آغاز پویشی ملی با حضور فرهیختگان برای بزرگداشت یار مهربان

به گزارش ایرنا، شیوع ویروس کرونا که از اواخر سال گذشته بر جهان و ایران سایه افکند علاوه بر تبعات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی تمامی برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های در تمام حوزه ها را نیز تحت الشعاع قرار داد، یکی از بزرگترین تبعات این امر برای عرصه فرهنگی کشور ما لغوشدن بزرگترین رویداد حوزه کتاب یعنی برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود.

غربت افزوده شده کتاب در سایه کرونا، کتاب دوستان و دغدغه مندان را از همان اوایل به فضای مجازی کشاند و از ابتدای امر شاهد پویش های مختلف برای جلب توجه مردم بویژه در ایام قرنطینه کرونایی بودیم. این مساله بی شک نوآوری هایی هم به همراه داشت.

این تلاش ها همچنان ادامه دارد و نقطه عطف آن گویا به هفته کتاب پیوند خورده است، هفته ای متفاوت که در سایه سار محدودیت ها و البته نوآوری ها به نظر می رسد با عزم جزم نهادهای مختلف دوستدار فرهنگ هفته ای پرجنب و جوش را به‌ویژه برای جبران برگزار نشدن نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رقم زند.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای ترویج کتابخوانی پیش از این بیش از 23 هزار و 300 کتاب در حوزه کودک و نوجوان را بدون محدودیت و به صورت رایگان برای مطالعه آنلاین در اختیار علاقه مندان قرار داده است.

همچنین دسترسی به کتابخانه ملی دیجیتال با 13 هزار عکس تاریخی، 37 هزار نسخه خطی، 15 هزار کتاب چاپی نفیس، 4 هزار کتاب چاپ سنگی، 100 هزار پرونده و 220 هزار پایان نامه برای اعضای خارج از سازمان نیز باز شده است. امکان دسترسی رایگان به برخی آثار مرجع و تخصصی انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی برای عموم علاقمندان بدون شرط عضویت فراهم شده است.

در کنار تمام برنامه های تدارک دیده شده حقیقی و مجازی هفته کتاب از جمله پویش ها و نشست های آسیب شناسانه و کاربردی از سوی نهادهای مختلف متولی نهادهای مختلف، این سازمان پویش «کتابخوانی ملی» را نیز با حضور و مشارکت چهره های فرهیخته، اهالی فرهنگ و هنر به منظور ارائه پیشنهادهایی برای کتابخوانی همزمان با آغاز هفته کتاب و کتابخوانی از امروز آغاز کرد.

در پویش «کتابخوانی ملی» فرهیختگان به مردم توصیه می کنند که چه کتابی را و به چه دلیلی بخوانند.

میرجلال الدین کزازی چهره ماندگار فرهنگ و ادب ایران، نویسنده، مترجم و شاهنامه پژوه با پیوستن به این پویش «کتابخوانی ملی» عنوان کرد: در این روزها دوکتاب خوانده ام که دل پسند من افتاده است. اگر با نگاه دور و بسیار فراخ به این کتاب بنگریم می‌توانیم همانندی‌هایی در میانه آن دو بیابیم و بر پایه آن دو کتاب را با یکدیگر بسنجیم.

این نویسنده افزود: یکی از این کتاب‌ها داستانی است نوشته نویسنده ای ایرانی؛ داستانی که سالی پیش از آنکه من پای به جهان بگذارم، نوشته شده و به گونه پاورقی در هفته نامه‌ای به چاپ می رسیده است. داستانی به نام کیمیاگر از حمزه سردادور. این کتاب را به من ارمغان کرده بودند و چندی در کتابخانه من باقی مانده بود و من روزی از سر کنجکاوری آن را برگرفتم تا نگاهی بدان بیافکنم. دید و داوری من درباره آن به گونه ای بود که نمی‌انگاشتم آن را از آغاز تا انجام خواهم خواند اما این داوری و دید درست نبود. هنگامی که به خواندن داستان آغاز نهادم مرا درکشید و با خود برد.

چهره ماندگار فرهنگ و ادب ایران ادامه داد: کتاب دیگر که کمابیش همزمان با کیمیاگر خوانده ام داستانی است از این نویسنده، داستانی به نام تنگنا که بستر داستان فناوری رسانه ای است و شگفتی‌هایی در آن می‌توان دید و یافت. آنچه این دو داستان را از نگاه بسیار دور و فراخ به هم پیوند می‌دهد آن است که داستان آکنده از رخدادهای پی در پی است که زنجیره وار به دنبال یکدیگرمی‌آیند؛ رخدادهای رازآمیز وشگفت انگیز که خواننده را از پی گرفت داستان ناچار می‌دارند.

منوچهر صدوقی سها فیلسوف، عرفان پژوه، نویسنده و حقوقدان نیز با پیوستن به پویش «کتابخوانی ملی» عنوان کرد: کتاب درآمدی به تاریخ فلسفه اسلامی نوشته نصرالله حکمت از جمله آثاری است که خواندن آن لذت فراوانی دارد. این کتاب توسط انتشارات الهام در سال 1398 منتشر شده و اخیرا هم به چاپ دوم رسیده است. صدوقی سها در ادامه گفت: نصرالله حکمت در این کتاب، عبارتی آورده که می توان گفت متضمن نوعی برائت استهلال است که دغدغه او را نشان می‌دهد. حکمت در این کتاب چنین اظهار نظر کرده است که تاریخ فلسفه اسلامی را پژوهشگران غربی مورد مطالعه قرار داده‌اند، محققان عرب آن را به نگارش درآورده‌اند و ما فقط ترجمه کرده ایم و به اعتقاد من کلیات این سخن درست است. مولف کتاب تاریخ حکما و عرفای متأخر بر صدر المتألهین افزود: ما می‌دانیم که تاریخ فلسفه حدود 2 قرن بیشتر است که پدید آمده است. آن‌گونه که در تاریخ فلسفه عنوان شده است یک محقق آلمانی به نام «بروکر» اولین کتاب در حوزه تاریخ فلسفه را نوشته و بعدها هم به ما رسیده است. این مدرس و پژوهشگر حکمت اسلامی تاکید کرد: ما در سنت اسلامی متاسفانه چیزی به اسم تاریخ فلسفه نداشته ایم و به استناد کتاب «درآمدی به تاریخ فلسفه اسلامی» متاسفانه تاریخ فلسفه ما را فرنگی‌ها نوشته اند؛ مستشرقین هم انواع و اقسامی دارند، بعضی‌ها مغرض‌اند و برخی خیلی آگاه نیستند. کسانی که اهل علم واقعی باشند و بی‌غرض و درست بنویسند در بین آنها کم است. استاد دانشگاه ادیان و مذاهب قم اضافه کرد: متاسفانه تاریخ فلسفه ما به دست مستشرقین نوشته شده و به دست عرب‌ها، که آنها هم متاسفانه تعصب عربیت دارند، صحبت از اسلام خیلی کم می کنند، فقط صحبت از عربیت است در حالی که فلسفه اسلامی عبارت اخری فلسفه ایرانی است. بستر فلسفه از اول ایران بوده و هنوز هم ایران است. این‌ها را که کنارهم می‌گذاریم نتیجه این می‌شود که ما مع الاسف تاریخ فلسفه و تاریخ فلاسفه درستی نداریم. صدوقی تاکید کرد: چاره این است اگر بخواهیم تاریخ فلسفه و تاریخ فلاسفه مجزای از هم داشته باشیم، باید از سلطه «اوریانتالیته» بیرون آییم. ما از آثار مستشرقین استفاده کنیم اما می‌گوئیم «هم رجال و نحن رجال». به این معنا که خودمان باید تاریخ فلسفه برای خودمان بنویسیم و خوشبختانه دوست عزیز م دکتر نصرالله حکمت یکی از چند استاد معدود معاصراست که این دغدغه را دارد و در نگارش تاریخ فلسفه، دم از استقلال می‌زند. صدوقی سها ابراز امیدواری کرد روزی بیاید که تاریخ واقعی فلسفه اسلامی منفک از تاریخ فلاسفه اسلامی به دست خود ما نوشته شود.

مصطفی رحماندوست شاعر، نویسنده و مترجم کتاب‌های کودکان و نوجوانان نیز دیگر فرهیخته پیوسته به این پویش است که گفت: این پویش از کتابخانه ملی آغاز شده که من تعصب دارم بگویم از کتابخانه ملی کودک و نوجوان آغاز شده است و باید تاکید کنم که سال‌ها پیش در این مکان، کتابخانه ملی کودک و نوجوان راه افتاد و سعی شد کل کتاب‌های کودکان و نوجوانان را به صورت برخط در اختیار پژوهشگران قرار دهد.

وی ادامه داد: هدف برخط کردن در دوران کرونا، خدمت به پژوهشگران بود ولی کودکان و نوجوانان از این اقدام استفاده کردند و من خوشحالم و به بچه‌ها تبریک می‌گویم و از آنها متشکرم.

رحماندوست ادامه داد: چه کار باید کرد تا فرزندان کتابخوان شوند؟ عادت به کتاب خواندن را باید در بچه‌ها درونی کنیم تا آنها از آن لذت ببرند و یکی از مهمترین راه ها برای این امر، کتاب خواندن برای آنها است.

وی افزود: برخی از کتاب‌ها به منظور تعامل بزرگترها با بچه‌ها نوشته شده تا لذت کتاب خواندن را با یکدیگر دو چندان کنند. این شیوه برای فرزندان ما لذت بخش خواهد بود چون هم در کنار بزرگترها هستند و هم لذت کتاب خواندن را احساس می کنند.

رحماندوست اظهار داشت: من کتاب هایی که برای بچه های خردسال در هشت جلد نوشته ام که یکی از آنها بازی با انگشت‌ها نام دارد که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چاپ شده است. در همه این کتاب‌ها مادر و پدر دست بچه را می‌گیرند و با تکان دادن هر انگشت یک شعر خوانده می‌شود.

رحماندوست تصریح کرد: همه چیز گران می‌شود کتاب هم گران شده اما واقعا زیبنده نیست که تیراژ کتاب‌های یک کشور 80 میلیونی به یک هزار و گاه 500 جلد برسد. به امید روزی که کودکان و نوجوانان از خواندن کتاب لذت ببرند.

• سازمان اسناد و کتابخانه ملی
• هفته کتاب
• مصطفی رحماندوست
• شاهنامه پژوه