سه‌شنبه 13 آبان 1404

چرخش دوباره مسکو به‌سوی پکن پس از دیدار ترامپ و شی

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
چرخش دوباره مسکو به‌سوی پکن پس از دیدار ترامپ و شی

دنیای اقتصاد؛ در پی دیدار پر سر و صدای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، کرملین به‌سرعت دست به ابتکار عمل دیپلماتیک زده و هیاتی بلندپایه را برای مذاکره و امضای توافق‌های اقتصادی و فناورانه به چین فرستاده است. به گزارش شبکه CNBC، این اقدام نشانه‌ای از تلاش مسکو برای تحکیم روابط راهبردی با پکن در شرایطی است که نشانه‌هایی از نرمش میان واشنگتن و پکن دیده می‌شود.

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد - محمد امین مکرمی؛ در پی دیدار پر سر و صدای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، کرملین به‌سرعت دست به ابتکار عمل دیپلماتیک زده و هیاتی بلندپایه را برای مذاکره و امضای توافق‌های اقتصادی و فناورانه به چین فرستاده است.

به گزارش شبکه CNBC، این اقدام نشانه‌ای از تلاش مسکو برای تحکیم روابط راهبردی با پکن در شرایطی است که نشانه‌هایی از نرمش میان واشنگتن و پکن دیده می‌شود.

میخائیل میشوستین، نخست‌وزیر روسیه، روز دوشنبه در رأس هیاتی متشکل از معاونان خود و وزرای اقتصاد، کشاورزی، حمل‌ونقل و انرژی وارد شهر هانگژو شد تا با نخست‌وزیر چین، لی چیانگ، گفت‌وگو کند. دو طرف در پایان دیدار، مجموعه‌ای از توافق‌نامه‌ها را در حوزه‌های تجارت، سرمایه‌گذاری، انرژی، حمل‌ونقل، کشاورزی و فضا امضا کردند.

میشوستین روابط مسکو و پکن را «در بالاترین سطح تاریخی» توصیف کرد و گفت این همکاری‌ها «با وجود تحریم‌های غیرقانونی غربی» با شتاب در حال گسترش است.

در مقابل، نخست‌وزیر چین نیز تاکید کرد که پکن آماده تقویت همکاری با روسیه است و افزود: «چین و روسیه همواره از یکدیگر حمایت کرده‌اند و در برابر چالش‌های خارجی باهم ایستاده‌اند.» این مواضع نشان می‌دهد که پکن در عین حفظ روابط اقتصادی و سیاسی با مسکو، مایل است کانال‌های گفت‌وگو با واشنگتن را نیز باز نگه دارد.

زمان‌بندی این سفر از نظر تحلیلگران تصادفی نیست. دیدار اخیر ترامپ و شی که با توافق‌های تجاری کوتاه‌مدت همراه بود، نوعی «آتش‌بس تجاری» میان دو قدرت تلقی شد. ترامپ اعلام کرد که در مورد عرضه عناصر نادر با چین به توافق یک‌ساله رسیده و بخشی از تعرفه‌های مرتبط با فنتانیل را کاهش داده است؛ اقدامی که به نظر می‌رسد به‌طور موقت از شدت تنش‌های اقتصادی میان دو کشور کاسته است. در مقابل، شی جین‌پینگ نیز از لزوم تبدیل چین و آمریکا به «شریک و دوست» سخن گفت؛ عبارتی که در مسکو با نگرانی دنبال شد.

روابط روسیه و چین از زمان جنگ اوکراین، به‌ویژه پس از امضای توافق «بدون محدودیت» میان پوتین و شی در آستانه آغاز جنگ، به ستون فقرات سیاست خارجی کرملین تبدیل شده است.

چین با خودداری از محکوم کردن حمله روسیه و ادامه خرید نفت و گاز ارزان از مسکو، به تکیه‌گاهی حیاتی برای اقتصاد تحت تحریم روسیه بدل شده است.

با این حال، نزدیکی مجدد واشنگتن و پکن می‌تواند برای کرملین دردسرساز باشد. چین، هرچند در گفتار از شراکت راهبردی با روسیه سخن می‌گوید، اما در عمل منافع اقتصادی و فناوری خود در بازار آمریکا را نیز نادیده نخواهد گرفت.

اعزام هیاتی با حضور مقامات ارشد اقتصادی، انرژی و دفاعی، و حتی مدیران آژانس‌های فضایی و هسته‌ای روسیه، بیانگر تلاش کرملین برای نمایش جدیت و عمق همکاری با چین است. با این حال، تحلیلگران معتقدند این اقدام بیش از آنکه نشانه اعتماد متقابل باشد، بازتابی از نگرانی‌های روسیه از انزوای فزاینده در برابر غرب و نیاز فوری به تداوم حمایت پکن است. لغو دیدار ترامپ با ولادیمیر پوتین و انتقاد او از بن‌بست گفت‌وگوهای مربوط به اوکراین نیز بر احساس اضطرار در مسکو افزوده است.

در شرایطی که آمریکا، چین و روسیه هرکدام در تلاش‌اند معادلات ژئوپلیتیک را به نفع خود بازتعریف کنند، حرکت اخیر مسکو بیش از هر چیز تلاشی است برای یادآوری این پیام به جهان که محور مسکو - پکن هنوز یکی از ستون‌های اصلی نظم در حال شکل‌گیری شرق است.