اثر جدیدی از «لوئیجی پیراندللو» نوبلیست ایتالیایی منتشر شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا لویجی پیراندللو (Luigi Pirandello) (1867 تا 1936)، نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس ایتالیایی برنده جایزه نوبل 1934، در ایران شناخته شده و از وی آثار زیادی از داستان کوتاه، بلند و نمایشنامه توسط مترجمان برجسته ای چون بهمن فرزانه (1317 تا 1392) و بهمن محصص (1309 تا 1389) به فارسی برگردانده شده است.

پیراندللو که دانش‌آموخته رشته لغت‌شناسی رمی در مقطع دکتری از دانشگاه شهر بن بود و در دانشگاه رم سبک‌شناسی درس می‌داد، نوشتن را از سال‌های جوانی آغاز کرد و اولین اثرش به نام مطرود در 1893 چاپ شد. البته وی بعد از چاپ نمایشنامه شش کاراکتر در جستجوی یک نویسنده در 1921 به شهرت بیشتری رسید.

داستان بلند دفترهای سرافینو گوبیو فیلمبردار سینما اولین بار در سال 1915 یعنی زمانی که پیراندللو تا حدی به پختگی در نویسندگی رسیده بود با عنوان فیلم‌برداری می‌شود منتشر و در سال 1925 تحت عنوان فعلی تجدید چاپ شد.

فلسفه، هستی‌شناسی و روان‌شناسی مولفه های مهم آثار پیراندللو به شمار می‌آیند. همچنانکه آکادمی سوئد دلیل اعطای جایزه نوبل به وی را قدرت جادویی او برای تبدیل تحلیل های روانشناختی به تئاتر خوب اعلام کرد.

پیراندللو کندوکاو در هویت واقعی و پنهان انسان‌ها را هدف اصلی خود می‌داند. ادبیات پیراندلو ریشه در واقع‌گرایی آغاز سده بیستم دارد. این نویسنده ایتالیایی نشان می‌دهد آدم ها چطور دچار تردید می‌شوند. عشق‌های ناممکن بخشی دیگر از مضمون آثار اوست.

به نوشته اثمار موسوی در مقدمه اثر: وی با نقدی بر صنعتی و ماشینی شدن جامعه و صنعت سینما، تقابل فناوری و انسان، سینما و تئاتر، هنر در عصر تکثیر مکانیکی آن و وحدت تکرارناپذیر اثر هنری را به تصویر می‌کشد. همچنین تحلیلی انتقادی از واقعیت مدرن و گواهی بر تقلیل انسان بودن به شیء (کالا) در عصر سرمایه‌داری است.

سرافینو گوبیو، انسان - ماشین، قهرمان رمان و مولف یادداشت‌ها که فیلم‌بردار یک شرکت فیلم‌سازی است، نمی‌تواند در بازی و توهمی که همه در آن شرکت می‌کنند حل شود چون قاعده بازی را می‌داند. او بیشتر مانند یک ناظر، آینه یا نگاه عمل می‌کند و نقاب از چهره شخصیت‌های پیرامونش برمی‌دارد. (ص. 9)

نقدهای مختلفی روی این اثر توسط منتقدان ایتالیایی و خارجی نوشته شده است، مبنی بر اینکه پیراندللو نظریات خود را در مورد سینما و رابطه‌اش با فرهنگ و هنر که در آن روزگار به تدریج اوج می گرفت در این اثر تبیین کرده است.

دفترهای سرافینو گوبیو فیلمبردار سینما همانطور که از نامش برمی‌آید یادداشت های یک فیلم‌بردار سینماست که با بیان روحیات و درونیات وی آغاز می‌شود؛ اما در ادامه به موضوعات مختلف اجتماعی و روابط انسانی و حتی زندگی راوی و قهرمان داستان از دوران کودکی نیز می‌رسد.

من معلم خصوصی جورجو میرلی بودم، اما خودم هم محصل بودم، محصلی فقیر که در انتظار ادامه تحصیلاتش پیر شده و از خودگذشتگی‌های دیرین والدینش برای نگه‌داشتن او در مدارس به شکل خودانگیخته حد اعلای همت و جدیت و سختکوشی را در او تقویت کرده بود، به همراه حسی از خضوع و خشوع خجولانه و انقیادی که ابدا خستگی نمی‌شناخت، ولو آن حس سالیان سال طول می‌کشید. (ص. 48)

کتاب غیر از متن اصلی داستان همچنین شامل یک ضمیمه ارزشمند است. ترجمه مقاله ای نسبتا مفصل از آنتونیو گرامشی (فیلسوف و نظریه‌پرداز ایتالیای 1891 تا 1937) در مورد آثار و جهان بینی پیراندللو که برای علاقه مندان به ادبیات ایتالیایی به ویژه کتاب های پیراندللو مفید است.

از نظر گرامشی آثار اولیه پیراندللو که با شکست اقتصادی مواجه شدند آثاری بدیع و خلاق بودند که مخاطب را وادار به احساس و تفکر می کنند و آگاهی او را بالا می‌برند.

اثمار موسوی‌نیا پیش از این نمایشنامه مخمصه (نیلا، 1392) و مجموعه داستان کوتاه قطار سوت کشید (نیلا، 1392) را از پیراندللو ترجمه کرده است. همچنین از دیگر نویسندگان ایتالیایی نیز آثاری را به فارسی برگردانده است.

دفترهای سرافینو گوبیو فیلمبردار سینما در 288 صفحه و 110 نسخه توسط نشر فرهنگ نو با همکاری نشر آسیم به تازگی به بازار عرضه شده است.

• فرهنگ نشر نو
• ایتالیا
• ادبیات داستانی
• ترجمه کتاب