چرخش جو بایدن در مقابل عربستان / واشنگتن، پکن را از خاورمیانه می‌راند؟
علی‌رغم اینکه بایدن ولیعهد عربستان سعودی را تهدید کرده بود که او را منفور و منزوی خواهد کرد، حالا در تلاش است تا با وعده‌های وسوسه‌کننده بن سلمان را از چین دور کند.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، در ابتدا به نظر می‌رسید که صبر جو بایدن در برابر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به پایان رسیده است. سال گذشته، سعودی‌ها با حمایت روسیه برای کاهش تولید نفت، آمریکا را خشمگین کرده بودند. اقدامی که بایدن می‌ترسید تورم آمریکا را افزایش دهد.
به نوشته پایگاه بیزینس اینسایدر، بایدن با تکرار لفاظی‌های کمپین انتخاباتی که در آن قول داده بود ولیعهد را به خاطر ترور جمال خاشقجی، منزوی و منفور کند، به عربستان سعودی گفت که عواقب بدی در انتظار تصمیم آنها خواهد بود.
تغییر بازی خاورمیانه و چرخش بایدن
اما تصمیم بن‌سلمان برای نزدیک‌ترشدن به چین، رقیب سرسخت ایالات متحده، نگرش‌ها در واشنگتن را تغییر داد و به نظر می‌رسد نظر بایدن عوض شده باشد.
به عنوان بخشی از بازی قدرت تسلط بر خاورمیانه، حالا ایالات متحده تهدیدهای خود را با قراردادهای پرسودی برای ولیعهد جایگزین کرده است.
طی هفته اخیر، بایدن مشاور امنیت ملی خود، جیک سالیوان، را برای گفت‌وگو با مقامات سعودی به عربستان اعزام کرد. از زمان سفر خود بایدن در تابستان گذشته، سالیوان برجسته‌ترین مقام آمریکایی است که به پادشاهی سفر کرده است.
جورجیو کافیرو، مدیرعامل شرکت مشاوره‌ای گلف‌استیت آنالیتیکس گفت: برای دولت بایدن، به چالش‌کشیدن نفوذ فزاینده چین در خاورمیانه و سایر بخش‌های جهان اولویت بالایی دارد.
طبق گزارش‌ها، سالیوان به سعودی‌ها پروژه‌های سرمایه‌گذاری زیرساختی پرسودی را برای اتصال راه‌آهن و بنادر کشورهای خلیج‌فارس و هند پیشنهاد کرد. هند یکی از سریع‌ترین اقتصادهای درحال‌رشد جهان و رقیب ژئوپلیتیکی چین است.
کافیرو گفت: این بخشی از تلاش ایالات متحده برای عقب‌راندن پکن از منطقه است.
بازی‌دادن ابرقدرت‌ها
تحلیلگران می‌گویند که در مرکز استراتژی دیپلماتیک ولیعهد سعودی این اعتقاد وجود دارد که قدرت جهانی ایالات متحده و تعهد واشنگتن به خاورمیانه در حال کاهش است.
برای این منظور، سعودی‌ها به دنبال افزایش متحدین خود هستند. آنها در حال عقب‌نشینی از ایالات متحده، و نزدیک‌شدن به قدرت‌های رقیب، از جمله روسیه و چین هستند.
تقویت روابط با چین، علی‌رغم هشداری که در واشنگتن ایجاد می‌کند، یک اولویت کلیدی در ریاض است.
چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است و سعودی‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری‌های بزرگ هستند زیرا تلاش دارند تا منابع اقتصاد خود را متنوع کنند.
سال گذشته، ولیعهد محمد و شی توافق کردند که همکاری خود را در طیف وسیعی از مسائل اقتصادی و امنیتی تعمیق ببخشند. چین به عنوان بخشی از طرح کمربند و جاده خود، سرمایه‌گذاری زیادی در زیرساخت‌های خاورمیانه انجام داده است.
استقبال باشکوه شی در تضاد با استقبال بی‌صدا از بایدن در زمان دیدار وی از پادشاهی در ماه ژوئیه بود.
بر اساس گزارش وال‌استریت ژورنال، ولیعهد معتقد است که با بازی‌دادن ابرقدرت‌های رقیب در برابر یکدیگر، می‌تواند امتیازات ارزشمندی را از ایالات متحده در زمینه‌هایی مانند فناوری هسته‌ای کسب کند.
چین در ماه مارس در تلاش خود برای جانشینی آمریکا به عنوان دلال قدرت منطقه، پیروزی بزرگی به دست آورد. پکن موفق شد که برای توافق صلح بین دشمنان دیرینه یعنی عربستان سعودی و ایران میانجیگری کند.
نگاه مثبت بایدن به نزدیکی ایران و عربستان
کافیرو گفت که دولت بایدن دید مثبتی نسبت به نزدیکی عربستان و ایران با میانجیگری چین دارد؛ به این امید که ثبات منطقه‌ای به نفع همه باشد.
وی افزود: برخی از مقامات واشنگتن از اینکه برخلاف آمریکا یا هر کشور غربی دیگری، این چین بود که روابط دیپلماتیک عربستان و ایران را احیا کرد، احساس خطر می‌کنند.
موضوعی که احتمالاً در اولویت دستور کار سالیوان قرار داشت، اتحاد نزدیک فزاینده چین و کشورهای خلیج‌فارس در زمینه امنیت و دفاع بود.
افشاگری‌های اخیر اسناد پنتاگون نشان داد که برنامه‌های چین برای ساخت پایگاه نظامی در امارات علی‌رغم مخالفت‌های مقامات آمریکایی در حال انجام است.
ماه گذشته، پایگاه بیزینس اینسایدر از استفاده فناوری نظارتی چینی توسط سعودی‌ها و دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در پروژه‌های به‌اصطلاح شهر هوشمند گزارش داد.
فرمان همان فرمان است
علی‌رغم تلاش‌های سالیوان، بعید است که سعودی‌ها به این زودی‌ها استراتژی خود برای ایجاد تعادل بین ابرقدرت‌های رقیب را کنار بگذارند. کافیرو گفت حفظ روابط خوب با روسیه و چین، همچنان در برنامه پادشاهی است.
او گفت: فکر می‌کنم اگر دولت بایدن در مورد این وضعیت واقع‌بین باشد، می‌فهمد که عربستان سعودی مصمم است تا استقلال و خودمختاری خود از غرب را نشان دهد.
کافیرو اذعان کرد که اما طرح‌های زیرساختی پیشنهادی سالیوان نشان می‌دهد که ایالات متحده همچنان مصمم به ایفای نقشی کلیدی در منطقه و حل اختلافات گذشته است. سعودی‌ها نیز احتمالاً به دنبال روابط خوب با واشنگتن هستند.
وی تأکید کرد: توجه به این نکته، عربستان سعودی به دنبال سوزاندن پل‌های پشت سرش نیست. سعودی‌ها نمی‌خواهند شراکت چند دهه‌ای خود با واشنگتن را کنار بگذارند.
همچنین بخوانید