چین کابوس ترامپ شد | خیز تازه چشم بادامی ها برای سلطنت جهانی!

فهرست محتوا
• چین و آفریقا: یک شراکت استراتژیک در حال رشد
• فراتر از تجارت: پکن به دنبال نفوذ و توسعه زیرساختی در قاره آسیا

چین با جهشی چشمگیر 25 درصدی در فروش به آفریقا، موفق شد در سال جاری میلادی به رقم 122 میلیارد دلار دست یابد که این میزان به طور قابل توجهی از رشد بازارهای بزرگ دیگر فراتر رفته است. این در حالی است که میزان سفارشات از آمریکا با کاهش روبرو بوده است. صادرات چین به آفریقا از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون، از مجموع کل صادرات این کشور به قاره آفریقا در سال 2020 نیز پیشی گرفته و در آستانه عبور از مرز 200 میلیارد دلار قرار دارد. پکن با گشودن بازار داخلی خود، همزمان از فرصت تامین نیازهای زیرساختی قاره آفریقا نیز بهره می‌برد.

چین و آفریقا: یک شراکت استراتژیک در حال رشد

«کریستوفر بدور»، تحلیلگر شرکت مشاوره‌ای «گیوکال دراگونومیک» مستقر در پکن، با اشاره به عملکرد موفق صادرکنندگان چینی در تنوع‌بخشی به بازارهای نوظهور مانند آفریقا در سال‌های اخیر، معتقد است که کاهش ارزش یوان در سال جاری میلادی، احتمالا به رقابتی‌تر شدن صادرات چین در کشورهای آفریقایی کمک کرده است.

با توجه به انعقاد قراردادهای متعدد توسط شرکت‌های چینی برای ساخت انواع زیرساخت‌ها، از راه‌آهن گرفته تا پارک‌های صنعتی در سراسر قاره آفریقا، تقاضا برای ماشین‌آلات و مصالح ساختمانی مورد نیاز برای تکمیل این پروژه‌ها در سال جاری میلادی، افزایش یافته است. نیجریه، آفریقای جنوبی و مصر در حال حاضر به عنوان بزرگترین خریداران محصولات چینی در آفریقا شناخته می‌شوند. در هفت ماه اول سال جاری میلادی، ماشین‌آلات ساختمانی با رشد 63 درصدی نسبت به سال قبل، بیشترین سهم را در رشد صادرات چین به آفریقا داشته‌اند.

صادرات خودروهای سواری به آفریقا نیز نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر شده و برخی از محصولات فولادی نیز شاهد رشد دو رقمی بوده‌اند. با این حال، سهم آفریقا از کل صادرات چین همچنان اندک و حدود 6 درصد است که تقریبا نصف سطح صادرات به آمریکا می‌باشد. نکته قابل توجه این است که برخی از کالاهایی که به مقصد آمریکا صادر می‌شوند، احتمالا از طریق مسیرهای آفریقایی به این قاره منتقل شده و سپس به آمریکا ارسال می‌گردند.

این در حالی است که کالاهای صادراتی از بیش از 30 کشور آفریقایی که طبق قانون رشد و فرصت آفریقا (AGOA) از دسترسی بدون تعرفه به بازارهای آمریکا برخوردار بودند، اکنون با طیف وسیعی از تعرفه‌های جدید از سوی دولت آمریکا مواجه شده‌اند. در مقابل، «شی جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین، در ماه ژوئن در اقدامی متقابل علیه سیاست‌های تعرفه‌ای آمریکا، اعلام کرد که چین تعرفه واردات از تمام کشورهای آفریقایی که با آنها روابط دیپلماتیک دارد را لغو خواهد کرد. پکن همچنین در ماه ژوئن، مجوز واردات محصولات کشاورزی از کشورهایی چون اتیوپی، کنگو، گامبیا و مالاوی را صادر کرد و بدین ترتیب، تعداد کشورهای آفریقایی که به بازار چین دسترسی دارند را به 19 کشور افزایش داد.

بر اساس گزارشی که در ماه ژوئیه توسط دانشگاه گریفیث استرالیا و مرکز توسعه و تامین مالی سبز دانشگاه فودان شانگهای منتشر شد، تنها در نیمه اول سال جاری میلادی، آفریقا قراردادهای ساخت و ساز به ارزش 30.5 میلیارد دلار با چین منعقد کرده است. این رقم، پنج برابر رقم مشابه در مدت مشابه سال 2025 بوده و بیشترین میزان را در بین تمام مناطقی که در طرح زیرساختی بزرگ شی جین پینگ گنجانده شده‌اند، نشان می‌دهد.

گزینه‌های پیشنهادی چین، از جمله فناوری‌های انرژی خورشیدی و بادی و همچنین خودروهای برقی، می‌توانند به کشورهای آفریقایی در غلبه بر چالش‌های انرژی کمک کرده و آنها را به سمت افزایش واردات از چین، در راستای دستیابی به استقلال انرژی و توسعه اقتصادی سوق دهند.

علی‌رغم اینکه بیشتر کالاهای وارداتی از آفریقا به چین با دلار قیمت‌گذاری می‌شوند، اما گسترش حجم تجارت بین دو طرف، احتمالا به یوان چین کمک خواهد کرد تا جایگاه خود را در ترازنامه‌های شرکت‌ها و دولت‌های آفریقایی پیدا کند. نیجریه، آفریقای جنوبی و مصر در حال حاضر جزو چهار کشوری در قاره آفریقا هستند که با بانک مرکزی چین، مبادلات ارزی دوجانبه انجام می‌دهند.

فراتر از تجارت: پکن به دنبال نفوذ و توسعه زیرساختی در قاره آسیا

در حال حاضر، چین هنوز با واکنش شدیدی که از سوی کشورهای سراسر جهان در قبال نگرانی از سیل کالاهای ارزان‌قیمت چینی ابراز می‌شود، مواجه نشده است. با این حال، این یک خطر بالقوه در منطقه‌ای محسوب می‌شود که از قبل نگران افزایش بدهی خود به چین است، به ویژه اگر صادرات کالاهای چینی باعث کنار رفتن تولیدکنندگان داخلی در کشورهای آفریقایی شود. اما پکن با احتیاط گام برمی‌دارد، چرا که هم به منابع کالاهای کلیدی و هم به بازار رو به رشد آفریقا برای شرکت‌های خود نیاز دارد. علاوه بر این، آفریقا به عرصه‌ای مرکزی برای تحقق اهداف چین در صحنه جهانی تبدیل شده است.

لورن جانستون، متخصص امور چین و آفریقا در شرکت مشاوره‌ای «نیو ساوت اکونومیکس» در ملبورن، معتقد است که آفریقا بستری است که چین از طریق آن، شرکت‌ها و برندهای خود را جهانی می‌کند و این امر برای تلاش چین در جهت رهبری توسعه جهانی، اهمیت حیاتی دارد.