آیا بارزانی دست پر از بغداد بازگشت؟
بغداد - ایرنا - سفر دو روزه «نیچروان بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق و هیات همراه به بغداد نخستین سفر یک هیات کرد به پایتخت این کشور پس از تصدی نخست وزیری توسط «مصطفی الکاظمی» در 18 اردیبهشت گذشته است.
این سفر در بحبوبه عملیات نظامی ترکیه در شمال عراق اتفاق افتاده و با وجودی که انتظار می رفت، بخش مهم گفت وگوها به عملیات جاری ترکیه در شمال عراق متمرکز شود، اما در عمل - مطابق بیانیه هایی که از نشست های نیچروان بارزانی با مقام های بلندپایه عراق منتشر شده - چنین اتفاقی نیفتاده است.
با وجود پاره ای اعتراضات در برخی شهرهای اقلیم کردستان عراق علیه عملیات ترکیه در شمال عراق، دیدارهای بارزانی در بغداد بیشتر حول مسائل مالی و حل مشکلات بغداد - اربیل محدود بوده است.
بارزانی در بغداد با روسای سه قوای عراق «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر، «برهم صالح» رییس جمهوری، «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان و نیز «جنین پلاسخارت» نماینده دبیرکل سازمان ملل در عراق دیدار کرد.
در همه بیانیه های صادره از این دیدارها بر ضرورت حل مشکلات بین بغداد و اربیل در چارچوب قانون اساسی و ضرورت هماهنگی و هم افزایی بیشتر میان دو طرف تاکید شده است.
بارزانی تنها در دیدار با رهبران سیاسی شیعه از جمله سید «عمار حکیم» جریان حکمت ملی، «نوری المالکی» رهبر دولت قانون، «هادی العامری» رهبر گروه الفتح و اعضای دفتر سیاسی جریان صدر با برخی از آنها درباره عملیات نظامی ترکیه در شمال عراق بحث و گفت وگو کرده است.
دفتر سید عمار حکیم در بیانیه ای اعلام کرد که رهبر جریان حکمت ملی در دیدار با رییس اقلیم کردستان عراق به مساله عملیات آنکارا در شمال عراق اشاره کرده و بمباران های ترکیه را محکوم کرده است.
در بیانیه دفتر هادی العامری نیز دو طرف بر حمایت از قانون پارلمان برای اخراج نیروهای بیگانه از خاک عراق و ضرورت وحدت مواضع سیاسی در حمایت از حاکمیت ملی و دفاع از آن تاکید کردند.
در این دیدار همچنین نقض های مکرر حاکمیت ملی عراق توسط ترکیه و نفوذ نظامی آن به شمال عراق بحث و بررسی شد.
نیچروان بارزانی در دیدار با نوری المالکی نیز پس از یک دوره تنش در روابط حزب دمکرات کردستان عراق (مسعود بارزانی) با المالکی، از او برای سفر به کردستان عراق دعوت رسمی به عمل آورد.
رییس اقلیم کردستان عراق در پایان سفر خود به بغداد که یکشنبه شب گذشته به پایان رسید، در بیانیه ای، تاکید کرد که زمان آن رسیده تا بغداد و اربیل به درک مشترک برای حل نهایی همه مشکلات بین خود برسند.
وی اعلام کرد: راه حل مشکلات بین بغداد و اربیل باید مورد رضایت دو طرف باشد و منجر به امنیت، ثبات، عدالت، پیشرفت در حال و آینده شود.
بارزانی اوضاع و چالش های پیش رو را سخت و جدی خواند و تاکید کرد: امکان تبدیل بحران ها به فرصت، همکاری و کار مشترک برای عبور از این چالش و سختی ها وجود دارد.
بارزانی خاطر نشان کرده که اربیل آمادگی دارد تا حل همه مشکلات و پرونده های معلق مانده با دولت مرکزی بغداد را در چارچوب قانون اساسی عراق و نظام فدرالیسم و حقوق و مسوولیت ها و با اولویت های زندگی و معیشت مردم حل و فصل کند.
گرچه سفر بارزانی به بغداد، مورد استقبال رهبران سیاسی و مقام های بلندپایه عراق قرار گرفته و برخی شخصیت ها از آن حمایت کرده اند، اما در عین حال با انتقادهایی نیز مواجه شده است.
بخش قابل توجهی از این انتقادها از داخل اقلیم کردستان صورت گرفته و رهبر گروه سیاسی «نسل جدید» که از مهمترین منتقدان طبقه سیاسی حاکم بر اقلیم کردستان عراق است، از این سفر انتقاد کرده است.
«شاسوار عبدالواحد» معتقد است که طبقه سیاسی حاکم بر کردستان عراق، از پول هایی که دولت مرکزی برای اقلیم اختصاص می دهد، برای منافع خانوادگی و شخصی بهره می برند.
وی در توئیتی گفته است: «دو هفته قبل دولت مرکزی عراق 400 میلیارد دینار (حدود 334 میلیون دلار) تحویل دولت اقلیم کردستان عراق داد اما تاکنون دولت اقلیم حقوق کارکنان را نداده است.»
عبدالواحد از دولت مرکزی عراق خواسته است که حقوق کارکنان اقلیم را به طور مستقیم پرداخت کند و به طبقه سیاسی حاکم در کردستان عراق تحویل ندهد.
مشکلات مالی و اقتصادی در زمان حاضر به نظر می رسد از نظر مقام های اقلیم کردستان عراق از عملیات جاری نظامی ترکیه در شمال عراق مهمتر است و به همین دلیل در دیدارهای بارزانی در بغداد، بیشتر روی مسائل مالی و اقتصادی تمرکز شده است.
«مسرور بارزانی» نخست وزیر دولت اقلیم کردستان عراق امروز در تصمیم گیری تازه ای برای مقابله با بحران اقتصادی، از کاهش حقوق ها به میزان 20 تا 50 درصد حسب حقوق دریافتی کارکنان در اقلیم خبر داده است.
بحران اقتصادی به تدریج در قالب اعتراضات گروهی و مردمی در طول هفته های اخیر - با وجود کرونا - در شهرهای کردستان عراق اتفاق افتاده و مقام های کردستان از توسعه این اعتراضات نگران هستند.
اربیل به نظر می رسد بیش از هر زمان دیگر، اکنون به توافق با دولت الکاظمی برای حل مشکلات با بغداد نیاز دارد و بر همین اساس، اعزام هیات های کرد به پایتخت از زمانی که نام الکاظمی به عنوان نخست وزیر مطرح شده، بیشتر شده است.
در عین حال، کردها نقش رهبران سیاسی شیعه عراق را در حصول توافق با بغداد یا عدم آن را حائز اهمیت می دانند بر این اساس رییس اقلیم کردستان عراق در بیانیه اش تصریح کرده است: «نقش رهبران، جریان ها و جناح های سیاسی عراق در پیشبرد گفت و گو و رسیدن به راه حل و توافق مهم و ضروری است.»
دعوت از المالکی برای سفر به اربیل یا دیدار با دیگر رهبران سیاسی شیعه در همین راستا صورت گرفته است.
حال در سایه پاره ای از اعتراضات در اقلیم کردستان عراق به طبقه سیاسی حاکم باید دید که بغداد در یافتن راه حل برای مشکلات اقتصادی و مالی شمال عراق همانند سال های گذشته به تفاهم مرحله ای با طبقه سیاسی حاکم در اقلیم روی می آورد یا به خواست منتقدان تن داده و به الزامات قانون پایبند خواهد شد.
آنچه مسلم است سفر بارزانی به بغداد این بار نیز دستاورد عینی که منجر به امضا توافق جدید یا حداقل یادداشت تفاهم نشده است و همچنان حل و فصل پرونده های معلق مانند نفت و گاز و حقوق کارکنان اقلیم کردستان و حتی اجرای ماده 140 قانون مربوط به مناطق مورد اختلاف نیاز به زمان و بحث و تبادل نظرهای بیشتر خواهد داشت که کارشناسان بعید می دانند در کوتاه مدت به سرانجام برسد.
درگیر بودن عراق با بحران های متعدد ناشی از سقوط قیمت جهانی نفت و تبعات اقتصادی ناشی از کرونا و عمر کوتاه دولت الکاظمی در کنار اختلافات اساسی و حجم زیاد چالش های پیش روی بغداد، همه و همه در محقق نشدن انتظارهای اربیل از دولت مرکزی مزید بر علت شده است.
*س_برچسب‌ها_س*