آشنایی با کابردهای گوناگون سیترات سدیم در صنایع

سیترات سدیم به عنوان نمک سدیم اسید سیتریک در نظر گرفته می شود. این ترکیب دارای فرمول Na3C6H5O7 بوده و به صورت پودر کریستال سفید رنگ و گرانوله در بازار مواد شیمیایی معامله می شود

سیترات سدیم چیست؟

سیترات سدیم در آب محلول سیترات سدیم دو شکل تری سدیم سیترات دی هیدرات (TSC) و تری سدیم سیترات بی آب (TSA) در دسترس است که هر دو تحت عنوان سیترات سدیم شناخته می شوند. کریستال های TSA دارای یک ماتریکس متخلخل هستند که می تواند به عنوان حامل برای مواد مایع مانند سورفکتانت ها استفاده شود. علاوه بر این، TSA قابل تراکم است و می توان از آن در در صنعت داروسازی استفاده کرد.

همانطور که گفته شد در جهان شیمی سدیم سیترات، به عنوان نمک اسید سیتریک در نظر گرفته می شود

. اسید سیتریک یک اسید تری کربوکسیلیک بسیار پرکاربرد است که در مرکبات یافت می شود. این ترکیب پایداری مواد فعال را حفظ می کند و به عنوان نگهدارنده استفاده می شود.

اسید سیتریک به دلیل طعم اسیدی و ترش، اغلب به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده - به ویژه در نوشیدنی ها و آب نبات ها استفاده می شود.

عوارض جانبی جدی مصرف زیاد اسید سیتریک و نمک آن یعنی سیترات سدیم شامل گرفتگی عضلات، تورم یا افزایش وزن، ضعف، نوسانات خلقی، تنفس سریع و کم عمق، ضربان قلب سریع، بی قراری، مدفوع سیاه یا خونی، اسهال شدید و تشنج است.

اسید سیتریک آبدار

اسید سیتریک مونوهیدرات به صورت بلورهای بی رنگ یا شفاف یا به صورت یک پودر سفید و کریستالی وجود دارد. این ماده فاقد بو است و طعم اسیدی قوی دارد. ساختار بلوری آن ارتورومبیک است. بلورهای مونوهیدرات در هوای خشک یا در دمای 40 تا 50 درجه سانتی گراد آب تبلور را از دست می دهند. اسید سیتریک مونوهیدرات در دمای 75 درجه نرم می شود و تقریبا در دمای 100 درجه سانتی گراد ذوب می شود.

اسید سیتریک خشک

اسید سیتریک خشک یا اسید سیتریک انهیدرات (بی آب) یک اسید آلی ضعیف است و برای افزودن طعم ترش به نوشیدنی ها و غذاها استفاده می شود. باز مزدوج اسید سیتریک، سیترات است که یک واسطه مهم در چرخه اسید سیتریک در بیوشیمی است.

• ویژگی های سیترات سدیم
• ظاهر فیزیکی: سیترات سدیم یک پودر کریستالی یا گرانوله سفید رنگ است که در مواجهه با هوا تا حدودی آب می شود.
• نقطه جوش: با قرار گرفتن در معرض حرارت بالا تجزیه می شود.
• نقطه ذوب: طبق برگه اطلاعات ایمنی مواد، نقطه ذوب آن 300 درجه سانتی گراد است. اما طبق کارت های ایمنی شیمیایی بین المللی (ICSC)، نقطه ذوب آن > 300 درجه سانتی گراد است.
• pH: با توجه تحقیقات اتحادیه اروپا pH آن بین 7.5 تا 9.0 است.
• چگالی: چگالی آن 1.7 گرم بر سانتی متر مکعب است.
• حلالیت: این ترکیب در هوای خشک پایدار است. هنگامی که در دمای 150 درجه سانتی گراد قرار می گیرد دهیدراته می شود. 1.3 قسمت در آب و 0.6 قسمت در آب جوش محلول است. در الکل محلول نیست. حلالیت آن طبق برگه های اطلاعات ایمنی مواد 29 گرم در لیتر و کارت های ایمنی شیمیایی بین المللی 42.5 (ICSC) گرم در 100 میلی لیتر در دمای 25 درجه سانتی گراد است.

کاربرد سیترات سدیم

سیترات سدیم به عنوان افزودنی غذایی E331 در صنایع غذایی استفاده قرار می شود. این ماده همچنین کاربردهای فنی مختلفی به ویژه به عنوان بافر، جداکننده یا امولسیفایر در صنایع دارد. سدیم سیترات یک عامل بافر و کیلیت کننده عالی است و در طیف وسیعی از محصولات مراقبت شخصی مانند ژل های دوش، شامپوها و کرم های پوست استفاده می شود. کلسیم، منیزیم و همچنین آهن و سایر یون های فلزی با تری سدیم سیترات کمپلکس های پایداری را تشکیل می دهند. سدیم سیترات در ترکیب با اسید، نوسانات pH را خنثی می کند و در نتیجه ماندگاری محصولات را طولانی تر می کند.

کاربردهای پزشکی سیترات سدیم در آزمایشگاه

سیترات سدیم به طور گسترده ای برای مطالعات انعقادی استفاده می شود. این ترکیب به شکل محلول، کلسیم را کیلیت کرده و یون های کلسیم را غیر فعال می کند. لوله سیتراته در آزمایشگاه و مراکز تحقیقاتی برای جمع آوری خون جهت انجام مطالعات انعقادی کاربرد دارد. این لوله ها اغلب حاوی درصد مشخصی از سیترات سدیم به عنوان ضد انعقاد هستند. سیترات سدیم برای جلوگیری از لخته شدن خون اهدایی در بانک خون نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

شربت سیترات سدیم

شربت سیترات سدیم یک ترکیب دارویی است که برای درمان اسیدوز توبولار کلیوی و سنگ کلیه استفاده می شود. هنگامی که اسید توسط کلیه ها از طریق ادرار دفع نمی شود، مشکل اسیدوز توبولار کلیوی رخ می دهد. به دلیل عدم دفع اسیدها، خون بیش از حد اسیدی می شود. سنگ کلیه در واقع رسوبات سختی هستند که در داخل کلیه تشکیل می شوند و از مواد معدنی و نمک تشکیل شده اند. سنگ کلیه به دلیل شرایط پزشکی مختلف از جمله اضافه وزن، رژیم غذایی نامناسب و غیره ایجاد می شود.

ترکیب شربت سیترات سدیم با کاهش اسیدیته ادرار به درمان اسیدوز کلیه و سنگ کلیه کمک می کند. با کمک این شربت، دفع یون های بی کربنات افزایش می یابد. PH ادرار نیز با مصرف این شربت افزایش می یابد.

کاربرد سیترات سدیم در صنایع غذایی

سیترات سدیم به عنوان یک تنظیم کننده اسیدیته در غذاها و نوشیدنی ها و همچنین به عنوان امولسیفایر روغن ها استفاده می شود. این ماده در تولید پنیر نیز کاربرد دارد و اسیدیته غذا را کاهش می دهد.

کاربردهای صنعتی سیترات سدیم

سیترات سدیم به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده برای جلوگیری از آلودگی میکروبی (به عنوان یک افزودنی غذایی) در صنایع غذایی استفاده می شود.

در تولید پنیر به عنوان امولسیفایر روغن مورد استفاده قرار می گیرد.

در لوازم آرایشی از آن به عنوان یک عامل بافر برای حفظ سطح pH استفاده می شود.

سیترات سدیم در نوشابه های گازدار و سایر نوشیدنی ها برای افزایش طعم استفاده می شود.

این ترکیب در تولید مایع ظرفشویی، محصولات لباسشویی و در مواد فعال سطحی مورد استفاده قرار می گیرد.

• اطلاعیه پلیس اصفهان درباره قتل یک کودک خردسال بر اثر تیراندازی پلیس

• ماجرای جنجالی انتشار بوی گاز سمی در شهر املش چیست؟

• هشدار مراجع تقلید درباره مسمومیت زنجیره‌ای دانش‌آموزان و دانشجویان | سازمان ملل به موضوع مسمومیت‌های سریالی در ایران ورود کرد

• ماجرای آتش زدن یک مدرسه در تهرانسر چه بود؟ + عکس

• سخنان تند مولوی عبدالحمید در نماز جمعه زاهدان

• روایت تکان‌دهنده یک دانش‌آموز دختر از مسمومیت در مدرسه نور

• حال میرحسین موسوی مساعد نیست

• خبر مهم یارانه‌ای | یارانه نقدی کدام خانوارها افزایش می‌یابد؟

بیشتر بخوانید

• بهترین رژیم غذایی برای قلب چیست؟
• اگر به دنبال کاهش وزن هستید این مطلب را بخوانید
• بهترین و بدترین نوشیدنی ها برای کاهش وزن
• می‌خواهید جوان بمانید؟ از مصرف این سه ماده غذایی پرهیز کنید