پهناورترین استان کشور سیراب از ظرفیت؛ تشنه اعتبار و توجه / اینجا نه تدبیری هست و نه گوش شنوا!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهامون؛ استان پهناور سیستان و بلوچستان که در گذشته خود به دلیل پرآبی هامون و بارش های فصلی، روزهای ترآبی و نشاط آوری را تجربه کرده، سال هاست گرفتار خشکسالی شده، معضلی که نه تنها نتیجه قهر طبیعت است، بلکه در سیستان به دلیل دیپلماسی ضعیف دولتی ها در تحقق حق آبه بیداد می کند. این در حالی است که اگر حق آبه هامون محقق می شد، بدون تردید وضعیت سیستان و به تبع آن کلانشهر زاهدان به گونه ای دیگر رقم می خورد، اما به دلیل اهمال کاری مسئولان امر و عدم پایبندی افغانستان به تعهداتش، سال هاست از این حق قانونی خبری نیست. علاوه بر این، تنش آبی در دیگر نقاط سیستان و بلوچستان نیز خودنمایی می کند، در حالی که این استان از منبع غنی به نام دریای عمان برخوردار است، ظرفیتی بی نظیر که می تواند ناجی این خطه از بحران بی آبی باشد، اما با گذشت 12 سال از طرح موضوع انتقال آب از دریای عمان و کش و قوس های فراوان عزمی در مسئولان امر برای تحقق این مهم دیده نمی شود. از سوی دیگر زاهدان به عنوان مرکز سیستان و بلوچستان به پرتنش ترین شهر این استان تبدیل شده است، شهری که در 90 کیلومتری آن منبعی به نام آب های مرزی "تهلاب" وجود دارد، اما با وجود مطالعات انتقال آب از این محل، هنوز اقدامی در این راستا انجام نشده است، در حالی که می تواند تا تحقق انتقال آب از دریای عمان آبی بر آتش تشنگی مردمان این کلانشهر باشد. کاهش منابع آبی زیرزمینی و بحران آب در همین راستا علیرضا قاسمی، مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ما بیان کرد: تامین آب پایدار، به یکی از اصلی ترین دغدغه ها در کشور تبدیل شده است، چرا که طی سال‌های گذشته با کاهش منابع آبی زیرزمینی مواجه شده و شاهد خشکسالی و بحران آب بوده ایم، اما همچنان خشکسالی با توجه به کاهش میزان بارش تداوم دارد. به گفته وی، هرچند وضعیت منابع آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی رویه در اغلب نقاط جمعیتی کشور خوب نیست، اما شرایط جنوب شرق کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی این خطه به مراتب بحرانی تر بوده، به طوری که 48 درصد برداشت های آب برای شهرها و روستاهای سیستان و بلوچستان وابسته به منابع زیرزمینی است و این مسئله بیش از 18 شهر استان را با تنش آبی مواجه می‌کند. این مقام مسئول اضافه کرد: از سوی دیگر 38 درصد برداشت های آب در سیستان و بلوچستان وابسته به آب های سطحی است که عمده آن به هیرمند و آب های مرزی بر می گردد.

بالا گرفتن تب مناقشه آبی وی افزود: خشکی تالاب هامون و عدم دسترسی به منابع آبی پایدار و از طرفی بالا گرفتن تب مناقشه آبی میان ایران و افغانستان طی سال های اخیر و عدم پایبندی افغانستان به انتقال حق‌آبه هامون از هیرمند با سدسازی بی‌رویه و تصمیماتی که سال گذشته با احداث سد کمالخان بر روی رودخانه هیرمند گرفته شد، معضلاتی را به وجود آورده است. قاسمی اضافه کرد: سرانجام این مشکلات، ناامنی آبی و بحران زیست محیطی در سیستان است و از آنجایی که در زاهدان نیز هیچ گونه منبع آبی وجود ندارد و تامین آب شرب این کلانشهر از چاه نیمه ها که خود وابسته به رودخانه هیرمند است، صورت می گیرد، برای تأمین آب مورد نیاز سیستان و زاهدان با چالش مواجه هستیم و این مسئله زنگ خطر چگونگی خروج و تأمین آب را به صدا درآورده است. به گفته وی، زاهدان از لحاظ منابع تأمین آب پایدار در بحرانی‌ترین شرایط قرار دارد، موقعیت استقرار این شهر به گونه‌ای است که هیچ گونه منابع تأمین آب پایدار چه از نوع زیرزمینی یا سطحی برای این شهر 700 هزار نفری وجود ندارد. 35 درصد جمعیت زاهدان در معرض تنش آبی مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان اذعان کرد: در شرایطی که جمعیت زاهدان رو به افزایش و میزان دسترسی به آب در حال کاهش است، حجم آب ورودی از چاه نیمه‌ها به زاهدان جوابگوی روزهای گرم سال و پیک مصرف نیست، به طوری که 35 درصد جمعیت شهر در تابستان‌ها به دلیل کمبود 800 لیتر بر ثانیه ای آب دچار تنش آبی می‌شوند. وی گفت: سیستان و زاهدان برای تأمین آب پایدار و خروج از تنش آبی به آب فرامرزی وابسته هستند و تلاش برای دریافت حق‌آبه می‌تواند یکی از گزینه های نجات از بحران‌های پیش‌رو باشد.  مرکز پهناورترین استان کشور همچنان گرفتار بحران کم آبی قاسمی اذعان کرد: بحران کم‌آبی چندین سال است که گریبان مرکز پهناورترین استان کشور را گرفته و تأمین آب پایدار و خروج از تنش آبی در فصول گرم سال یکی از ضروری‌ترین نیازهای زاهدان به عنوان پرتنش‌ترین شهر سیستان و بلوچستان است. به گفته وی، در حال حاضر بخش اعظمی از نیاز آبی شهر از طریق خط انتقال و چندین مرحله پمپاژ و یک باب تصفیه خانه از طریق چاه‌نیمه های وابسته به دریاچه هامونی که در حال ناپدید شدن است، تأمین می‌شود و بخشی نیز از طریق شیرین‌سازی با هزینه تمام شده بالا در شبکه توزیع می‌شود. انتقال آب از دریای عمان روزنه امید مردم این مقام مسئول افزود: در راستای شکوفایی، آبادانی و بهبود وضعیت زندگی مردم، طرح انتقال آب از دریای عمان به عنوان راهکاری اساسی کلید خورد، پروژه‌ای که می توان گفت روزنه امیدی برای مردم سیستان و بلوچستان است، چراکه با اجرای این طرح تأمین آب شرب این استان پایدار و بخش زیادی از نیاز آبی آن در بخش‌های کشاورزی و صنعتی برطرف خواهد شد. وی با بیان این که طبق پیش‌بینی های صورت گرفته این ابر پروژه ملی که در شمار گران‌ترین طرح‌هایی هست که در دنیا تعریف شده است، حداقل چهار سال زمان می‌برد، اضافه کرد: با توجه به حساسیت موضوع آب و تشریح وضعیت آبی سیستان و زاهدان، ضرورت تأمین آن در زاهدان از یک منبع دیگر تا رسیدن آب پایدار دریا به استان بسیار حائز اهمیت است.

تهلاب؛ تنها منبع غنی برای تامین آب زاهدان قاسمی اضافه کرد: تنها منابع غنی آب برای زاهدان در شرایط فعلی، دشت‌های اطراف از جمله "تهلاب" در مجاورت مرز پاکستان است که هیچ‌گونه برداشتی از آن صورت نمی‌گیرد. وی اظهار کرد: وزارت نیرو به عنوان متولی تأمین آب، مطالعات کامل دشت را انجام داده و به میزان 20 میلیون متر مکعب در سال که معادل 50 درصد نیاز آب شرب زاهدان است، تخصیص لازم را لحاظ کرده و طرح آن برای اجرا آماده است که اجرایی شدن آن نگاه ویژه مسئولان امر را می‌طلبد تا موضوع آب شرب شهروندان که به عنوان یک دغدغه جدی مطرح است، مرتفع شود. تسریع در اجرای پروژه تهلاب؛ راه برون رفت از شرایط بحرانی حسینعلی شهریاری، نماینده مردم زاهدان نیز در گفت و گوهای مکرر، تسریع در اجرای پروژه تهلاب به زاهدان را برای جبران کمبود آب در این کلانشهر جهت برون رفت از شرایط بحرانی ناشی از کمبود منابع آبی یک امری ضروروی دانست و اظهار کرد: ما چندین بار از وزرا چه در این دولت و چه در دولت‌های قبل، برای اینکه حداقل بیایند از منطقه تهلاب که 90 کیلومتری زاهدان قرار دارد آب را به زاهدان بیاورند، درخواست کردیم اما این درخواست نیز تاکنون اجرایی و عملیاتی نشده و به نظر می‌آید که دولتمردان توجه جدی به سیستان و بلوچستان ندارند. به گفته وی، تکمیل و بهره برداری از خط دوم انتقال آب به زاهدان در اسرع وقت توسط پیمانکار پروژه را از دیگر اقدام های ضروری برای رفع تنش آبی در این کلانشهر برشمرد. 12 سال انتظار بی سرانجام برای انتقال آب از دریای عمان شهریاری اذعان کرد: از 12 سال پیش قرار بود که آب دریای عمان را برای استفاده مردم شیرین کنند، اما وزارت نیرو تاکنون در این زمینه کاری انجام نداده و حتی اکنون هم که وزارت صنعت، معدن و تجارت انتقال آب از دریای عمان جهت استفاده صنایع در استان را شروع کرده، باز هم همراه نیست. وی افزود: زاهدان وابسته به آب سیستان بوده و مقدار زیادی از منابع آبی آن برای شرب به زاهدان منتقل می‌شد، اما به دلیل کم کاری وزارت امور خارجه در تحقق حق آبه، این کلانشهر که زمستان دچار مشکل بود، در تابستان‌های داغ مشکلات بیشتری گریبانگیر مردم خواهد بود. انتهای پیام /