آنچه که نیرو‌های مسلح ایران در 1402 رقم زدند

دستاورد‌های بزرگ، پیشرفته و به‌روز صنایع دفاعی کشور در حوزه‌های نظامی و غیرنظامی جلوه‌هایی از تولید قدرت در راستای دفاع از کشور و مایه اطمینان و آرامش مردم است. موضوعی که هیچ‌کس حتی دشمنان و مخالفان جمهوری اسلامی ایران نیز نمی‌توانند با آن مخالفت کنند و به‌راحتی می‌توان گفت امروز صنایع دفاعی کشور و نیرو‌های مسلح در تامین و ارتقای امنیت، اقتدار و بازدارندگی جمهوری اسلامی پیشرو هستند.

ایران کشوری با موقعیتی مهم و استراتژیک در منطقه است که در طول تاریخ همواره با تهدید‌های زیادی روبه‌رو بوده است. به همین خاطر نیرو‌های مسلح کشورمان همیشه تلاش داشته‌اند تا توانایی خود در زمینه نظامی را تقویت کنند.

در سال گذشته نیرو‌های مسلح کشورمان، ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سال شلوغی را پشت سر گذاشتند و شاید بتوان گفت هر ماه و به هر مناسبتی از یک دستاورد مهم در حوزه‌های مختلفی رونمایی می‌کردند. از اقتدار روز افزودن در صنایع موشکی و دستیابی به موشک‌های بالستیک تا ساخت شناور‌های جدید با فناوری‌های روز دنیا و ساخت ماهواره بر‌های متفاوت و پیشرفت در صنایع پدافندی همه در سال گذشته توسط همین نیرو‌های مسلح و جوانان کشورمان به مرحله اجرا و ظهور رسید.

آمار‌های جهانی نشان می‌دهد ایران از واردکننده صرف تسلیحات تا پیش از انقلاب‌اسلامی، در سال‌های اخیر به صادرکننده سلاح تبدیل شده‌است و پهپاد‌ها و موشک‌های ایرانی مشتریان جهانی زیادی دارد و پیشرفت‌های جمهوری‌اسلامی در این زمینه انعکاس فراوانی در سطح بین‌المللی داشته است.

بررسی‌های «موسسه صلح استکهلم» نشان می‌دهد ایران طی سال‌های 1950 تا 1979 چیزی درحدود 24 میلیارد و 943 میلیون دلار سلاح و تجهیزات نظامی از آمریکا وارد کرده و این روند تا جایی ادامه یافته که در سال‌های میانی دهه 70 میلادی، ایران به‌عنوان «بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات آمریکایی» لقب می‌گیرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اما این روند معکوس می‌شود و به جایی می‌رسد که به‌گفته مسئولان حوزه نظامی - دفاعی کشور، ایران در سال 1401 در حدود یک میلیارد دلار صادرات تجهیزات نظامی داشته‌است.

در این میان آمار‌های «موسسه صلح استکهلم» از روند صعودی صادرات تسلیحاتی ایران حکایت دارد. براساس تحقیقات انجام شده، درحالی‌که صادرات تسلیحاتی ایران در سال 2015 میلادی حدود 9 میلیون دلار بوده، این میزان در سال 2017 به 20 میلیون دلار رسیده‌است و جمهوری‌اسلامی طی سال‌های 2010 تا 2014 چیزی درحدود 200 میلیون دلار سلاح و تجهیزات نظامی فروخته است.

بررسی‌های انجام شده در حوزه صادرات تسلیحاتی ایران نشان می‌دهد محصولات این حوزه در 4 بخش موشکی، هوایی، دریایی و زمینی قابل دسته‌بندی است. گفته می‌شود در حوزه موشکی، موشک‌های میان‌برد و بلندبرد ایران مشتریان بسیاری دارد. «موشک‌های شهاب»، «فاتح 110»، «قیام»، «زلزال بارشی»، «هویزه»، «قاصد 3»، «فاتح 313»، «ذوالفقار»، «هرمز»، «قدر»، «عماد»، «سجیل»، «خرمشهر»، «دزفول»، «فاتح مبین» و «رعد 500» از جمله موشک‌های پرمتقاضی ایران به‌حساب می‌آیند.

در حوزه پهپادی نیز پهپاد‌های موشک‌انداز خانواده «شاهد»، «مهاجر»، «کمان»، «ابابیل» و «کرار» به دلیل قابلیت‌های ویژه‌شان، مشتریان زیادی دارند. در حوزه دریایی هم موشک‌ها، قایق‌های تندرو و ناوشکن‌های ایرانی قابلیت‌های صادراتی ویژه‌ای دارند.

آخرین رده‌بندی منتشر شده از سوی سایت تحلیلی گلوبال فایرپاور، ایران را بالاتر از برخی کشور‌های غربی و در رتبه 14 دسته‌بندی کرده است. این وب‌سایت تخصصی نظامی، ایران را در رده‌بندی قدرت نظامی از میان 145 کشور بر مبنای بیش از 60 شاخص در رتبه چهاردهم قرار داد.

این رتبه‌بندی براساس شاخصی موسوم به «شاخص قدرت آتش‌باری جهانی» انجام می‌شود که خود با در نظر گرفتن بیش از 60 عامل، از جمله کمیت یگان‌های نظامی، جایگاه اقتصادی، توانمندی‌های لجستیک و عوامل جغرافیایی محاسبه شده است.

در ادامه به معرفی تعدادی از دستاورد‌های نیرو‌های مسلح کشورمان در سال گذشته و در حوزه‌های مختف خواهیم پرداخت.

در بهمن ماه ماهواره تحقیقاتی - ایرانی ثریا به فضا پرتاب شد که رکورد جدیدی در ارتفاع پرتاب (750 کیلومتری) به ثبت رسید. این ماهواره تحقیقاتی جزو ماهواره‌های سبک‌وزن است که کار ساخت صفر تا 100 آن را متخصصان داخلی پژوهشگاه فضایی ایران انجام داده اند.

ثریا به وسیله ماهواره‌بر «قائم 100» ساخت نیروی هوافضای سپاه به فضا پرتاب شد. وزن این ماهواره نزدیک‌به 50 کیلوگرم و ابعاد آن کمتر از یک متر مربع است.

پیش از این نیز ماهواره‌بر «سیمرغ» پنج پرتاب تحقیقاتی به فضا داشته است و در روز هشتم بهمن 1402 این ماهواره بر با سوخت مایع دو مرحله‌ای که در وزارت دفاع ساخته شده است در ششمین پرواز خود توانست همزمان سه ماهواره شامل مهدا یک ماهواره 32 کیلوگرمی از سری ماهواره‌های سبک وزن پژوهشگاه فضایی ایران، نانوماهواره کیهان 2، از سری ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران با وزن کمتر از 10 کیلوگرم و نانوماهواره هاتف 1 از سری ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران با وزن کمتر از 10 کیلوگرم را به فضا پرتاب کند و در مدار قرار دهد.

همچنین در بهمن ماه امسال انبوهی از پهپاد‌های راهبردی رزمی، شناسایی، انهدامی و راداری طراحی و تولید شده توسط وزارت دفاع با همکاری ارتش و با حضور امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران و امیر سرتیپ محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح به ارتش الحاق شد.

در این مراسم، انواع پهپاد‌های راهبردی چند منظوره ابابیل 4، ابابیل 5 با قابلیت اجرای انواع ماموریت‌های شناسایی، مراقبت، جنگ الکترونیک، جمع آوری اطلاعات سیگنالی، رزمی، همچنین پهپاد‌های آرش و باور با قابلیت اجرای ماموریت انهدامی، دوربرد و نقطه زن و نیز پهپاد جت کرار با قابلیت اجرای انواع ماموریت‌های هدف، رزمی و رهگیر هوایی به سازمان رزم ارتش جمهوری اسلامی ایران ملحق شد.

در حوزه تجهیزات نیروی زمینی ارتش سامانه مجید، سامانه ارتباطی، سامانه جهت‌یاب، سامانه جمر V/UHF، سامانه الینت، کیان 800 پلاس، کیان 700، کیان 600، خودرو شناسایی رزمی صیاد حامل موشک تاو، کیان توپکش حامل توپ 155 م م، تانک ذوالفقار نسل 3، تانک تیام، سلاح تک تیرانداز 14/5 م م شاهر و سلاح اخگر به نمایش درآمد.

توپ 57 م م دولول بهمن، خودرو ضد گلوله روینتن، ایسوزو GSM، هارد تاپ GIS، ارس محمول شیلتر مخابراتی، آمبولانس زرهی، سامانه سیار اتاق عمل، سامانه سیار آزمایشگاه، سامانه سیار دندانپزشکی، هارتاپ سیستم‌های پزشکی، پهپاد مهاجر6، پهپاد مهاجر4، پهپاد ابابیل 4، پهپاد آرش و امین، خودرو ایستگاه کنترل زمینی، موشک فتح 360 و موشک فجر 5 از دیگر دستاورد‌های حوزه دفاعی نیروی زمینی ارتش بود که به نمایش گذاشته شد.

همچنین موشک اس 200 منصوب بر روی سکو، رادار هادی سامانه مرصاد، رادار کاوش سامانه مرصاد، سکوی پرتاب فایر از کن مرصاد 16، سامانه موشکی دزفول، سامانه موشکی نواب، سامانه مجید، رادار کاشف، رادار جلیلوند، سامانه راداری کاوش، سامانه MSSR، سامانه تروپو ارتباطی، سامانه ارتباطی مفتاح، پهپاد کرار و پهپاد انتحاری از دیگر تجهیزات به روز نیروی پدافند هوایی ارتش بود که به نمایش گذشته شد.

همچنین پهپاد کرار با مجهز شدن به موشک مجید از دیگر دستاورد‌های جدیدی بود که به نیروی پدافند هوایی ارتش ملحق شد و توان رزم این نیرو را بالاتر برد.

یکی دیگر از دستاورد‌های نیرو‌های مسلح، موشک نقطه زن فاتح 313 با برد 500 کیلومتر است که توسط دانشمندان، محققان و متخصصان افتخار آفرین سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع با بهره گیری از توانمندی‌های داخلی و فناوری بومی طراحی و ساخته شده است.

پهپاد آموزشی سفیر، پهپاد مهاجر 2، پهپاد کمان 22، موشک فکور 90 هواپایه، موشک قادر هواپایه، موشک ستار و قائم، بمب هوشمند قاصد، پاد جنگ الکترونیک صحاب و شاهین، سامانه اخلالگر باند V/UHF از جمله تجهیزات نیروی هوایی ارتش بود که در روز 31 شهریورماه به نمایش درآمد.

از دیگر دستاورد‌های جدید وزارت دفاع و الحاق آن به نیروی هوایی ارتش، ساخت و تولید هواپیمای جت آموزشی یاسین با طراحی کاملا ایرانی بدون مشابه در جهان و مبتنی بر نیاز آموزش خلبانی است.

از دستاورد‌های مهم و راهبردی نیروی دریایی ارتش دستیابی به فناوری ساخت ناوشکن است که تازه‌ترین و مجهزترین آن ساخت ناوشکن دیلمان است که در آذرماه 1402 به نیروی دریایی ارتش الحاق شد.

دیلمان محصولی از ناوشکن‌های کلاس موج است که ناوشکن جماران، نخستین محصول از این خانواده به شمار می‌رود که در سال 1388 با حضور فرمانده معظم کل قوا به ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ملحق شد.

همچنین دیگر دستاورد جدیدی که دی امسال به نیروی دریایی سپاه الحاق شد، شناور گشتی رزمی ابومهدی المهندس مبتنی بر نیاز‌های عملیاتی نیروی دریایی سپاه بود که توسط جوانان متخصص داخلی و با همکاری شرکت‌های دانش بنیان طراحی و تولید شده است.

این شناور رادارگریز، قابلیت حمل و فرود و برخاست پهپاد عمودپرواز (VTOL) و امکان پرتاپ پهپاد رزمی در روز و شب را داد. این شناور برای دفاع هوایی و مقابله با اهداف متخاصم، مجهز به سامانه کشف و رهگیری و پرتابگر‌های دریاپایه و سامانه‌های خودکار و نیمه خودکار توپ‌های 20 میلیمتر و 30 میلیمتر است.

شناور شهید ابومهدی المهندس برای انهدام اهداف سطح متخاصم نیز مجهز به پرتابگر موشک‌های کروز سطح به سطح ترکیبی (از 35 تا 750 کیلومتر) است. این شناور مجهز به فضای پزشکی و تجهیزات کامل امدادی است.

همچنین شناور ذوالفقار موشک انداز، شناور عاشورا با موشک انداز پدافند هوایی کوثر، شناور عاشورای اژدرافکن، شناور شناسایی رزمی مرصاد، شناور آتش خوار ساحلی، شناور طارق موشک انداز سطح به سطح برد متوسط و شناور عاشورای فرماندهی با بدنه کربن از دیگر تجهیزاتی است که به توان نیروی دریایی سپاه الحاق شده است.

قدرت نظامی جمهوری اسلامی ایران نقش مهمی به دیپلماسی سیاسی کشور داده است، پشتوانه قدرت دیپلماسی، قدرت دفاعی و نظامی است و این موضوع هرچه افزایش یابد قدرت کشورمان در مجامع بین المللی نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

سالی که گذشت نیروهای مسلح کشورمان علاوه بر افزایش و بهبود قدرت نظامی و دفاعی کشورمان در عرصه‌های دیگر خدمت رسامی به مردم نیز حاضر بودند و هر زمانی و بنا بر هر اتفاقی مانند سیل و زلزله و سایر حوادث و اتفاقات طبیعی و غیرطبیعی در کشور نیازی احساس می‌شد ارتش و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران با تمامی امکانات برای رفع موانع حاضر بودند و نقش خود را ایفا می‌کردند.

نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران وظیفه مهمی را پیش رو دارند. وظیفه‌ای که تا امروز هم با هدایت فرمانده معظم کل قوا آن را به بهترین نحو انجام دادند و می‌دانند برای ادامه امنیت و اقتدار کنونی جمهوری اسلامی ایران باید وظیفه خود را بدون وقفه و با اتکا به جوانان خودمان ایفا کنند.