والزَیتون روایت انسان‌هاست؛ از «خار و میخک» تا «خنده در اشغال»

محفل ادبی «والزیتون» با همکاری مشترک انتشارات امیرکبیر و سوره مهر و با محوریت تجلیل از کتاب‌های حوزه مقاومت برگزار شد.

به گزارش خبرنگار مهر، در مراسم ادبی «والزیتون»، جمعی از نویسندگان، مترجمان، هنرمندان و فعالان حوزه فلسطین گرد هم آمدند تا ابعاد پنهان مقاومت ملت فلسطین را با زبان ادبیات و هنر بازگو کنند. این برنامه با محوریت اکران و معرفی مجموعه‌ای از کتاب‌های تازه و ترجمه شده در حوزه فلسطین، به همراه اجرای تئاتر، پخش مستند و نمایش رادیویی، تلاش کرد تا روایت‌های متکی بر حقیقت را در برابر پروپاگاندای رسانه‌ای، زنده نگه دارد و بر این نکته تأکید کند که تاریخ فلسطین را نباید از میانه خواند.

محفلی از هنر و مقاومت

همین که پا به سالن می‌گذارید، یک کتابچه ضخیم زرد رنگ و بروشور برنامه به شما داده می‌شود. این کتاب، مجموعه آثار مسابقه بین‌المللی پوستر، کارتون و کاریکاتور با نام «فلسطین تنها نیست» است که هنرمندانی از سراسر جهان آثارشان را در آن به نمایش گذاشته‌اند.

مراسم با معرفی کتاب «آینه‌های فرشتگان» جان می‌گیرد؛ کتابی که توسط سپیده ولی‌پور به حالت نمایشی درآمده و اجرا می‌شود. سپس، صادق وفایی به معرفی کتاب «آسمان گریست» (گزارش خبرنگار انگلیسی تونی کلیفتون از محاصره بیروت) می‌پردازد.

وی تأکید می‌کند که کلیفتون با ذهنیتی متفاوت از غرب وارد لبنان شد، اما مقاومت مدافعان بیروت را به‌عنوان یک واقعیت، ثبت کرد و اشاره می‌کند که با دیدن واقعیت از نگاه مثبت به اسرائیل خارج شده است.

در ادامه، صحبت‌های ویدئویی ابراهیم نصرالله، نویسنده فلسطینی‌الاصل، پخش می‌شود که بر نقش نویسندگان در رساندن صدای مردم فلسطین و مبارزه مسیحیان فلسطینی در قالب «ناقوس‌های سه‌گانه» اشاره می‌کند و می‌گوید کتاب بیانگر این است که فلسطین کشوری چند دینی است. سپس، سید حمیدرضا مهاجرانی، مترجم کتاب، با شعر معین بسیسو کلامش را آغاز می‌کند: «پیش از آنکه درباره فلسطین با خون بنویسیم، شایسته است که درباره‌اش با قلم بنویسیم...» مهاجرانی که آثار ابراهیم نصرالله را ترجمه کرده است، از رمان‌هایی چون «تانکی زیر درخت کریسمس»، «سایه کلیدها» و «چشم بیت لحم» سخن گفت.

تاریخی که از میانه آغاز نشد و صدای غصب

برنامه با معرفی کتاب «صبح شبات» توسط صادق علیزاده، روزنامه‌نگار و فعال حوزه فلسطین، ادامه می‌یابد. در حالی که علیزاده روایت و داستان کتاب را می‌خواند، نگاه مخاطبان به عکس‌هایی دوخته شده است که پشت سر او به نمایش درآمده‌اند. علیزاده توضیح می‌دهد که کتاب «صبح شبات»، اثر ایلان پاپه، تاریخ‌نگار اسرائیلی است که پیام اصلی آن یک نکته بنیادین را تکرار می‌کند: نباید داستان فلسطین را از 7 اکتبر و از میانه خواند. «صبح شبات» را شهریار شفیعی ترجمه کرده و در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.

سپس، اجرای تئاتر «دخترک ارغوانی» الهام‌گرفته از سفرنامه‌ی هنرمند زن «تمام الأکحل»، فضای سالن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نمایش، حکایت دختری است که خانه‌اش توسط صهیونیست‌ها غصب شده است. در ادامه، هانیه کمری، مترجم کتاب «خار و میخک»، به تداوم مقاومت ادبی و روایت ماندگار شهید یحیی سنوار اشاره می‌کند و از کلمات سخن می‌گوید.

ضرورت اصلاح لکنت زبان و صدای حقیقت

سپس، نوبت به معرفی کتاب «پایی در غزه» می‌رسد. کمیل سوهانی، یکی از راویان کتاب، با لحنی هشدارآمیز روی صحنه می‌آید و به یک واقعیت تلخ اشاره می‌کند: «ما جنگ روایت‌ها را باخته‌ایم حتی در داخل کشور. او از ضرورت «اصلاح لکنت زبان» در این جنگ روایت‌ها سخن می‌گوید. سوهانی با بیان مستنداتی از مرزها و کارهای و فعالیت‌های کشورهای همسایه ثابت می کند که ما در جنگ روایت‌ها باخته‌ایم.

فضای سالن، لحظه‌ای به سکوت می‌رود تا میزبان مستند آرشیوی «من شیرین هستم، ابوعاقله» به کارگردانی حسین الهام باشد. این مستند، یادآوری زنده‌ای است از شیرین ابوعاقله، خبرنگار شهید الجزیره، و بهایی که برای رساندن حقیقت باید پرداخت. «من شیرین ایوعاقله هستم» دیگر اثر شهریار شفیعی است که در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده و بخشی از زندگی شیرین ابوعاقله خبرنگار فلسطینی را به تصویر می‌کشد.

خنده، استراتژی بقا

در بخش متفاوت برنامه، اسماعیل امینی، محقق و طنزپرداز، به توضیح کتاب «خنده در اشغال» می‌پردازد. امینی نگاهی تازه به مقاومت می‌اندازد و نشان می‌دهد که طنز و خنده، نه یک بی‌خیالی، بلکه یک عمل مقاومتی و ابزاری برای حفظ سلامت روانی در سخت‌ترین شرایط است.

در ادامه، نمایش رادیویی «لهجه‌های غزه‌ای» با حضور مهدی حیدری و پیام کیانی‌پور اجرا می‌شود. بازیگران با صدایی گرم و گیرا، قصه‌هایی از غزه را روایت می‌کنند و سکوت عمیقی را در سالن حکم‌فرما می‌شود. این اجرای شنیداری، پل ارتباطی می‌شود میان حاضران در سالن و مردمی که با تمام وجود بر روی الف استقامت ایستاده‌اند.

صمود: روایت‌هایی انسانی از غزه

در آخرین بخش برنامه، کوروش علیانی به معرفی کتاب «صمود» به قلم مهدی صدرالدین می‌پردازد. این کتاب، روایت‌هایی انسانی از زندگی در غزه است. علیانی با اشاره به کلیپی که پیشتر نمایش داده شده بود می‌گوید: «صمود یعنی مرگ بر تردید! او بر این نکته تأکید می‌کند که «پروتکل‌ها ما را احاطه کرده. شما در این ویدیوها هنر دیدید فاجعه ندیدید، پروتکل فاجعه را می‌پوشاند». علیانی، پیوستگی، تاب‌آوری و مقاومت را از ویژگی‌های اصلی «صمود» می‌داند و خاطرنشان می‌کند که این کتاب شامل روایت‌هایی از رفعت العریر، استاد زبان انگلیسی اهل غزه و مبدع جنبش «ما عدد نیستیم» نیز هست.