کنکاش درباره مشکل بزرگ فوتبال ایران: نداشتن زمین‌های سبز / چرا چمن فولادشهر سوخت، متهم ردیف اول پاسخ می‌دهد
حالا که فهمیدیم اوضاع چقدر خراب است، پیگیری کنیم تا اصلاح بشود. نه اینکه رها کنیم و وقتی رونالدو آمد و رفت یادمان برود. مگر اوضاع چمن امروز اینطور شده است؟!
به گزارش "ورزش سه"، موضوع داغ و جنجالی فوتبال ایران طی یکی دو سال اخیر کیفیت چمن ورزشگاه‌های مختلف کشور بوده است که حتی گاهی به تیتر یک رسانه‌های دنیا هم تبدیل شده است. یکی از ورزشگاه‌هایی که کیفیت چمن آن طی ماه‌های اخیر به شدت مورد توجه بوده، وضعیت چمن ورزشگاه فولادشهر بوده که در هفته‌های اخیر میزبانی از تیم ملی، سپاهان و ذوب‌آهن را برعهده داشته و در شرایطی مساعدی موفق به میزبانی نشده است. این در حالی است که مدیران باشگاه ذوب‌آهن از صرف هزینه 65 میلیاردی برای تغییر شرایط در فولادشهر حرف می‌زنند، اما آنچه در عمل دیده می‌شود، وضعیت ایده‌آلی نیست. در همین زمینه گفت‌وگویی مفصل با محسن صالحی مدیر مجموعه‌های ورزشی باشگاه ذوب‌آهن داشتیم. در این مصاحبه صالحی که سال‌ها در زمینه چمن به صورت تخصصی فعالیت داشته از شرایط فعلی و چشم‌انداز چمن ورزشگاه فولادشهر حرف زده است. البته بخش مهمی از این مصاحبه به موضوع مهم‌تری پرداخته و آن هم چگونگی خروج چمن استادیوم‌های فوتبال از وضعیت فعلی و الزامات رسیدن به وضعیت مطلوب را شرح می‌دهد. خواندن این مصاحبه برای تمام اهالی فوتبال توصیه می‌شود و برای تصمیم‌سازان درباره زیرساخت‌های کشور یک الزام است. *این گفت‌وگو با تاکید محسن صالحی تنها به موضوع تخصصی چمن می‌پردازد و صحبتی درباره موضوعاتی که به حوزه مدیریتی باشگاه ذوب‌آهن وارد می‌شود در آن مطرح نشده است.
*ادعایی ندارم هر چه می‌گویم درست است صالحی حرفهای خود را با خبرنگار "ورزش سه"، با مطرح کردن یک شرط آغاز کرد: «من خواهشی از شما دارم. دو موضوع متفاوت در اینجا مطرح است. تخصص من درباره اصل چمن است و می‌توانم در این مورد صحبت کنم. البته ادعایی ندارم هر چه می‌گویم درست است، اما براساس تجربه و دانشی که دارم چیزهایی که می‌دانم را اعلام خواهم کرد.»
او سپس با بیان شرط خود اضافه کرد: «موضوعاتی که به هزینه، مخارج و باشگاه ذوب آهن ارتباط دارد، از آنجایی که من از 24 سال پیش پرسنل باشگاه ذوب‌آهن هستم، دستور دارم که باید مجوز داشته باشم. لذا آنچه بحث تخصصی چمن است را من در خدمت شما هستم و آنچه به باشگاه مربوط می‌شود را نمی‌توانم ورود داشته باشم. حالا اگر صلاح می‌دانید ادامه بدهیم.» خبرنگار ورزش‌سه: بله مشکلی نیست. شما هر جا احساس کردید که موضوع به باشگاه مربتط می‌شود از سوال گذر کنید.
*بخش بعدی این مصاحبه به توضیح مفصلی درباره شرایط چمن‌ها از نگاه تخصصی پرداخته است.
*در مناطق معتدل نمی‌توان تصمیم قطعی درباره نوع چمن گرفت چمن‌ها دو گونه کاملا متفاوت گرمسیری و سردسیری دارند. در واقع منظور این است که مقاومت‌شان نسبت به گرما یا سر ما در چه حدی است. با توجه به اینکه دو گونه چمن گرمسیری و سردسیری وجود دارد، در مناطق معتدل شما نمی‌توانید درباره نوع چمن تصمیم قطعی بگیرید. منظورم چیست؟ یعنی شما در منطقه گرمی مثل اهواز به صورت مشخص می‌دانید که باید چمن گرمسیری بکارید. یا در منطقه سردسیری مثل تبریز محرز است که باید چمن سردسیری بکارید. اما در منطقه معتدلی مثل اصفهان که زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم دارد، شما نمی‌توانید بین سیاه و سفید تصمیم بگیرید و یک مرز خاکستری وجود دارد.
*در اصفهان نمی‌توان درباره چمن تصمیم قاطع گرفت پس اگر هر نوع چمنی را بکارید، در فصلی از سال تحت تاثیر شرایط آب و هوایی نامساعد رکودش آغاز می‌شود. پس در اصفهان به همین دلیل نمی‌توان درباره نوع گرمسیری یا سردسیری بودن چمن تصمیم قاطع گرفت. در این شرایط شما حتما باید یک نوع چمن را انتخاب کنید و بدانید که شرایط نگهداری از آن چمن در فصل نامناسب چیست. چون در فصل مناسب که چمن رشد میکند و در دوران رشد با خیلی از آسیب‌ها هم مقاومت میکند؛ مثل بیماری‌های قارچی و برخی از آفات. چون ما همیشه آفات را داریم و وقتی به خسارت می‌رسد نام آفت بر آن می‌گذاریم. بنابراین در منطقه‌ای مثل اصفهان شما چمنی را انتخاب می‌کنید و می‌کارید؛ با این تخصص که حتما بدانید چمن در شرایط نامناسب چطور باید نگهداری شود. این چیزی است که مقدار زیادی از آن آکادمیک است و مقداری هم تجربی.
*هر انتخابی (چمن سردسیری یا گرمسیری) تخصص خاص خود را نیاز دارد معمولا ما در ایران مجری طرح کشت چمن زیاد داریم. شما می‌توانید بذر را در یک بشقاب هم رشد بدهید؛ البته به شرطی که شرایط رشد تامین شود. این خیلی چیز مهمی نیست و در عید همه در خانه‌هایشان این کار را انجام می‌دهند. اما اینکه چه چمنی را در چه منطقه و چه اقلیمی برای گذر چه روزهای سختی می‌کارید و چه تمهیداتی برای نگهداری از آن در روزهای سخت دارید این تخصص می‌خواهد. حالا اگر در اصفهان کسی تعیین میکند که چمن گرمسیری یا سردسیری باشد، آن فرد باید کسی باشد که تخصص نگهداری از انتخابش را داشته باشد. به عنوان مثال فردی می‌گوید من چمن گرمسیری را انتخاب می‌کنم تا گزندگی تابستان را پشت سر بگذارم، ولی برای پاییز و زمستان که چمن گرمسیری با مشکلاتی مواجه می‌شود، اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اگر کسی چمن سردسیری انتخاب کند، شرایط عکس می‌شود و آن فرد باید بداند که در گرما چطور از چمن با تمهیداتی که تخصص نیاز دارد مراقبت کند.
*اقدامات لازم برای گذر چمن سردسیری از تابستان صالحی در ادامه به توضیح کلی درباره اقداماتی می‌پردازد که چمن سردسیری و گرمسیری برای عبور از فصل نامناسب از نظر آب و هوایی نیاز دارند. او اینطور حرف‌هایش را ادامه می‌دهد: «اگر چمن سردسیری بکارم، حالا باید مواظب باشم که در اوج تابستان چطور از گرما فرار کنم. در این شرایط به خودم می‌گویم حتما باید یک بستر سبکی از قبل پیش بینی بکنم. یعنی لایه‌ای که ریشه در آن رشد میکند. حتما باید تهویه خوبی در نظر بگیرم، که کمتر به خاطر سوء موضوعات تهویه آب و هوا با بیماری‌های قارچی مواجه بشود یا اگر با بیماری مواجه شد راه راحتی برای مواجهه با آن وجود داشته باشد. بعد باید حتما سایه‌بان (توری‌های شید) برای چمن در نظر بگیرم. فن پیش‌بینی کنم و سایر موارد.»
*اقدامات لازم برای گذر چمن گرمسیری از زمستان صالحی اینطور درباره اقدامات و تمهیدات لازم برای حفاظت از چمن گرمسیری در زمستان توضیح می‌دهد: «اگر چمن گرمسیری را انتخاب کردم، حتما باید نور مصنوعی بیاورم. حتما باید سیستم کارآمدی برای گرمایش زیرزمینی چمن داشته باشم. این سیستم 50،60 کیلومتر لوله کشی می‌خواهد با عمق مناسب، دمای مناسب، گردش آب مناسب. این سیستم چمن را در عمق 20 سانتی‌متری گرم میکند و بعد شما باید برای روی چمن هم کاور پیش‌بینی بکنید. چون نمی‌شود روی چمن 5- درجه باشد و ریشه آن بالای 20 درجه. به طور کلی شما باید تمهیدات لازم برای گذر از لحظه نامناسب در طول دوره رکورد رشد چمن را پیش‌بینی کنید؛ گرمای خیلی شدید یا سرمای خیلی شدید.»
*بررسی عینی تصمیم برای انتخاب نوع چمن بخش بعدی حرفهای صالحی اینطور با اشاره به کاشت چمن در اصفهان ادامه پیدا کرد: «حالا کسی که می‌خواهد مثلا در اصفهان کار کند، با خودش می‌گوید من دمای بالای 40 درجه تقریبا 50 روز دارم و دمای بالای 50 درجه حول و حوش 10 روز. با خودش برای آن 50 روز و آن 10 روز معادله پیش بینی میکند. مثلا با خودش می‌گوید چمن سردسیری می‌کارم و این 50، 60 روز را مراقبت می‌کنم. فرد دیگری هم می‌آید و ممکن است حالت عکس را انتخاب کند. من وقتی می‌گویم فردی می‌آید، یعنی یک تخصص نگهداری و یک سیستم وارد می‌شود. مرحله بعدی بررسی هزینه و فایده است و بعد فعالیت را شروع میکند.»
*در ایران یک تیم چمن می‌کارد، تیم دیگری نگهداری میکند! مدیر مجموعه‌های ورزشی باشگاه‌های ذوب آهن در بخش دیگری از صحبت‌هایش به یک مشکل بزرگ در ایران پرداخته است: «در ایران اما آن تیمی که چمن را می‌کارد و آن تیمی که از چمن نگهداری میکند دو تیم متفاوت هستند! تنها کسی که در ایران تخصص ورزشی چمن دارد، سابقه‌اش را دارد، هم مدیر ورزشگاه است و هم مدیر فضای سبز ورزشی من هستم. از 23 سال پیش. ممکن است در یک ورزشگاه شما متخصص کشاورزی داشته باشید، اما مدیر ورزشگاه شخص دیگری باشد. در این شرایط شما از نظر پرسنلی، از نظر جذب سرمایه، از نظر هدایت فعالیت روزانه و تعمیم به کل سال حتی اگر تخصص داشته باشید، در طول سال درگیری داشته باشید. این را برای این گفتم که در اروپا و جاهایی که به صورت حرفهای یا سازماندهی شده اداره می‌شوند، افرادی به نام Grounds Man هستند؛ کسانی که در بحث چمنی و ورزشی تامین کننده هستند. اینجا دیگر موضوع چمن نیست که مهندسی کشاوری صرف باشد. موضوع چمنی است که باید با دیدگاه بهره‌برداری ورزشی از آن استفاده شود. این افراد در سیستم بسیار تعیین کننده هستند، چون هم بحث ورزشی می‌دانند و هم زمین. این بحث تمام. پس ما برای احداث حتما از متخصصین حفظ و نگهداری احداث را یا با کسی که احداث میکند همراه کنیم یا وظیفه نگهداری را بر دوش کسی بگذاریم که احداث میکند تا بتواند براساس تخصص نگهداری نگاه تعیین کننده برای انتخاب نوع چمن داشته باشد.»
*شیوه رشد چمن‌های سردسیری و گرمسیری صالحی در ادامه به توضیح درباره چمن‌های هیبری می‌پردازد: «چمن‌های جدید در دنیا هست که چمن‌های هیبریدی هستند. یعنی لایه‌ای از چمن مصنوعی غیرمتراکم که روی زمین مناسب کشت پهن می‌شود. بعد در آن بستری ایجاد می‌شود و روی آن بستر چمن طبیعی کاشته می‌شود. تلفیق چمن مصنوعی و طبیعی در کنار یکدیگر تبدیل به چمنی می‌شود که لطافت چمن طبیعی را دارد و مقاومت بیشتری نسبت به چمن طبیعی. از آنجایی که قوی‌ترین گیاه پوششی که ما اسمش را "چمن" گذاشته‌ایم، که البته گستره زیادی از گیاهان پوششی را تشکیل می‌دهد، چمن گرمسیری‌ای است که در تمام دنیا وقتی خودش انتخاب نمی‌شود، وقتی می‌گویم خودش انتخاب نمی‌شود یعنی گیاه اصلی نیست، هر جایی وارد می‌شود تبدیل به علف هرز می‌شود. یعنی مزاحم بستر می‌شود. در چمن‌های ورزشی‌ای که وسعت گیاه هرز گرمسیری زیاد شده ریخت و قیافه چمن نشان می‌دهد که این چمن آلودگی دارد. علت چیست؟ هم رنگش متفاوت است و هم شیوه رشدی خزنده دارد. یعنی مثل چمن‌های سردسیری رشد آن به صورت فراهم یا ایستاده (یک شیوه رشدی که ریخت‌شناسی گیاه را نشان می دهد و چمن به صورت ایستاده رشد میکند) نیست. به طور کلی چمن گرمسیری حرکت خزنده دارد و چمن سردسیری به صورت عمدی رشد میکند و روی پای خودش می‌ایستد. در واقع چمن سردسیری و گرمسیری دو ریخت و ساختار فیزیکی متفاوت از خود نشان می‌دهند؛ به علاوه اینکه دو رنگ متفاوت دارند.»
*گاهی چمن استاندارد است اما بدقیافه! صالحی حرف‌هایش را با طرح یک سوال ادامه داد: «حالا چاره چیست؟ وقتی چمن‌های گرمسیری از نظر مقاومت درمقابل آفات و بیماری‌ها چمن های قوی‌تری هستند، هر جایی که این چمن در کنار چمن سردسیری قرار می‌گیرد، به شکل علف هرز به اطراف پراکنده گسترده می‌شود. در این شرایط قیافه زمین به هم می ریزد، اما از نظر ترکیب و تراکم اگر چمن را به شکل استاندارد کوتاه کنیم، تمام زمین در یک سطح قرار می‌گیرد. در این شرایط سرمربی، دوربین و کسانی که از بیرون زمین را می‌بینند، خیلی بدقیافه به نظر می‌رسد ولی این بدقیافه است و روی فرم ورزشی تاثیرگذار نیست. این را من می‌گویم که 23 سال است که در باشگاه ذوب آهن حداقل 12 سال برگزار کننده مسابقات ذوب آهن و سپاهان از لیگ تا جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا بوده‌ام.»
*همه چیز در کیفیت چمن پول نیست او ادامه می‌دهد: «آن جاهایی که زمین خوب نیست، همه به این فکر می‌کنند که کیفیت بازی هم ندارد. ضمن فدراسیون ما، مردم ما و همه ما شایستگی این را داریم که بهترین چیزها را داشته باشیم. این محرز است و هر انتظاری برای بهترین چیزها درست است، اما این بهترین چیزها در کنار امکانات رقم می‌خورد. یکی از موضوعاتی که در کنار امکانات مطرح می‌شود، فرصت ورزشی است. همه مسائل پول نیست. شما وقتی می‌خواهید یک ورزشگاه را تاسیس کنید، باید یک سال آن زمین را بکارید. یا اینکه یک سال یک خزانه را بکارید تا ظرف مدت دو ماه خزانه را به زمین اصلی منتقل کنید. زمان، برگزاری، فاصله بین مسابقات، تعطیلی لیگ، مناسبت‌های مختلف، بهره‌برداری تمرین و مسابقه و... تمام این مسائل در کیفیت چمن دخیل هستند.»
*اگر نیمه پر لیوان را نگاه کنیم، باید به ذوب‌آهن افتخار کرد صالحی سپس به تمجید از تلاش باشگاه ذوب‌آهن با در نظر گرفتن تمامی این شرایط برای آماده سازی چمن ورزشگاه فولادشهر در زمان محدود پرداخت و افزود: «باشگاه ذوب‌آهن با تمام ایراداتی که گرفته می‌شود، این شایستگی را دارد که در شرایط بحران آب و هوایی، زمانی که خیلی از مراکز استان‌ها تعطیل می‌شوند و چمن‌های زیادی از دست می‌روند، بتواند مسابقه مهم ملی را برگزار کند. اگر بخواهیم نیمه پر لیوان را نگاه کنیم، این یک افتخار برای باشگاه ذوب‌آهن است.»
*به اندازه شایستگی مردم فرصت نداشتیم البته در ادامه مدیر مجموعه‌های ورزشی ذوب‌آهن به ایرادات هم اشاره دارد و در این باره گفت: «بله در اینکه مردم ما، بازیکنان ما، مربیان ما و... شایستگی‌شان چقدر است، می‌دانیم که به اندازه این شایستگی حداقل فرصت نداشته‌ایم.»
*از این بخش مصاحبه بیشتر به صورت پرسش و پاسخ پیش رفت و سعی شد به ابهاماتی پرداخته شود که خاطر اهالی و مخاطبان فوتبال را طی سال‌های اخیر به دلیل کیفیت بد چمن‌های فوتبال در ایران در بازی‌های داخلی و بین‌المللی آزرده است.
خبرنگار "ورزش سه": یعنی شما معتقدید کیفیت چمن فولادشهر الان خوب است؟ محسن صالحی: آفرین. حالا باید درباره سطح خوبی صحبت کنیم. اینکه من می‌گویم خوب است هزار نفر می‌گویند چمن معیوب است.
سوال: موضوع این است که در آخرین بازی ذوب آهن مقابل آلومینیوم تصاویری از چمن فولادشهر پخش شد که علاوه بر دو رنگ بودن چمن، شاهد ناهمواری آن هم بودیم. این در حالی است که طی سه چهار ماه گذشته هزینه‌های زیادی برای بهبود آن صورت گرفته است. خب در اینجا باید قراری بگذاریم. روی زمین بررسی کنیم. چون آنچه من می‌گویم از کار خودم است و آنچه که دوستان می‌گویند خیلی قابل اتکا نیست. لذا از نظر من با توجه به شناختی که از ورزشگاه‌های دیگر دارم، ورزشگاه فولادشهر فولادشهر با وجود اینکه ایراداتی هم به ما وارد شد، از کیفیت مناسبی برخوردار بود. این را گواه میگیرم. با وجود اینکه پس از بازی هجمه بسیار زیادی علیه خود من اتفاق افتاد، که آن را به فال نیک میگیرم، سعی می‌کنم تلاش بیشتری بکنم که فردایم مثل امروز نباشد و البته همه ما شایستگی بیشتری داریم، می‌خواهم بگویم ناظر مسابقات یکی از موضوعات مهمی که مورد نظرشان است، کیفیت چمن برای برگزاری مسابقه است. تا لحظه مسابقه مشابه سازی داریم. در واقع یک روز قبل از مسابقه شرایط برگزاری مسابقه را بازسازی می‌کنیم؛ ریتم رفت و آمد، حضور داور، حضور داور، حضور تیم‌های میهمان و میزبان، صوت ورزشگاه، نور ورزشگاه و... همه کنترل می‌شود و ناظر اگر مشکلی باشد ناظر تذکر می‌دهد. سطح چمن، نرمی، یکنواختی و... بررسی می‌شود. وقتی یک مسابقه برگزار می‌شود، یعنی اینکه همه انتظارات مرتفع شده است.
سوال: الان ابهامی ایجاد می‌شود. وقتی شما می‌گوئید نسبت به استادیوم‌های دیگر کشور ایده‌آل است، ما اصلا استادیومی در کشور نداریم. شما با کدوم استادیوم قیاس می‌کنید؟ ما ورزشگاه آزادی را نداریم. ورزشگاه نقش جهان هم از چرخه خارج است. بهترین چمن این روزها فوتبال ایران را استادیوم یادگار دارد که آن هم وضعیت ایده‌آلی ندارد. چمن ورزشگاه تختی هم که پرسپولیس و چادرملو در آن بازی کردند شبیه چمن پارک بود. شما با کدام استادیوم قیاس می‌کنید؟! محسن صالحی - آفرین. همان تختی که شما اشاره کردید هم زحمات زیادی برایش کشیده شده است. ببینید اول برگردیم به اینکه ما نقص‌ها را نمیگوییم که مقصر را پیدا کنیم. ما نقص‌ها را می‌گوییم تا بهبود کیفیت داشته باشیم.
*دقیقا هدف ما همین است تا با صحبت درباره این مسائل راه‌حلی اندیشیده شود تا وضعیت چمن‌های کشور از این وضعیت خارج شوند. محسن صالحی - در استادیوم‌های دیگر کشور هم زحمات زیادی کشیده شده است. من می‌دانم در جای جای کشور چه زحماتی کشیده شده. شما همان چمنی که به پارک تشبیه می‌کنید، ببینید از چه نقطه‌ای به چه نقطه‌ای رسیده است. چه ارتقایی پیدا کرده است. در چه زمان کوتاه و تحت چه فشارهایی. ضمن اینکه گفتید با کجا مقایسه می‌کنید؟ من چمن فولادشهر را با 15 سال پیش مقایسه می‌کنم. در چمن ورزشگاه فولادشهر ما نه تنها یک مسابقه کنسل شده نداریم، مسابقه‌ای که 5 دقیقه هم دیر برگزار شود نداشته‌ایم. با وجود اینکه چند لیگ را طی 12 سال اخیر میزبانی کرده‌ایم. می‌خواهم بگویم ذوب آهن به این مفتخر است که ما دو سال متفاوت بازی‌های آسیایی را به نحوی برگزار کرده‌ایم (به سالش نمی‌توانم اشاره کنم چون حضور ذهن ندارم)، هر دو باشگاه ذوب‌آهن و سپاهان دو سال متفاوت بازی آسیایی برگزار کردند.
*ببینید آقای صالحی موضوع این است که چمن فولادشهر چمن ایده‌آلی نیست. ما نمیگوییم کار انجام نشده. قطعا انجام شده... محسن صالحی: نه نه. من نمی‌گویم الان در وضعیت ایده‌آل هستیم. من می‌گویم چمن فولادشهر حتی در مسابقه گذشته که ایرادات زیادی به آن گرفته شد، ایده‌آل بود.
*موضوع این است که ایده‌آل بودن وقتی مردم هر روز بازی‌های سطح اول اروپا را می‌بینند یا نمایش پرسپولیس و الاهلی را مشاهده می‌کنند، کاملا چیز متفاوتی است. در استادیوم‌های ایران وقتی بازیکنان به هم پاس می‌دهند امکان ندارد توپ پله نشود؛ حالا چه در یادگار، چه در تختی و چه در فولاشهر. سوال من به طور مشخص این است که چه زمانی وضعیت فولادشهر به این شرایط می‌رسد؟ محسن صالحی: من می‌گویم. الان متوجه شدم. وقتی که بتوانیم مدیریت سرمایه و زمان را به صورت همزمان در فوتبال کشور انجام می‌دهیم. می‌فرمایید این موضوع چه زمانی انجام می‌شود. وقتی متعادل با سرمایه‌هایی که در بازیکنان هزینه می‌شود، در استادیوم‌ها هم هزینه می‌شود. شما بگویید چه سهمی از گردش مالی فوتبال استادیوم یا چمن می‌شود؟ هیچی. با پول چند بازیکن می‌شود بهترین امکانات را به ورزشگاه‌ها آورد.
*الان سوالی برای مخاطبان ایجاد می‌شود. بارها نیما نکیسا مدیرعامل ذوب آهن در مصاحبه‌های خود تاکید کرده که 65 میلیارد هزینه برای بهبود ورزشگاه فولادشهر انجام شده. سوال اینجاست که آیا این مقدار هزینه برای بهبود کافی نبوده است؟ محسن صالحی: من جواب مناسبی برای این سوال دارم اما من برای این سوال باید مجوز پاسخگویی داشته باشم. من هر چه گفتم موضوع چمن بود.
*یعنی شاید بتوان اینطور گفت که شاید آن هزینه به صورت مستقیم در بهبود چمن به کار گرفته نشده است؟ محسن صالحی: این دیدگاه شماست. ببینید من موظف هستم براساس ارتباط کاملا درست و سالم درباره چیزی که مجاز هستم صحبت کنم.
*بیایید این بحث را جمع‌بندی کنید. چه مسائلی باید کنار هم قرار بگیرد تا ما ورزشگاه‌هایی داشته باشیم که شایسته مردم ما و نام ایران باشد. اینکه وقتی ستاره‌هایی مثل نیمار، رونالدو، خوسلو می‌آیند، چمن ورزشگاه‌های ما را مسخره نکنند. محسن صالحی: من این موضوع را جمع بندی می‌کنم. برای اینکه به نقطه‌ای برسیم که چمن‌های ورزشی بدون عیب و ایراد داشته باشیم، باید بدانیم که سرمایه‌گذاری‌های زیادی را این بحث می‌طلبد. قسمتی از سرمایه موضوع مالی و پول است. نکته دیگر این است که متخصصین این کار دور هم جمع شوند و ارتباط بین تمام این‌ها ایجاد شود. ضمن اینکه از تخصص‌های به روز دنیا که می‌بینیم ولی نمی‌فهمیم استفاده کنیم.
*این مورد آخر چطور به بهترین شکل اتفاق می‌افتد؟ محسن صالحی: به راحت‌ترین شکل. از شرکت‌های مجری چمن‌هایی که ما بی‌نقص می‌بینیم، باید استفاده کنیم. سرمایه دانش آنها را بیاوریم. حتی آنها را وارد کنیم تا به عنوان پیمانکار کاری را برای ما انجام بدهند. مثل زمانی که ما یک مربی ایرانی را کنار سرمربی خارجی می‌گذاریم و این را تبدیل دانش عمومی. سرمایه‌گذاری یعنی اینکه علمش را بیاوریم، متخصص آن کار را هم بیاوریم. این را باید بدانیم. آیا زمانی که ما یک ماشین لوکس می‌خریم دیگر به بنزین، روغن و... نیاز نداریم؟! یا معنی آن این است که بنزین و روغن و سرویس باکیفیت‌تری برای آن ماشین داشته باشیم؟! من n میلیارد خرج ساخت استادیوم می‌کنیم، بعد می‌گوییم خب چمنش را هم می‌دهیم به همان آقایی که بتن را ریخته. خب این اشتباه است. اگر سازه این استادیوم را به متخصص دادیم، تاسیسات را به متخصص دادیم، در خروج اضطراری را باید به متخصص بدهیم و چمنش را هم باید به متخصص بدهیم. ولی ما اینکارها را انجام نمی‌دهیم و احداث چمن را به پیمانکاری می‌دهیم که آنقدرها نگاه بهره‌برداری ندارد! وقتی کسی می‌خواهد فرد دیگری را برای کاری انتخاب کند، باید خودش متخصص آن کار باشد تا فرد درست را به عنوان پیمانکار رده دوم و سوم انتخاب کند.
صالحی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به اهمیت زمان در ایجاد یک چمن باکیفیت پرداخت: «بحث دیگر زمان است. شما 10 هزار میلیارد پول داشته باش. تمام متخصصین این کار را هم داشته باش. اما آیا می‌توانی طی سه ماه چمن درست کنی؟ نمی‌شود. چون خارج از خط قرمزها و محدودیت‌ها که نمی‌توان عمل کرد. تمام چمن‌هایی که شما در اروپا می‌بینید، در برخی از مواقع سال کیفیت خوبی ندارند. اما در همان استادیوم‌ها بازی برگزار می‌کنند. من بازی‌ای دیدم که توپ نمی‌توانست حرکت کند.
*گاها دیده می‌شود ولی زیاد نیست. محسن صالحی: نه نه موضوع این نیست. من می‌گویم وقتی ما همه کارها را اصولی انجام بدهیم، برخی نواقص خواه ناخواه ایجاد می‌شود که قسمتی از کار است. مگر ما خاموشی در استادیوم‌های دنیا نداریم. اما آنها کارهای ایمنی را انجام می‌دهند. اما وقتی برق یک استادیوم در ایران می‌رود، ما کارهای لازم را انجام نداده‌ایم. حالا همان چمن‌های بسیار عالی یک پروسه‌ای از خوب و بد دارند. این موضوع به لحظات نامناسب در چمن‌های گرمسیری یا سردسیری برمی‌گردد. یا طول عمر چمن‌ها. در اسپانیا معمولا چمن‌ها کیفیت بهتری در پاییز و زمستان دارند، چون آفتاب بهتری می‌گیرند. اما همین چمن‌ها بین یک سال تا سه سال ترمیم می‌شوند. هم بحث نگهداری داریم و هم تعویض چمن. دنیایی از تخصص‌های ویژه وجود دارد که کیفیت چمن را مناسب نگه داریم که همان هم عمر مفید دارد. در دنیا اگر یک چمن فقط برای عرق گیری بازیکنان قبل از مسابقه و یک مسابقه در هر هفته که می‌شود 52 مسابقه در سال در نظر گرفته شود، فقط برای بازه 4 تا 5 ساله قابل استفاده است. حالا اگر شما بهره‌برداری را بیشتر کردید، عمر کمتر می‌شود.
*ممنون بابت توضیحاتی که داشتید. فکر می‌کنم اگر عزمی برای بهبود وضعیت کنونی وجود داشته باشد این توضیحات می‌تواند کمک کند. یک جمع‌بندی‌ای هم درباره وضعیت چمن ورزشگاه فولادشهر داشته باشیم. فکر می‌کنید چقدر طول خواهد کشید تا فولادشهر در بهترین شرایط ممکن از تیم‌های فوتبال ایران میزبانی کند؟ محسن صالحی: برای رسیدن به بهترین شرایط باید بدانم چه شرایطی مدنظر شماست.
*به هر حال الگوی ما کشورهای اروپایی است. محسن صالحی: من به طور کامل توضیح دادم که برای رسیدن به این شرایط چه اقداماتی نیاز است. این جواب دادن برای خودم هم خوشایند است؛ اینکه به جواب‌ها برسیم و طفره نرویم. ما در چمن ورزشی وقتی آلوده به چمن گرمسیری هستیم، این چمن در پاییز و زمستان به حالت خواب می‌رود و ما در چنین شرایطی هستیم. برای اینکه جلوی این کار را بگیریم ما باید حذف فیزیکی چمن را داشته باشیم. یعنی از بستر جمع‌آوری کنیم که این اتفاق در فولادشهر رخ خواهد داد و برای آن برنامه داریم. این‌ها البته همه مسکن‌هایی هستند که ما را روی پا نگه می‌دارند. زمان، سرمایه، علم، تعهد و تمرکز کافی مواردی هستند که نیاز داریم تا به شرایط ایده‌آل برسیم.
*حرف پایانی اگر دارید خوشحال می‌شویم مطرح کنید. محسن صالحی: امیدوارم این پرس و جوها بیشتر باشد. امیدوارم فقط زمانی که درگیر برگزاری یک مسابقه آسیایی هستیم یا بازیکن بزرگی به ایران می‌آید، به این موارد پرداخته نشود. ما نباید تب زده عمل کنیم. باید بدانیم ما شایسته بهترین‌ها هستیم به خاطر خودمان. نه به خاطر مسابقه آسیایی و یک ستاره بزرک.
*دقیقا. موضوع این است که متاسفانه در ایران در چنین مواقعی تازه مسئولان متوجه عمق فاجعه می‌شوند و در این شرایط سعی می‌کنند کار را پیش ببرند. محسن صالحی: حالا که فهمیدیم اوضاع چقدر خراب است پیگیری کنیم تا اصلاح بشود. نه اینکه رها کنیم و وقتی رونالدو آمد و رفت یادمان برود. مگر اوضاع چمن امروز اینطور شده است؟! این شرایطی است که ظرف دو دهه گذشته هم همین‌طور بوده است. حداقل من سعی کردم. من سعیم را کرده‌ام. اما فدراسیون فوتبال باید بنشیند و حساب و کتاب کند. اینکه سهم هر بخشی در فوتبال از جمله بازیکن، مربی، تصویردار، باشگاه‌ها، بازیکن خارجی، استادیوم و... چقدر است و هر کس چقدر سهم دارد. این تقسیم به سهم را انجام بدهیم و بعد بدانیم سهم چمن چقدر است و کجاست!
