همزیستی مدیریت‌شده ایران و آمریکا در عراق / رقابت سالهای آینده چگونه خواهد بود؟

میدل ایست آی نوشت، نتایج انتخابات 2025 عراق نه پیروزی قطعی برای واشنگتن و نه عقب‌نشینی راهبردی برای تهران است؛ بلکه آغاز فصل تازه ای از رقابت مدیریت شده میان دو بازیگری که هر دو برای نفوذ در بغداد از ابزارهای محدود اما حیاتی استفاده می‌کنند. در این میان، سرنوشت الحشد الشعبی و ظرفیت عراق برای حفظ تعادل میان دلارهای آمریکا و خطوط قرمز ایران، تعیین می‌کند رقابت منطقه ای دو قدرت چگونه در سالهای آینده ادامه خواهد یافت.

انتخابات عراق؛ بازتعریف قواعد رقابت میان آمریکا و ایران

پیروزی ائتلاف عمران و توسعه به رهبری «محمد شیاع السودانی» با 46 کرسی نشان می‌دهد که چهره‌های نزدیک به محور شیعی همچنان قدرت سازماندهی دارند، اما این تنها آغاز راه است؛ چرا که تشکیل دولت در عراق همواره فرآیندی طولانی و مبتنی بر موازنه میان ائتلاف های ناهمگون بوده است. این انتخابات بیش از آنکه نتیجه ای روشن تولید کند، قواعد رقابت میان آمریکا و ایران را دوباره تعریف می‌کند.

واشنگتن در ماه های منتهی به انتخابات، فشارهای هدفمند خود را افزایش داد: افزودن نام گروههای مسلح به فهرست تروریسم، محدودیت‌های تازه بانکی و تهدیدهای دیپلماتیک درباره دسترسی عراق به دلار.

آمریکا به خوبی می‌داند که در مقابل عراق با فشار حداکثری وارد شود و معمولا سیاست آمریکا ترکیبی از تهدید و تشویق بوده است. این همان پیچیدگی است که آمریکا را وامیدارد از ابزارهای خود به شکلی محدود اما حساب شده استفاده کند.

نقش حیاتی عراق برای ایران

در مقابل، تهران انتخابات عراق را بخشی از معماری امنیتی خود می‌داند. ایران در شرایطی که هنوز تحت فشار تحریم‌ها است، عراق را نه فقط عمق استراتژیک، بلکه ریه اقتصادی خود می‌داند. تجارت رسمی و غیررسمی، مسیرهای تامین، و شبکه‌های بانکی عراق برای ایران حیاتی هستند؛ بنابراین تهران به دنبال دولتی است که نه الزاماً ضدآمریکایی باشد، بلکه در چارچوبی مشخص، خطوط قرمز ایران را رعایت کند: عدم خلع سلاح کامل نیروهای مردمی در عراق، مخالفت با استفاده از خاک عراق علیه ایران، و پرهیز از همسویی صریح با تحریم‌های آمریکا. در این چارچوب، مادامی که این اصول رعایت شود، تهران حتی از نخست وزیرانی که به آمریکا و جهان عرب نزدیک هستند نیز استقبال می‌کند.

همزیستی مدیریت‌شده ایران و آمریکا در عراق

آمریکا نیز این روند را می پذیرد، اما با شرط مهم سکوت امنیتی. واشنگتن تا زمانی با ادغام ظاهری الحشد کنار می‌آید که این گروهها دست به حمله علیه منافع آمریکا یا متحدانش نزنند. اما در صورت هرگونه خطا، آمریکا آماده است از ابزارهای سخت استفاده کند: حملات هدفمند، فشارهای بانکی، و حمایت از اقدامات اسرائیل علیه دارایی‌های نیابتی ایران در عراق.

این همان خط باریکی است که آینده همزیستی آمریکا و ایران را در عراق شکل می‌دهد: هر دو طرف می پذیرند که عراق باید ثبات داشته باشد، اما هر دو آماده هستند در صورت احساس تهدید، قواعد بازی را به سرعت تغییر دهند.

نتیجه این کشمکش پیچیده آن است که نفوذ ایران در عراق، دستکم در میان مدت، پابرجا نماند. آمریکا نیز نفوذ خود را حفظ خواهد کرد، اما بیشتر از طریق ابزارهای مالی و انرژی، نه حضور نظامی گسترده.

انتخابات 2025 در نهایت نشان می‌دهد که عراق همچنان میدان رقابت، اما رقابت و نوعی همزیستی مدیریت شده و مبتنی بر بوروکراسی است، نه مواجهه مستقیم.

با این حال، خطر اصلی زمانی پدیدار می‌شود که هر یک از طرفین تصور کند می‌تواند در دوره پس از انتخابات، گام بلندتری برای تثبیت نفوذ خود بردارد. درست در چنین لحظه ای است که سیاست در بغداد می‌تواند بار دیگر به سمت اسلحه بازگردد.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.