آیا برجام و خودروهای چینی قفل بازار خودرو را باز خواهند کرد؟

تیتر20 - بره کشانی است بازار خرید و فروش. سال به سال که عوض شود، قیمت‌ها معلوم نیست به کدام سو می‌رود، حتی در مورد خودرو که در همه دنیا کالایی مصرفی است و با افزایش عمر باید قیمتش کاهش پیدا کند، اینجا بازی جور دیگری است. اما این شب عید با همه نوروزهای پیشین تفاوت دارد. بازار فعلا قفل شده و نگاه‌ها به نتیجه برجام و عرضه خودروهای جدید چینی به بازار است. بازار خودرو در حالی راکد مانده که در ماه‌های اخیر تا آنجا که توانسته است رشد داشته و در دوره‌ای به صورت روزانه افزایش قیمت داشته است. افزایش قیمت در دوره‌ای رخ می‌داد که خریدار به سختی در بازار پیدا می‌شد و البته فروشنده‌ای نیز نبود، چرا که فردا روز بهتری برای فروشنده‌ها بود و می‌توانست به افزایش سرمایه‌شان کمک کند. وضعیت بازار خودرو برای دولت و مردم دلنشین نبوده و وزیر از زمانی که می‌خواست رای اعتماد مجلس را بگیرد، وعده کاهش قیمت و افزایش تولید را داد. این وعده‌ها برای وزرای صنعت بسیار مهم است، هر چند در نهایت نمی‌توانند از پس آن بر بیایند. همان طور که فاطمی‌امین، نتوانست هیچ کدام را در جهت جلب رضایت مشتری و مصرف کننده محقق کند و در مقابل افزایش‌های روزانه قیمت که بخشی از آن به دلیل کمبود خودرو در بازار بود، همنوا با خودروسازان، از افزایش قیمت‌ها دفاع کرد. ایستادن در کنار تولید کننده، موقعیت بهتری برای او بود، هر چند بازار و مشتری را از دست داد. توجیه او، حمایت از صنعت داخلی بود تا مانع ورشکستگی خودروسازان شود. افزایش 18 درصدی خودروسازان در شرایطی اتفاق افتاد که قرار بود ستاد تنظیم بازار درباره این رقم و میزان افزایش تصمیم‌گیری کند. در مقابل هر دو خودروساز بزرگ کشور ایران‌خودرو و سایپا طرح‌های هفتگی فروش داشته باشند و با افزایش عرضه بازار را به تعادل برسانند. این طرح‌های هفتگی نتوانسته رخوت بازار را از بین ببرد. این در حالیست که خودروسازان تا شب عید به نظر نمی‌رسد که خودروی جدیدی را به سبد عرضه خود اضافه کنند و همان محصولات گذشته همچنان در معرض فروش تا شب عید گذاشته خواهد شد. اگر خودروهای داخلی نتوانسته‌اند بازار را به تکاپو بیاندازد، شاید چینی‌های تازه از راه رسیده بتوانند جانی به این بازار بدهند. با وجود آن که ورود خودروهای خارجی به بازار ایران از سال 97 ممنوع شده است، اما خارجی‌هایی که در ایران مونتاژ شوند، هنوز اجازه حیات دارند. این خودروها شامل مونتاژی‌های چینی می‌شود که سال‌هاست جایشان را در ایران باز کرده‌اند و حسابی جاگیر شده‌اند. از جمله خودروهایی که قرار است در سال 1401 به بازار تزریق شود، متعلق به شرکت فردا موتور FARDA T5 است. مدیران خودرو نیز در زمستان فروش X22 PRO را آغاز کرد و سال آینده وارد بازار می‌شود. همچنین محصولاتی نظیر ARRIZO 5 توربو، ARRIZO 6 و همچنین TIGGO 8 PRO که در چندی پیش رونمایی شده است، حرف‌های زیادی در بازار خودرو به خصوص در سال آینده خواهد داشت. شرکت کرمان موتور هم خودروی جدید JAC J7 را معرفی کرده، اما هنوز خبری از عرضه آن در بازار نیست و احتمالا سال آینده وارد بازار شود. ایران خودرو نیز با دو محصول چینی هایما S7 پلاس توربو شارژ اتوماتیک و هایما AT6 S5 توربو شارژ اتوماتیک در بازار شب عید رقابت جذابی را دیگر شرکت‌هایی که محصولات چینی را مونتاژ می‌کنند، خواهد داشت. برجام همه معادلات را بر هم می‌زند بازار ایران این گونه است که زیر سایه سیاست نفس می‌کشد. همه بازارها چشم به دلار دارند و دلار چشم به روابط فیمابین و توافقات بین‌المللی. به این گونه است که با هر عتابی و هر خشم و کینی، این بازار بالا می‌کشد و باقی را به دنبال خود می‌برد. البته این بار موضوعات دیگری نیز اضافه شده است. در مورد صنعت خودروی ملی، تحریم‌های بین المللی موجب بسته شدن روابط و عدم واردات قطعاتی شده که برای خودروسازان حیاتی است. هزاران خودرو در کف پارکینگ مانده است. خودروهایی که همه منتظر واردات قطعاتی هستند که زیر مجموعه تحریم‌ها قرار گرفته است. ورود این خودروها می‌تواند بازار را تکانی دهد. اکنون مذاکرات برجام در حال انجام است و برخی خبرها نشان می‌دهد که اخبار می‌تواند خوش باشد و امیدوارکننده. کوچک‌ترین توافق و احتمال آن، کافی است تا بازار دست نگه‌دارد از هر گونه معامله‌ای. به خصوص در مورد خریداران. آنها ترجیح می‌دهند اندکی دست نگه دارند تا نتیجه نهایی مشخص شود و بازار را در کف قیمتی ببیند و خرید کنند. احتمال توافقات می‌تواند صنعت داخلی خودرو را هم خلع سلاح کند تا دیگر بهانه کمبود قطعه را نداشته باشد و کف خواب‌ها وارد بازار شوند.