چرا حضرت فاطمه (س) بهانه خلقت است؟

به گزارش مشرق، بیستم جمادی الثانی دروازه های آسمان گشوده شد، فرشتگان بی شمار، هلهله کنان فرود آمدند تا میلاد گل سر سبد آفرینش، بانوی آب و آینه حضرت فاطمه زهرا (س) را به جهانیان مژده دهند. میلادش تولد بهار است، تولد تمام پاکی ها و زلالی ها، میلادش از هر سو رحمت است. سلام بر نخستین بهانه خلقت، سلام بر اسوه ی زن در زمین، سلام بر ام ابیها، سلام بر نور بی نهایت‌، سلام بر همدل و جان علی‌، سلام بر همسر ولایت، سلام بر مادر ولایت، سلام برخورشیدی که یازده ستاره دنباله دار را در آسمان امامت، مادری کرد.

نگاهی گذرا بر زندگانی کوتاه و پر برکت ریحانه رسول الله (ص)

حضرت فاطمه (س) در سال پنجم بعثت،20 جمادی الثانی در مکه به دنیا آمد، خدا مژده ولادت حضرت زهرا (س) را در سوره مبارکه کوثر به پیامبر (ص) داده بود و برای دلداری و دلگرمی ایشان در برابر دشمنان سرسختی چون ابوجهل و ابولهب که با درگذشت پسران پیغمبر او را ابتر و مقطوع النسل می خواندند، فرمود: به یقین ما به تو کوثر (خیر و برکت فراوان) عطا کردیم.

پس از ازدواج حضرت خدیجه (س) با رسول خدا (ص)، زنان مکه از وی کناره گیری کردند. خدیجه چون فاطمه را باردار شد، خدای تعالی ساره همسر ابراهیم خلیل، آسیه همسر فرعون و مریم دختر عمران را فرستاد تا در وضع حمل به وی کمک کنند.

فاطمه (س) ریشه شجره طیبه پیامبر خدا است

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: دخترم را فاطمه نامیدم زیرا خدای عز و جل او و کسی را که دوستدار او باشد از آتش جدا و دور کرده است، در جایی دیگر دلیل این نامگذاری را این گونه بیان کرده اند که از هر گونه بدی جدا و بریده شده است.

برای ایشان القاب و صفات متعددی همچون زهرا، صدیقه، طاهره، مبارکه، بتول، راضیه و مرضیه ذکر شده است. ام الحسین، ام الحسن، ام الائمه و ام ابیها از جمله کنیه های بانوی دو عالم است.

امام باقر (ع) در مورد لقب ام ابیها، به معنای مادر پدر فرموده است: فاطمه ریشه ی شجره طیبه پیامبر خدا است، اگر ریشه نباشد درخت خشک می شود و اگر فاطمه (س) نبود شجره ی طیبه پیامبر خشک می شد. او به راستی ستون و اساس پدرش و مادر پیامبر خدا بود.

خداوند خیر کثیر را در وجود او قرار داد و مراد از خیر کثیر نیز فرزندان علی و فاطمه است که در حقیقت بعد از رسول گرامی، آنان حافظ و موجب بقای اسلام اند.

منصوره آسمان

سیده عفت حسینی، کارشناس مذهبی گفت: این کارشناس مذهبی عنوان کرد: اسامی ایشان حکایت از مقامات بلندمرتبه ایشان دارد و از همه این اسامی بالاتر نام فاطمه است.

او ادامه داد: در کتب روایی، وجه نامگذاری حضرت در آسمان به منصوره و در روی زمین به فاطمه این گونه بیان شده است: این بانو در زمین فاطمه (س) نام دارد زیرا آدمیان قادر به شناخت حقیقی او نیستند و در آسمان، منصوره است زیرا آنچنان در صحرای محشر و عرصه های قیامت از جانب خدا و فرشتگانش یاری خواهد شد که همه شیعیان و دوستدارانش را به بهشت وارد می کند. این روایت ثابت می کند بانویی که قرار است نمونه برتر زن، مادر و همسر باشد شخصیت منحصر به فردی که الگو و اسوه تمام زنان قبل و بعد از خود هستند.

خواستگاری امیرمومنان از صدیقه طاهره (س)

پیش از حضرت علی (ع) ابوبکر و عمر آمادگی خود را برای ازدواج با حضرت زهرا (س) اعلام کرده بودند و هر دو از پیامبر یک پاسخ شنیده بودند و آن این که دخترم برای ازدواج منتظر وحی الهی است.

علی علیه السلام هنگامی که برای خواستگاری دختر پیامبر (ص) به خانه ایشان رفته بود، با سخنانی شیرین خواسته‌اش را چنین بازگو کرد: یا رسول الله وقتی خردسال بودم مرا با غذای خود و به اخلاق و منش خود بزرگم کردید. اکنون که بزرگ شده‌ام، دوست دارم خانه و همسری داشته باشم تا در سایه انس با او، آرامش یابم. آمده‌ام تا دخترتان فاطمه را از شما خواستگاری کنم.

پیامبر گرامی اسلام (ص) ازدواج دخترش را به ساده‌ترین و راحت‌ترین شیوه انجام داد تا برای همه جوانانی که در آستانه زندگی مشترک هستند، سرمشق نیکویی باقی بماند.

پیامبر (ص) خطاب به علی (ع) فرمود: مهریه فاطمه (س) را چه قرار می دهی؟ حضرت علی (ع) فرمود:‌می دانید که برای من به جز شمشیر و شتر و زره، از مال دنیا چیزی نیست. پیامبر (ص) فرمود:‌ای علی شمشیر و شتر مورد نیاز توست، اما زره‌ات را بفروش و با آن مراسم ازدواج با فاطمه (س) را فراهم کن.

فاطمه (س) بانوی بی نشان

پس از رحلت پیامبر (ص)، به گواهی تاریخ سخت ترین دوران عمر آن حضرت بوده حوادث دردناکی برای فاطمه (ص) رخ داد که این حوادث، به شهادت ایشان منتهی شد.

حضرت فاطمه زهرا (س) در حالی که از عمر مبارکش 18 سال بیشتر نمی گذشت، بر اثر حوادث ناشی از هجوم به خانه ایشان، به روایتی در 13 جمادی الاول سال 11 هجری قمری و بنابر روایتی دیگر در سوم جمادی الثانی سال 11 هجری قمری به شهادت رسید.

حضرت فاطمه (س) در دوران بیماری، امام علی (ع) را وصی خویش قرار داد و وصیت نمود که پس از وفاتش، ایشان را شبانه غسل و کفن نماید و شبانه خاکسپاری کند و احدی از کسانی که در حق او ستم روا داشته اند، در مراسم تدفین و نماز خواندن بر پیکر او حاضر نباشند و این گونه مزار بانوی دوعالم مشخص نیست.

ظهور حضرت حجت (عج) پایانی خواهد بود بر روایت هزار و 400 سال بی نشانی و بی مزاری یاس کبود و تو می رسی تا روح دنیا فاطمی شود.

محبوبه خدا در سیمای قرآن

فخر روحانی، کارشناس مذهبی اظهار کرد: قرآن پس از پیامبران، به گروهی به عنوان اولیای ربانی یاد می کند که با پیروی از آیات کتاب های وحیانی، خود را چنان ساخته اند که به عنوان انسان های کامل سرمشق و نمونه عینی دیگران قرارگرفته اند. از این دست انسان ها می توان به لقمان حکیم، ذوالقرنین و خضر (ع) از مردان و به مریم، آسیه زن فرعون مصر و فاطمه (س) از زنان اشاره کرد.

او ادامه داد: قرآن برای فاطمه زهرا (س) خصوصیات و ویژگی هایی را بر می شمارد که برپایه آن به مقام انسان کامل دست یافته و در جرگه ایشان درآمده و بر همگان به ویژه زنان است تا از ایشان پیروی و تاسی کنند. این خصوصیات و صفات هم در آموزه های عمومی و کلی قرآن وجود دارد و هم امکان آن برای دیگران فراهم است تا خود را به مقام انسان کامل برسانند. در این تحلیل و تبیین قرآنی ما با فاطمه به عنوان یک بشر رو به رو می شویم نه با شخصیتی که دست نیافتنی می باشد.

کمال اخلاص و ایثار بانوی آب و آینه (س)

این کارشناس مذهبی ادامه داد: نخستین ویژگی که قرآن برای فاطمه (س) یاد می کند اخلاص است. اخلاص صفتی است که می بایست همه مومنان از آن برخوردار باشند تا به مقام کمال و سعادت برسند. هرچند که برای اخلاص مراتبی بیان شده است ولی راه آن برروی همگان باز است.

او گفت: قرآن از اخلاص فاطمی به «لوجه الله» تعبیر می کند و می فرماید: انما نطعمکم لوجه الله لا نرید منکم جزاء و لاشکورا؛ ما این طعام خویش به مسکین و اسیر و یتیم را تنها برای رضایت و خشنودی او می دهیم و از شما پاداش و سپاسی نمی خواهیم. (انسان آیه 9)

این کارشناس مذهبی ادامه داد: از ویژگی دیگر آن حضرت، ایثارگری است که در آیات چندی این صفت ستوده شده و از مومنان خواسته شده است که همواره ایثار را در نظر داشته باشند تا به کمال دست یابند.

آن حضرت همانند مسئله اخلاص به این دعوت الهی پاسخ مثبت می دهد و صفت ایثار را در خویش تقویت کرده و به عنوان ایثارگر شناخته و از سوی خدا معرفی می گردد.

بهانه خلقت

در روایتی خطاب به پیامبر (ص) بیان شده است که حضرت صدیقه طاهره (س) بهانه خلقت هستند، آیا یک بانو می‌تواند چنین جایگاهی داشته باشد و تمام هستی برای او خلق شده باشد؟

حجت الاسلام قاسمی نیا، کارشناس مذهبی اظهار کرد: حدیث قدسی مشهوری است که بیان می‌کند: «یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما»،‌ای احمد اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و اگر علی نبود تو را خلق نمی‌کردم و اگر فاطمه نبود شما دو نفر را خلق نمی‌کردم.

او ادامه داد: اگر پیامبر (ص) نبود خلقت مفهومی نداشت. چون وجود مبارک رسول خدا (ص) است که واسطه فیض است و انسان کامل است و هدر تحلیل حکمت این سخن ابتدا بهتر است نگاهی به شمه‌ای از فضایل حضرت داشته باشیم که تبیینی از حکمت این سخن در این فضایل نهفته است، فضایل و کمالات حضرت زهرا (س)، مانند فضایل سایر معصومان است، چون آن حضرت دختر خاتم پیامبران است که برای تولدش رسول خدا چنین بشارت داده شد: «انا اعطیناک الکوثر»

این کارشناس مذهبی گفت: برای درک مقام معنوی و فضایل آن حضرت کافی است که روایات رسیده از پیامبر اکرم (ص) را بنگریم. فاطمه بهترین زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت کبری برخوردار بود و از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری و الگوی زنان بعد از خود است «فاطمه سید زنان عالمین است».

جایگاه والای علمی حضرت زهرا (س)

حجت الاسلام قاسمی نیا گفت: چنان که در روایات فراوان آمده است، حضرت زهرا (س) تنها بانویی بود که در شأن همسری امیرمؤمنان بود و اگر علی نبود، برای زهرا کفوی نبود، این روایت و روایت‌های دیگری که در منابع حدیثی درباره مقام و فضیلت حضرت زهرا (س) آمده است، همه نشانگر این است که این بانو فضایل و مقام معنوی و علمی بسیار بالایی داشت. از نظر علمی در حدی بود که سایر ائمه در آن درجه قرار داشتند.

او افزود: اگر آن بانو هم‌کفوی غیر از علی نداشت، این حقیقت بیانگر عظمت علمی حضرت زهرا (س) است. از امام صادق (ع) نقل شده که سؤال فرمود: آیا میدانید تفسیر کلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید: خیر! مولایم مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید، فرمود: یعنی که شر و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر برای همسری این بزرگوار علی نبود تا قیامت کسی همشأن ایشان نمیشد.

این کارشناس مذهبی بیان کرد: مقام علمی آن حضرت نیز چونان علی (ع) بعد از پیامبر سرآمد تمام بشریت است، اگر چه عرصه را به آن حضرت به قدری تنگ کردند که اندکی پس از پدر مهربانش دنیا را ترک کرد و با پهلوی شکسته به حضور پدرش شتافت.

«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدری در علم وسعت و ظرفیت داد که از علم بشری بینیاز نمود و هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد زیرا پدرش اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است که خداوند او را با دین کامل و کتاب آسمانیش به سوی بشریت فرستاد».

همچنان که علی (ع) میفرمود: «بپرسید از من از هر چیزی که نمیدانید و از هر چیزی که می خواهید زیرا که در این سینه من علومی انباشته شده که از پیامبر (ص) فراگرفتهام و همواره دنبال مردمی هستم که لیاقت داشته باشد، تا آن را به آنها بیاموزم». فاطمه نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود، چون همشأن با علی در تمام فضایل معنوی و علمی بود، اگر ما به خطبه آن حضرت که درباره دفاع از ولایت که در مسجد ایراد فرمود خوب تأمل کنیم خطبهاش را همسنگ خطبههای امیرمؤمنان خواهیم یافت.

ائمه وارث علم بانوی دو عالم هستند

این کارشناس مذهبی گفت: با توجه به اینکه آن حضرت تنها دختر پیامبر اکرم (ص) بوده است که فرزندانش امامان معصومی چون حسن و حسین هستند که هر یک معدن و مخرن علوم الهی بودند و در حضور آن بانو تعلیم و تربیت دیده بودند.

او ادامه داد: از طرفی آن تنها بانوی هم‌شأن امیرمؤمنان (ع) بود و از هر جهت خصوصا از جهت علمی و همچنین یازده امام معصوم که وارث علم الهی هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصریح کردهاند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شریک است و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند که مصحف فاطمه به آنها رسید.

حجت الاسلام قاسمی نیا بیان کرد: بخشی از حکمت و سر حدیث «لولاک» در فضایل حضرت نهفته است که باید برای تکمیل آن به منابع مراجعه شود؛ منابع اهل سنت و علما و دانشمندان اهل سنت و حتی غیر مسلمان به تبیین فضایل حضرت پرداخته‌اند که در جای خود قابل تأمل است. پیرامون شخصیت وجودی و مقام معنوی فاطمه زهرا (س) کتاب‌های زیادی نگاشته شده و سخنان زیادی گفته شده است، اما گویا اگر هزار برابر آن نیز از قلمرو ذهن و اندیشه بشر به درآید و صورت گفتار یا نوشتار پذیرد، باز قطره‌ای از اقیانوس بیکران فضیلت‌های حضرتش است.

او در پایان تاکید کرد: بر دختران و زنان و آحادجامعه لازم است تا هرچه بیشتر وبهتر زندگانی نورانی حضرت فاطمه معصومه (س) را الگوی خودقرار دهند و سعادت و رستگاری دنیا و آخرت را به ارمغان آورند.

سیده عفت حسینی اظهار کرد: سخن از حضرت زهرا سلام الله علیها سخن از یک شخصیت و یک انسان نیست بلکه سخن از حقیقتی متعالی و نوری از انوار الهی بر روی زمین است که در شخصیتی والا و اسوه متجلی شده است.

او افزود: در تبیین مقام والای ایشان همین بس که در روایات، معرفت ایشان هم رتبه معرفت شب قدر معرفی شده است:... فمن عرف فاطمه حق معرفتها فقد ادرک لیله القدر... بنابراین عقل ناقص ما توان درک حقیقت وجودی این بانوی بزرگوار را ندارد لذا به سیره زندگانی ایشان متوسل می شویم و از لابلای صفحات نورانی این حیات طیبه، به گوشه هایی از جایگاه ایشان در نقش همسر، مادر و بالاخره زنی نمونه برای تمام اعصار و قرون می پردازیم.

ام ابیها در جایگاه همسر و مادر

حسینی بیان کرد: حضرت زهرا سلام الله علیها در مقام مادر به عنوان منبع عطوفت و مهرورزی، تمام زندگی خود را وقف خدمت به فرزندان می کردند و در تربیت آنان از هیچ کوششی فروگذار نمی کردند. یکی از نمونه های مهرورزی آنان با فرزندان شان را در مواجهه ایشان با بلال می خوانیم، زمانی که بلال از صحابه رسول خدا برای کمک به حضرت زهرا در آرام کردن گریه فرزندانشان شتافتند حضرت به بلال فرمودند: من به کودک مهربانترم. این جمله نشان از الویت نقش مادری و نسپردن این مسئولیت به دیگری دارد.

او افزود: ایشان آموزه های تربیتی متعددی نظیر اهتمام به عبادت، خداخواهی، توجه به آخرت، لزوم همدلی و اهمیت به همسایگان، مردم داری و صله رحم را نیز به فرزندان می آموختند.

حسینی اظهار کرد: در مقام همسری، ایشان الگوی تمام نمای انجام وظایف زناشویی، اطاعت از همسر، ایجاد فضایی سرشار از آرامش در خانه، خیرخواهی و نصیحت گری ایشان، و عدم به خشم آوردن همسر بودند. در تایید نقش همسری حضرت زهرا (س) همین بس که امام علی علیه السلام ایشان را بهترین یاور برای اطاعت خدا و عامل فراموشی و از یاد بردن غصه ها و نگرانی هایشان خواندند.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: مسئله دیگر، همراهی و دفاع از همسر است که در جای جای زندگی حضرت موج می زد و اوج آن را در جریانات بعد از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام و دفاع ایشان از ولایتمداری امیرالمومنین می توان دید تا جاییکه ایشان جان خود را در برابر ولی خدا ایثار نمودند.

حضرت زهرا (س) الگویی برای زنان عالم

این کارشناس مذهبی گفت: با مرور زندگانی این بانوی بزرگوار به این نکته می رسیم که ویژگی بارز و مشهود در سرتاسر زندگانی ایشان، جامعیت حضرت در برخورداری از تمام صفات یک زن شایسته و نمونه مسلمان است که ایشان را به سیده زنان دو عالم تبدیل کرد.

او بیان کرد: آن بانوی والا مقام با این که حریم عفاف و حجاب را به طور کامل رعایت می کرد، در عین حال، در بحرانیترین حوادث سیاسی و اجتماعی، حضور و ظهور داشت.

حضرت زهرای اطهر (س) بانوی بزرگواری که مظهر کمالات الهی و برترین اسوه ی انسان ها به ویژه زنان هستند، از نظر عفاف و حجاب الگوی بی نظیری هستند. با دقت در سیره و زندگانی آن حضرت به اوج عظمت ایشان می توان پی برد.

این کارشناس مذهبی در ادامه عنوان کرد: به تعبیر امام خمینی (ره)، حضرت صدیقه طاهره (س) الگوی هر انسان آزاده ای است. هرکس که بخواهد اصالت و انسانیت خودش را حفظ کند باید از زهرا (س) الگو بگیرد.

او ادامه داد: شایسته است در سالروز ولادت کوثر اطهر هستی، بانوان مسلمان کشورمان، تاریخ زندگانی پرخیر و برکت ایشان را تورق کرده و درس زندگی را از ایشان آموخته و در زندگی به کار گیرند و چه نیکو و خجسته است که این ولادت پر خیر و برکت با زاد روز بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی، این فرزند راستین و ذریه حضرت زهرا مقارن شده است.

مفهوم این تقارن نیز آنست که سیر حرکت و معیشت حضرت زهرا (س) در مسیر اکمال وجود آدمی و رساندن انسان به درجات اعلای انسانیت و تقرب الهی بود. می توان گفت حضرت امام نیز برای ایجاد جامعه ای جدید، ساخت انسانی نو و پرورش فضایل اخلاقی در جامعه قیام کردند و شعار آزادگی بشر و خروح از قیود اسارت نفسانی و دنیوی سر دادند و پیروی از مکتب فاطمی و سبک زندگی فاطمی را هم در مقام رهبری و هم در مقام زندگی شخصی ثابت کردند.

حضرت زهرا (س) افتخاری است برای همه عالم، نه فقط برای شیعه، عالم اسلام و ائمه، بلکه آن حضرت الگویی برای تمامی اعصار قرن ها به شمار می رود. فاطمه زهرا (س) حقیقتی بی مانند دارد که جز در سایه سار قرآن و کلام معصومان نمی توان بدان دست یافت. حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یکی از پنج نور قدسی و پاکی است که آیات فراوانی درباره فضایل و مناقب آنها نازل شده و یا در تفسیر قرآن، به آنها تطبیق داده شده است.

و چه زیبا سالروز بهانه خلقت به نام روز زن و مادر نامگذاری شده، بانویی که در جایگاه همسری، مادری الگویی برای تمام زنان عالم و در تمامی عرصه ها است و امروز روز گرامیداشت مادر، روز فرشته هایی از جنس مهربانی است که خداوند از لحظه خلقت انسان، فرشته ای به نام مادر را به او هدیه داده است. مادری که چه در حیاط باشد و چه در حیات نباشد همیشه و هر جا، دعایش بدرقه راه زندگی است و امروز تنها روز مادر نیست، هر روز روز توست مادر، تویی بی هیچ توقعی مهربانی، هر روز با لبخند تو زندگی جریان دارد.

منبع: باشگاه خبرنگاران