چرا کودکان کار ساماندهی نمی‌شوند؟/ بیماری های مختلف در کمین کودکان‌کار

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، همه ما شاهد حضور کودکان کار در سراسر کشور به خصوص کلانشهرها هستیم. پدیده کودکان کار و خیابانی یکی از معضلات گریبانگیر شهر است. کودکان کار، کودکانی هستند که بدون حضور موثر سرپرست یا مراقب در خیابان به مشاغل رده پایین مشغولند و انگیزه آنها تنها کسب درآمد است. آرزو فاتحی سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره کودکان کار و خیابان این چنین گفت: کودکان کار و خیابان به دلیل نوع زندگیشان در معرض سو تغذیه و همچنین انواع بیماری ها هستند که می تواند عواقب ناگواری را برایشان رقم بزند. طبق قانون، تمامی اطفال و نوجوانان ساکن ایران باید تحت پوشش بیمه سلامت قرار بگیرند و برای پوشش بیمه آن‌ها نیز مانعی وجود ندارد. اما به نظر می‌رسد تمهیدات ویژه‌ای برای کودکان کار و خیابان صورت نگرفته است. از طرفی انجام آزمایش، تامین دارو و بستری در بیمارستان حتی در مواردی که کودک بیمه است هزینه بر است که البته با تلاش مراکز حمایتی و آموزشی، جلب کمک خیرین و حمایت ویژه دولت این نیاز تاحدی رفع می‌شود.

او در مورد ساماندهی این کودکان تاکید کرد: موضوع ساماندهی کودکان کار و خیابان نیازمند همیاری و همکاری دستگاه‌های مختلف است، لذا براساس آئین‌نامه ماده 6 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان شرح وظایف دستگاه‌های مختلف برای حمایت از کودکان در معرض آسیب یا آسیب‌دیده در حالی مشخص شده است که مساعدت لازم از سوی دستگاه‌های مکلف صورت نمی‌گیرد.

فاتحی از خدمات نسبت به کودکان کار این گونه گفت: در حال حاضر ارائه خدمات به کودکان کار و خیابانی به دو صورت در 29مرکز مراقبت شبانه روزی (سامان دهی کودکان کار) و 63مرکز خدمات روزانه (حمایتی و آموزشی کودک و خانواده) ارائه می‌شود. کادر تخصصی مراکز مشتمل بر مسئول فنی، مددکاران اجتماعی و روانشناسان وظیفه ارائه خدمات روانشناختی، اجتماعی و پیگیری نیاز‌های کودک و خانواده آن‌ها را عهده دار هستند.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: همچنین رویکرد سازمان در ارائه خدمات به کودکان کار خانواده و خیر محور است. تلاش همکاران ما در مراکز، توانمندسازی خانواده‌ها در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و توانمند سازی خانواده‌ها است که البته در حوزه حرفه آموزی و اشتغال و بهداشت و درمان نیازمند مشارکت جدی‌تر سازمان فنی و حرفه‌ای و وزارت بهداشت هستیم. سازمان بهزیستی در موضوع ساماندهی کودکان کار و خیابان توسعه خدمات را در دستور کار خود قرار داده است. لازم به ذکر است در سال جاری با همت مراکز و همکاران استانی بیش از 500 کودک از چرخه کار کودک خارج شدند که همچنان الزام پیگیری و حمایت آن توسط مراکز و مددکاران انجام می شود.

او بیان کرد: همچنین ثبت‌نام در مدرسه و پایش حضور در مدرسه از حقوق کودکان و از راه‌های موثر در کاهش و پیشگیری از کار کودکان است.

فاتحی در ادامه گفت: اقداماتی مانند خدمات بهداشتی و پزشکی شامل غربالگری و ویزیت‌های پزشکی، پیگیری‌های درمانی، ارجاع برای خدمات توانبخشی و ترک اعتیاد، همچنین ارائه خدمات آموزشی و تحصیلی شامل خدمات پیگیری و رفع مشکلات ثبت نام کودکان در مدرسه، پرداخت کمک‌های هزینه‌های شهریه مدارس، تهیه ملزومات مدرسه اعم از کتاب و لوازم تحریر و غیره، کلاس‌های جبرانی و پیگیری تحصیلی انجام می‌شود.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: ارائه خدمات مددکاری اجتماعی شامل ارتباط با خانواده و ارزیابی روانشناختی و اجتماعی کودک و خانواده، بررسی وضعیت کودک‌آزاری و سایر وضعیت‌های مخاطره‌آمیز و بررسی نقاط قوت کودک و خانواده برای توانمندسازی، ارائه خدمات مهارتی و حرفه‌آموزی شامل برگزاری دوره‌های آموزشی فرزندپروری و سبک زندگی برای خانواده، معرفی نوجوان و خانواده به دوره حرفه‌آموزی، خدمات اشتغال و توانمندسازی شامل ارجاع، هدایت و مساعدت مالی در جهت اشتغالزایی با برقراری مستمری، پیگیری اوراق هویتی کودک، ارائه خدمات روانشناختی مانند ارائه مشاوره، برگزاری دوره‌های خودمراقبتی و آموزش مهارت‌های زندگی از دیگر خدمات بهزیستی در حوزه کودکان کار و خیابان است.

او در پایان متذکر شد: خدمات بهزیستی از وظایف مراکز مجری جلب حمایت خیرین و حمایت‌طلبی از سایر ذی‌نقشان دولتی است. در زمینه سیاست‌های سازمان در حوزه کودکان کار و خیابانی با توجه به وظیفه قانونی بهزیستی به عنوان متولی اصلی حمایت کودکان در معرض آسیب و بزه‌دیده اجتماعی این سازمان گروه مستقلی برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، نظارت و اجرای برنامه‌ها ذیل معاونت اورژانس اجتماعی تصویب کرده است که تشکیلات استانی آن نیز اجرایی خواهد شد با این اتفاق سازمان با توان و جدیت بیشتری پیگیر اجرای مفاد قانون حمایت از اطفال و نوجوانان خواهد بود.

فاتحی گفت: بر این اساس در سال جاری سیاست سازمان استفاده از ظرفیت‌های قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و نظارت بیشتر بر عملکرد مراکز ارائه دهنده خدمات است تا چالش‌های اجرایی حذف کار کودکان بررسی و برای آن برنامه‌ریزی شود.