1600 نفر در واقعه گوهرشاد کشته شدند / ترس از مجازات در دوره پهلوی یکی از علل عدم صحیح ثبت وقایع
پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه ولایت ایرانشهر با بیان اینکه در واقعه گوهرشاد هزار و 600نفر کشته شدند، گفت: تحقیقات و بررسی لازم باید در خصوص واقعه گوهرشاد و تعداد کشته شدگان آن توسط تاریخ نگاران و نهادهای مرتبط صورت پذیرد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از عصرهامون، تاریخچه قیامی که در مسجد گوهرشاد اتفاق افتاد به تیرماه سال 1314 باز می گردد، قیامی که تصور می شود فقط به خاطر موضوع کشف حجاب زنان بوده اما به دلیل نوع پوشش اجباری که برای مردان نیز در نظر گرفته شده بود، موجب ناراحتی و اعتراض جامعه شده بود. درست یک سال پیش از وقوع این اتفاق، رضا شاه پهلوی سفر طولانی به ترکیه داشت و در این سفر به دقت وضعیت تغییر و تحولات ترکیه را مشاهده و سعی کرد در زمانی که به تهران باز می گردد، همان سبک و سیاق کشورداری را در ایران پیاده کند. یکی از مهم ترین مواردی که کمتر به آن پرداخته می شود، این است که اعتراض مردم در صحن گوهرشاد به یک کشتار عظیم تبدیل شد که نهادهای بین المللی هم به خاطر آن به رضا شاه پهلوی اعتراض کردند. این در حالی است که در آن سال ها، قدرت زیادی در دستان نهادهای بین المللی نبود، اما به حدی شدت کشتار در این واقعه زیاد بود که رضا شاه مجبور شد برای آرام کردن افکار عمومی در جهان، محاکمه نظامی ترتیب دهد. با این تفاسیر این روزها برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از شنیده‌هایی درباره کشف و دیده شدن بقایایی از گورهای دسته جمعی شهدای واقعه گوهرشاد روایت می‌کنند، ظاهراً این گور جدید در گودال محله خشت‌مال‌های مشهد کشف شده، البته اینکه پیکر‌ها مربوط به جنایت گوهرشاد باشد هنوز تأیید نشده اما احتمال انتصاب این پیکر‌ها به شهدای گوهرشاد زیاد است. تحقیقات در مورد تعداد کشته شدگان واقعه گوهرشاد کامل شود نصرت خاتون علوی ناهوکی، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه ولایت ایرانشهر در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون، بیان کرد: در زمینه اتفاقات رخ داده در واقعه مسجد گوهرشاد مشهد، حاضرین شرکت کنندگان در تحصن مطالبی را بیان کرده و بخشی از واقعیت نیز در واقع اکتفا شده است. وی ادامه داد: در بیشتر مقالات و کتب و خاطرات شفاهی جمع آوری شده از حاضرین، تعداد کشته شدگان این واقعه، هزار و 600 نفر بیان شده است. این پژوهشگر تاریخ تاکید کرد: رژیم پهلوی و ماموران رضا شاه، بسیاری از افرادی که در تحصن و قیام مسجد گوهرشاد شرکت داشتند را شب هنگام و به صورت مخفیانه از محل تحصن خارج کردند و طبق تاریخ شفاهی و بیان خاطرات مردمی که در این واقعه شرکت داشتند، علاوه بر روحانیون و علما، کسبه و بازاریان، رعایا و حتی تعدادی نیز از روستاهای دور و نزدیک شرکت داشتند. وی خاطرنشان کرد: در این تحصن، روحانیون وعلمای تراز اول مشهد دستگیر و زندانی شدند که از مهمترین آنها می توان به میرزا محمد کفائی خراسانی معروف به آقازاده دومین پسر آخوند خراسانی اشاره کرد که در یکی از زندان‌های تهران به نحو مشکوکی درگذشت، آیت الله سید عبدالله شیرازی، آیت الله سید یونس اردبیلی، محمدولی نجات، بحرالعلوم، محقق، هاشم قزوینی، آقابزرگ شاهرودی و نواب احتشام رضوی و از دیگر افرادی بودند که در این واقعه شهید شدند. ناهوکی اضافه کرد: برخی دیگر نیز از معرکه گریخته و حتی از کشور خارج شده و بعضی نیز مخفی شدند. وی تصریح کرد: عده‌ای از روحانیون نیز بعد‌ها آزاد شده و به شهرهای خود رفتند. این کارشناس تاریخ گفت: تاریخ نویسان دوره پهلوی در بیان وقایع شاید به خاطر ترس از بازداشت یا مجازات وقایع را ثبت و کتابت نکردند، البته اگر به خاطرات شیخ بهلول که چاپ و نشر شده، مراجعه کنیم مطمئنا به اکثر این وقایع اشاره شده است. وی ادامه داد: کتاب خاطرات شوشتری هم وقایع گوهر شاد را کامل شرح داده است. ناهوکی در پاسخ به سوالی در خصوص چرایی عدم علنی شدن جنایات رضا شاه پهلوی در واقعه گوهرشاد و دفن دسته جمعی افراد در محل‌های نامعلوم نیز گفت: نظر شخصی بنده این است شاید شهدای این واقعه در گورهای گمنام دفن شدند که میراث فرهنگی و یا هیچ شخص دیگری از محل دفن آنها اطلاع ندارد و یا حتی در تعداد کشته شدگان نیز اغراق شده است. انتهای پیام /