چرا با وجود بازدهی بلندمدت بهتر، سرمایه‌گذاران در بورس نمی‌مانند؟
تحلیلگر بازار سرمایه گفت: سرمایه‌گذار بورسی دیگر نمی‌تواند با صبر کردن این اختلاف را جبران کند؛ چون در این مدت بازار‌های موازی به حدی رشد کرده‌اند که قدرت خرید افراد را پایین آورده‌اند.
یکی از مشکلات اساسی بورس ایران حضور سرمایه‌گذاران کوتاه مدت و گاهی حتی روزانه و ساعتی در بازار است. البته در تمام بازار‌های سهام دنیا عده‌ای هستند که اقدام به شناسایی سود‌های کوتاه مدت و نوسان‌گیری در بازار می‌کنند، اما مساله این است که این افراد درصد کمی از این بازار‌ها را تشکیل می‌دهند.
به گزارش دنیای اقتصاد، این در حالی است که سهامداران حقیقی اندکی هستند که در بازار سهام ایران سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند، اما در نگاهی به شاخص بازدهی بازار‌ها طی 10 سال اخیر تفاوت قابل‌توجهی بین بورس با سایر بازار‌های موازی از جمله سکه، ارز، مسکن و خودروست، با این‌وجود سوال اساسی همچنان این است که با وجود بازدهی بهتر بورس نسبت به سایر بازار‌ها چرا اکثر سرمایه‌گذاران در این بازار ماندگار نمی‌شوند.
در مدح نگاه بلند
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است که زمان سرمایه‌گذاری بیشتر به دیدگاه سرمایه‌گذار و هدفش از سرمایه‌گذاری برمی‌گردد.
او با بیان این نکته عنوان می‌کند: در واقع، سرمایه‌گذاری کوتاه یا بلندمدت به این بستگی دارد که هدف فرد از سرمایه‌گذاری در یک بازار مالی از جمله بازار سهام، ملک، طلا، سکه یا سپرده بانکی چیست. بر مبنای این هدف و افق زمانی‌که فرد دارد و همچنین میزان ریسک‌پذیری، او یکی از استراتژی‌های بلندمدت یا کوتاه‌مدت را در پیش می‌گیرد.
وی ادامه داد: به‌صورت تاریخی چنانچه 10 سال‌اخیر را در نظر بگیریم در بازار سرمایه و در برخی از صنایع و شرکت‌ها بازدهی‌های چندین برابری نسبت به بازار‌های دیگر از جمله ارز، مسکن و... را شاهدیم. گذشت زمان و افزایش تورم و نرخ ارز در اقتصاد ایران منجر به این شده که خیلی از سرمایه‌گذاران سنتی از حضور و سرمایه‌گذاری در قالب سپرده‌های بانکی خودداری کنند و بیشتر در بازار‌هایی سرمایه‌گذاریی کنند که بتواند آن‌ها را در‌برابر تورم یا افزایش نرخ ارز پوشش دهد.
ابراهیمیان افزود: بررسی بلندمدت بازار‌ها نشان می‌دهد که بازار سرمایه در قیاس با سایر بازار‌های موازی از جمله ارز، سکه، ملک و... بازدهی به‌مراتب بهتری داشته و حتی همان‌طور که اشاره شد در برخی از صنایع بازدهی چند برابری داشته‌است و طبیعتا سرمایه‌گذاران با دیدگاه بلندمدت و برای در امان ماندن از نوسانات نرخ ارز و تلاطم‌های شدید تورمی می‌توانند در بورس و در صنایع پرپتانسیلی که اولا درآمد ارزی دارند و ثانیا طرح‌های توسعه دارند و در زیرساخت‌های خود سرمایه‌گذاری مناسبی انجام داده‌اند که منجر به افزایش تولید و سودآوری این شرکت‌ها در بلندمدت خواهد شد، سرمایه‌گذاری کنند.
این تحلیلگر بازار سرمایه عنوان کرد: مزیت دیگر سرمایه‌گذاری بلندمدت در امان ماندن از نوسانات روزانه بازار‌های مختلف است. از سوی دیگر در سرمایه‌گذاری بلندمدت با سرمایه‌گذاری در برخی از ابزار‌ها از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان از بازدهی میان و بلندمدت بازار سرمایه بهره‌مند شد و طبیعتا هم بازار سرمایه از نظر امنیت سرمایه‌گذاری یکی از بهترین بازارهاست و به دلیل گستردگی صنایع مختلف و شرکت‌های متفاوت در هر حوزه‌ای که سرمایه‌گذار به آن تمایل دارد، می‌تواند اقدام به سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته‌باشد. طبیعتا چشم‌انداز آتی وضعیت اقتصاد و وجود تورم در اقتصاد کشور کماکان سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازارسرمایه را جزو اولویت‌ها قرار می‌دهد و به‌نظر می‌رسد بازهم این بازار بتواند سرمایه‌گذاران را در‌برابر ریسک نوسانات نرخ ارز و تورم پوشش دهد.
وی خاطرنشان کرد: همواره سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت به دلیل نوسانات شدید سهام ناشی از ریسک‌های سیستماتیک، منجر به کسب حداقل بازدهی یا حتی زیان شده و می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیم‌های هیجانی و عجولانه نیز بشود و ضرر‌های غیر‌قابل جبرانی را به سرمایه‌گذار تحمیل کند، در حالی‌که در سرمایه‌گذاری بلندمدت، با توجه به تاثیر بسزای نحوه عملکرد شرکت‌ها و سودآوری آن‌ها و نیز تقسیم سود مناسب در مجامع در انتخاب توسط سرمایه‌گذار، همواره منجر به ارزش‌افزوده پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌شود و همچنین به‌دلیل افزایش سودآوری شرکت‌ها متناسب با رشد تورم و رشد نرخ ارز، منجر به رشد ارزش دارایی سرمایه‌گذاران نیز می‌شود. مهم‌ترین هدف در سرمایه گذاری قبل از کسب سود، حفظ اصل سرمایه متناسب با نرخ تورم و به‌عبارتی حفظ قدرت خرید است که این مساله خصوصا در شرایط تورمی بسیار بااهمیت‌تر می‌شود.
تورم؛ دافعه یا جاذبه؟
در حالی‌که ابراهیمیان تورم را عاملی برای حضور بلندمدت سرمایه‌گذاران در بازار سهام می‌داند، خبری‌زاد اعتقاد دیگری دارد. او تورم را یکی از سه عاملی می‌داند که باعث‌شده نگاه سرمایه‌گذاران به بورس کوتاه‌مدت باشد.
محمد خبری زاد، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه در ایران نیز مانند دنیا، بازار تا حدودی بلندمدت بود و بازدهی‌های بلندمدت اعداد عجیب و غریبی بودند، البته این موضوع از جایی به بعد کمرنگ‌تر شد. هنوز هم نمی‌توان گفت بازدهی این بازار در بلندمدت از سایر بازار‌ها بهتر نیست، اما این اختلاف کمتر شده‌است. دلیل آن‌هم تورم وحشتناک سالانه‌ای است که در ایران تجربه می‌کنیم.
وی ادامه داد: این در حالی است که این اتفاق در دنیا کمتر رخ می‌دهد. در بدترین حالت تورم در دنیا سالانه حدود 5 تا 10 درصد است، اما در ایران و مخصوصا در سال‌های اخیر تورم بیش از 50 درصد بوده‌است. از طرفی بازار‌های دیگری که افراد برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند مانند مسکن، خودرو و ارز به تورم واکنش بیشتری نشان می‌دهند و به همین میزان یا کمی کمتر اصلاح و رشد قیمتی دارند؛ این در حالی است که در بورس همواره جاماندگی از تورم دیده می‌شود، به‌همین‌دلیل سرمایه‌گذار بورسی دیگر نمی‌تواند با صبر کردن این اختلاف را جبران کند، چون در این مدت بازار‌های موازی به حدی رشد کرده‌اند که قدرت خرید افراد را پایین آورده‌اند.
این تحلیلگر افزود: یکی دیگر از عواملی که باعث‌شده دید افراد به بورس کوتاه‌مدت باشد دستکاری‌ها و دست‌اندازی‌هایی است که سیاستگذار به بازار و شرکت‌های بورسی تحمیل می‌کند و به همین دلیل باعث می‌شود دید افراد خیلی بلندمدت نباشد چراکه بازار پیش‌بینی‌ناپذیر است و افراد نمی‌دانند در آینده حتی خیلی نزدیک چه اتفاقی در بازار می‌افتد.
خبری‌زاد گفت: در حال‌حاضر به‌عبارتی علاوه‌بر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و حقوقی‌های بزرگ که پرتفو‌هایی با بهای تمام‌شده پایین از قبل دارند سایر افراد تلاش می‌کنند کمترین بازدهی را با کمترین ریسک گرفته و از بازارخارج شوند، به‌همین‌دلیل تا بازار رشدی 10 درصدی می‌کند شاهد در جا زدن هستیم و این رشد ادامه‌دار نمی‌شود.
وی ادامه داد: سومین مورد نیز سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. در دنیا بخش زیادی از سرمایه‌گذاری‌ها در بازار‌های حرفه‌ای غیرمستقیم است و بالای 90 درصد افراد به‌صورت غیرمستقیم وارد بورس می‌شوند. در ایران نیز هر چند این عدد الان بهتر شده، اما هنوز جای کار دارد. افرادی که مستقیما سهم می‌خرند، تغییرات قیمت تابلو روی آن‌ها اثر می‌گذارد و اگر قیمت بخواهد کاهش پیدا کند یا یک رشد مناسب داشته‌باشد، سریعا خارج می‌شوند.
از میان اخبار