کاروانی که «مشکل» نداشت اما سقوط کرد / «پسرفت» های نگران کننده!

ورزش ایران که در سالهای گذشته با مشکلات مالی راهی المپیک می شد این بار هیچ دغدغه‌ای در این مورد نداشت اما با وجود افزایش تعداد ورزشکاران در کسب مدال و جایگاه در جدول دچار سقوط و افت شد.

خبرگزاری مهر - گروه ورزش: فاصله چهار ساله بین دو دوره المپیک برای اکثر کشورهای دنیا فرصتی است تا با برنامه ریزی و پیگیری برنامه های بلند مدتی که از قبل طراحی کرده‌اند، شرایط لازم را برای حضور چشمگیرتر نسبت به دوره قبل مهیا کنند به گونه ای که کاروان اعزامی به میدان جدید المپیک از هر دو بعد کمی و کیفی حداقل یک قدم جلوتر از قبل باشد.

در مورد ورزش ایران اما این پرسش مطرح است که «آیا مسئولان ورزش توانستند از پایان المپیک ریو تا بازی های المپیک توکیو در این راه موفقیتی کسب کرده و شرایط را برای ثبت کارنامه ای موفق تر در توکیو فراهم کنند؟»

رکوردی که فقط دلخواه مدیران شد

چگونگی حضور در آوردگاه بزرگ المپیک یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران ورزش طی چهار پنج سال بود به گونه‌ای که بخش قابل توجهی از هزینه‌ها و انرژی آنها در این بازه زمانی صرف این رویداد شد و حضور پررنگ تر در توکیو؛ در این مسیر اما تمرکز اولیه بر روی کسب سهمیه بود و رکوردشکنی برای آن، این مهم با کسب 68 سهمیه انفرادی و تیمی به دست آمد و از این حیث نتیجه دلخواه در کارنامه مدیران وقت ورزش ثبت شد.

البته با وجود دستیابی به 68 سهمیه، کاروان ورزش ایران با 66 ورزشکار در المپیک توکیو شرکت کرد اما حتی با ملاک قرار دادن این رقم هم، کاروان اعزامی به توکیو بیشترین ورزشکار را نسب به دیگر کاروان های شرکت کننده کشورمان در بازی های المپیک داشت.

البته که این تعداد سهمیه و ورزشکار با سهمیه های تیمی 12 نفره بسکتبال و والیبال و سهمیه تیمی 4 نفره شمشیربازی به دست آمد در حالیکه 54 سهمیه المپیک لندن به طور کامل در بخش انفرادی بود، این تعداد سهمیه (54 سهمیه) برای المپیک پکن با کمک سهمیه تیمی بسکتبال حاصل شد، والیبال هم در ثبت 63 سهمیه المپیک ریو کمک حال شد.

با تمام این اوصاف کاروان ستارگان ایران زمین رکورد بیشترین تعداد سهمیه و ورزشکار را حداقل بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به خود اختصاص داده است، این رکورد تا پیش از انقلاب در اختیار کاروان اعزامی به المپیک 1976 کانادا بود که 88 ورزشکار در اختیار داشت (آن زمان شرط حضور در المپیک کسب سهمیه نبود)

رکوردی که تاریخی نشد

با وجود از دست رفتن دو سهمیه، کاروان اعزامی به توکیو رکورد دلخواه مدیران ورزش را از حیث «بزرگترین کاروان» با خود یدک می کشد اما این مهم غیرقابل انکار است که آنچه در تاریخ بیشتر از تعداد سهمیه و ورزشکار اعزامی ماندگار می شود و ملاک ارزیابی عمکلرد مدیران قرار می گیرد، نتایج و تعداد مدال های کسب شده خواهد بود.

حرکت رو به جلو و پیشرفت زمانی مهر تایید می گیرد که چهار سال فاصله زمانی میان دو دوره المپیک و نتیجه مدیریت مشترک ورزش و فدراسیون ها، همزمان به ارتقای کیفی و کمی در کاروان جدید المپیک منجر شود نه اینکه رشد و حصول نتیجه در گام اول (کسب سهمیه)، باعث نادیده گرفتن گام دوم (نتیجه گیری) شود.

در واقع اگر با وجود ارتقا در میزان کسب سهمیه و ورزشکار اعزامی، کاروان شرکت کننده در دوره جدید بازی های المپیک نتواند نتیجه ای بهتر از دوره قبل کسب کند یا حداقل در حد آن ظاهر شود، نشانه ضعف مدیران، برنامه ریزی آنها و در کل عقب گرد است. عملکرد ایران در المپیک توکیو هم باید از این منظر بررسی شود که افزایش تعداد ورزشکاران چقدر در بهبود نتیجه گیری و افزایش مدال آوری کمک حال بوده است؟

ورزش ایران در المپیک ریو با کسب 3 مدال طلا، یک نقره و 4 برنز در جایگاه 25 جدول توزیع مدال ها ایستاد. این جایگاه اما با وجود افزایش تعداد ورزشکاران در توکیو دو پله نزول داشت. در این دوره بازی ها ورزش ایران یک مدال نقره بیشتر از ریو به دست آورد اما در کسب مدال طلا ارتقایی نداشت و دو مدال برنز هم کمتر از ریو به دست آورد این در حالی است که کاروان ایران با شرایطی کاملا متفاوت از ریو و دیگر ادوار بازی های المپیک، راهی توکیو شد.

بهانه ای برای ناکامی نبود

مهمترین شاخصه و ویژگی در مورد بازی های المپیک توکیو این بود که «تدابیر لازم برای پشتیبانی و آماده‌سازی تیم‌های ملی اعزامی به بازی‌های المپیک به ویژه در زمینه مالی از سوی وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک انجام شد» تا کاروان ایران با کمترین دغدغه در این بازی ها حاضر شود.

این در حالی است که پیش از این روند تشکیل و اعزام کاروان های المپیکی ایران در سایه کمبودهای مالی و دغدغه های آن انجام می شود چراکه بودجه لازم برای آماده سازی ورزشکاران و تیم ها یا مهیا نمی شد یا خیلی دیر به دست مدیران می رسید. همین مسئله همیشه کارآمدترین ابزار برای مدیران وقت می شد تا به نوعی ناکامی و عدم برآورده شدن انتظارات را توجیه کنند.

برای المپیک توکیو اما «بودجه کافی» فاکتوری بود که به موقع، کامل، درست و حرفه‌ای مهیا و تامین شد و توسط کمیته ملی المپیک در اختیار فدراسیون ها قرار گرفت، علاوه بر این برای مدت یک سال و نیم حقوق ماهیانه 5 میلیون تومانی به حساب ورزشکاران و مربیان شان واریز شد و...؛ این مسائل عمده تفاوت اقدامات مدیریتی برای المپیک توکیو را نسبت به دوره قبل و دوره های قبل تر آن شامل شد.

بنابراین در بررسی عملکرد کاروان اعزامی به توکیو، «کمبودهای مالی» و محدودیت هایی که می تواند برای مدیران، مربیان و ورزشکاران جهت اجرای خیلی از برنامه‌های شان ایجاد کند، هیچ جایی ندارد. برای المپیک توکیو تامین به موقع و کافی منابع مالی، حرفه ای ترین گام ممکن برداشته شد اما این گام به جز افزایش تعداد سهمیه ها، چقدر در کسب مدال مثمرثمر بود؟

به هر حال کشوری مانند ژاپن از امتیاز میزبانی خود استفاده کرد و در مدال آوری خود جهشی قابل توجه ایجاد کرد، خیلی رکورد و اولین های قابل قبولی را در کارنامه المپیکی خود ثبت کردند همانطور که کاروان ایران به اولین مدال تیراندازی و کاراته دست یافت اما در مجموع حل و فصل شدن کامل مشکلات مالی در کنار فرصتی که برای آماده سازی ورزشکاران بود، خیلی نتوانست کمک حال ورزش ایران برای جهش مدالی و نتیجه گیری باشد.

این موضوع نشان می دهد که باید کم و کاستی ها را جایی غیر از حوزه مالی و حتی دور از مدیریت کلان و بالادستی ورزش ارزیابی و پیگیری کرد، جاییکه بیشتر به مدیریت فدراسیون ها مربوط می شود و ضعف برنامه ریزی آنها.