واکنش مراجع تقلید به ارز دیجیتال | خرید و فروش همستر باطل است؟
این روزها یک همستر کارتونی دنیای مجازی را تسخیر کرده و تعداد زیادی از مردم را به دنبال خود در این فضا کشانده است. این افراد در خانه، محل کار، مترو، صف اتوبوس و جاهای دیگر با جدیت تمام در حال ضربه زدن به شکم این همستر روی گوشی هایشان هستند. آنها این کار را با امید به این انجام می‌دهند که این موجود کوچک آنها را پولدار کند.
احتمالاً شما هم در مورد بازی "همستر کامبت" شنیده‌اید. این بازی در واقع یک ارز دیجیتال تلگرامی است که کاربران می‌توانند با فعالیت در آن، سکه‌های مجازی به‌دست بیاورند. این سکه‌ها احتمالاً قابل تبدیل شدن به پول واقعی هستند، اما قیمت آنها تا زمانی که این پروژه در صرافی‌ها تعریف نشود، مشخص نخواهد بود. حتی مشخص نیست که آیا این بازی به اتمام خواهد رسید یا خیر.
از همان چند سال پیش که بیت کوین و انواع دیگر رمز ارز جای خود را در بین معامله‌گران ایرانی پیدا کرد تا همین حالا که استخراج این سکه‌های مجازی به دنیای بازی‌های دیجیتال هم رسیده، سؤال اغلب مردم درباره شرعی و قانونی بودن این معاملات بوده و عده‌ای عقیده دارند به‌دلیل ابهام در ساختار معاملات و ارزهای دیجیتال این کار ازنظر شرعی مشکل دارد و جایز نیست و در مقابل عده‌ای نیز آن را به بورس یا دیگر معاملات تشبیه کرده و ترید ارزهای دیجیتال را شرعی می‌دانند. به همین دلیل نیز مراجع تقلید هریک جداگانه در این زمینه اظهارنظرکرده‌اند و نظرات متفاوتی دراین‌باره دارند.
از نظر مراجع تقلید از آن جایی که رمزارزها پشتوانه دقیق و روشنی ندارند و درصورتی که با پولشویی و دور زدن حق حاکمیت، اقتصاد کشور را به خطر بیندازند از نظر شرعی مشکل دارند. همچنین یکی از مصداق‌های غرر فقهی این است که هیچ مسئولیتی در این بازار قابل پیگیری نیست و درصورتی که برای افراد مشکلی پیش بیاید و یا ارزش این رمزارزها به واسطه حاکمان این شبکه کاهش یابد، مشخص نیست که چه ضررهایی متوجه خریداران می‌شود.
آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
رهبر معظم انقلاب درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال عمل به قوانین موجود را توصیه می‌کنند. ایشان عقیده دارند که رعایت قوانین رسمی کشور در این زمینه لازم‌الاجراست: «حکم تولید و خرید و فروش ارز دیجیتال، مطابق قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است.»
آیت‌الله العظمی سیستانی
آیت‌الله سیستانی معامله ارزهای دیجیتال را جایز نمی‌دانند.
آیت‌الله العظمی نوری همدانی
آیت‌الله نوری همدانی صریحا اعلام کرده‌اند که وارد شدن به این معاملات دارای اشکال است.
آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی
از نظر آیت‌الله مکارم شیرازی با توجه به ابهامات زیادی که ارزهای دیجیتال دارند، خرید و فروش و معامله آنها دارای اشکال است. بنابراین براساس نظر آیت‌الله مکارم شیرازی خرید و فروش ارزهای دیجیتال به‌دلیل داشتن ابهامات زیاد جایز نیست: «با توجه به اینکه بیت کوین دارای ابهامات زیادی است، مانند اینکه منشأ استخراج مشخصی ندارد و نیز غالبا از سوی دولت‌ها اعتبار آن پذیرفته نشده است و همچنین منشأ سوءاستفاده‌های زیادی شده است، بنابراین معامله آن جایز نیست.»
آیت‌الله وحید خراسانی
آیت‌الله وحید خراسانی نیز در رابطه با حکم معاملات ارز دیجیتال اعلام کرده است که هرگونه خرید و فروش آن باطل است.
آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی
آیت‌الله زنجانی اعلام کرده‌اند که اگر وجه دریافتی در مقابل کار حلال داده شود و خلاف قانون نباشد، اشکال شرعی ندارد: «چنانچه استفاده از اینگونه ارزها خلاف قانون باشد و نوعاً مفسده اقتصادی داشته باشد، خرید و فروش آنها اشکال دارد.