که گزارش آن در مجلس قرائت شده که علت کندی این روند از سوی گمرک این‌گونه اظهار شده بود که برای حمل‌ونقل، به‌خصوص نهاده‌های دامی با مشکل مواجه است.

وی بیان کرد: به نظرم دست‌هایی در کار است که عمدا می‌خواهند مردم را نارضایتی کنند که شاید اکنون نشود عمق اثر آنها را دید، ولی در چند ماه آینده که دام‌های مولد پاسخگوی نیاز گوشت و شیر کشور نبوده و این محصولات به‌اجبار از سفره مردم کم و کشور تبدیل به واردکننده آن تبدیل شود و افزایش هزینه‌های دلاری و بیکاری برای مردم به بار خواهد آورد و آن زمان تازه به حجم نارضایتی مردم پی خواهیم برد. این نماینده مردم در مجلس با اشاره به اینکه در ماه‌های قبل هم نمونه مشکل نهاده‌های دامی را در صنعت مرغ مشاهده کردیم، افزود: در آن زمان با دستور رئیس‌جمهور در کمتر از یک هفته، شاهد تخلیه خوراک دام و دیگر مایحتاج بودیم و بسیاری از مشکلات حل شد؛ چرا پیش از وقوع همان مشکلات در صنعت دامداری از این تجربه استفاده نشد که امنیت غذایی کشور به خطر بیفتد و به صنعت دامپروری و مردم آسیب وارد شد.

نیازمند اقدام فوری دولت برای جلوگیری از بحران آینده هستیم کارشناسان می‌گویند: امسال درصد تخصیص نهاده‌های دامی به دام‌های سبک نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته و به همین دلیل دامداران ناچار بودند بخش عمده‌ای از نهاده‌های مورد نیازشان را از بازار آزاد خریداری کنند، به‌عنوان مثال دامداران هر کیلوگرم جو را که نرخ مصوب آن 1900تومان بود کیلویی 5 تا 6هزار تومان خریداری می‌کند و کار به جایی رسیده که ناچار شدند دام‌های خود را بفروشند؛ چرا که قادر به تأمین خوراک برای آن‌ها نبودند. صنت دامپروری کشور در حالی با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند که به گفته فعالان و کارشناسان در آستانه ورشکستگی و نابودی قرار دارد. دولت و مسئولان باید برای این صنعت مهم که نقش مهمی در تامین امنیت غذایی گوشت و لبنیات دارد چاره‌ای اساسی بیاندیشند زیرا ممکن است کشور در نمیه دوم سال با کمبود و گرانی مجدد گوشت و شیر مواجه شود حل این مشکل در آن زمان چند سال زمان خواهد برد. این در حالی است که نهاده در کشور وجود دارد و فقط نیازمند عزم جدی برای ترخیص آن از گمرک و نظارت نیاز دارد.

انتهای پیام