اجرای عملیات آبخیزداری چقدر در مدیریت روان آب اثر گذار است؟

با توجه به تغییرات اقلیمی و وضعیت تخریب اراضی، حداقل سالانه 10 میلیون هکتار آبخیزداری باید انجام شود که ظرف 10 تا 11 سال تمام عرصه های آبخیز تحت پوشش قرار گیرد.

آقای سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی گفت: در بحث مربوط به حفاظت، صیانت و پایداری از خاک با یک میلیارد نهال کاری در کشور تلاش خواهیم کرد که حداقل یک حرکت جدید در حفظ و پایداری خاک به کار ببریم.

ساداتی نژاد می گوید: سالانه حداقل 10 میلیون هکتار آبخیزداری باید انجام شود تا به یک پایداری در حوزه های آبخیزداری در کشور دست یابیم چراکه این مسئله زمینه ساز امنیت پایداری غذای کشور است.

آقای نوبخت، رئیس سازمان جنگل ها و آبخیزداری کشور گفت: همه کشورها برنامه ریزی هایی برای بهبود وضعیت آب و هوایی و اقلیم خود دارند و بی دلیل نیست که اتیوپی برنامه کشت 10 میلیارد درخت را اجرایی می کنیم.

نوبخت با بیان اینکه ترکیه کمبین را اندازه کرده است، گفت: ترکیه 4.5 میلیارد درخت کاشته و برنامه 6 میلیارد درخت را نیز تا سال 2030 در دستور کار دارد.

رئیس سازمان جنگل ها گفت: با توجه به تغییر اقلیم و مبارزه با بیابانزایی، توسعه عرصه های جنگلی و کاشت یک میلیارد درخت در دستور کار قرار گرفته است.

بسیاری از کارشناسان حوزه منابع طبیعی معتقدند که اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری سالانه 9 تن در هکتار فرسایش و 70 درصد خسارات سیل را کاهش می دهد که با این وجود آبخیزداری یکی از موثرترین اقدامات برای کاهش آثار خشکسالی و خسارات سیل محسوب می شود.

ضرورت تخصیص 60 هزارمیلیارد تومان اعتبار به اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری

آقای هوشنگ جزی، مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها، منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: گرچه تا شهریور سال آینده (پایان سال مالی) امکان اجرای عملیات از محل اعتبارات امسال را داریم، اما تخصیص اعتبار مناسب نیست و خیلی از استان ها نگران این تخصیص اعتبار هستند.

به گفته او، اگر گشایشی در تخصیص اعتبار حاصل شود، به تناسب عملکرد استان ها تخصیص صورت می گیرد تا پروژه ها به ثمر بنشیند.

جزی ادامه داد: اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری، اثرات آن به لحاظ وضعیت چاه ها، قنوات و کنترل سیلاب و خسارت برای مردم لمس شده است به طوریکه در سیاست های ابلاغی برنامه هفتم به طور مشخص اعلام شده که بحث مدیریت و کنترل آب های سطحی از طریق آبخیزداری و آبخوانداری انجام شود.

مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها گفت: علی رغم اثرات اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری، اما اعتبار این پروژه ها برای سال آینده از اعتبار تملکی امسال کمتر است که این امر نشان می دهد که میزان اعتبارات در لایحه قانون بودجه هماهنگ با درخواست ها و اثرات آبخیزداری نیست.

او ادامه داد: هم اکنون حدود 20 میلیون هکتار مطالعات آبخیزداری آماده به اجرا داریم که برای اجرای پروژه آبخیزداری و آبخوانداری در این سطح حدود 60 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است که بدلیل عدم تخصیص اعتبار پیش بینی شده، کاری که سال قبل هر هکتار را با یک میلیون و 800 تا 2 میلیون تومان می توان انجام داد، سال بعد هکتاری 3 میلیون تومان باید هزینه کرد که در نهایت بدلیل تخصیص اعتبار کم، کمتر از نصف سال گذشته می توان کار کرد که با این وجود در مناطق بحرانی کشور نمی توان اقدامات موثری انجام داد.

استفاده بهینه از ظرفیت های آبخیزداری امری مهم برای مدیریت منابع آبی

آقای علیرضا نظری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت موضوع آبخیزداری و آبخوانداری در کشور بر مدیریت روان آب گفت: در اثر بارش ها که در یک منطقه اتفاق می افتد، اجرای طرح آبخیزداری و مدیریت روان آب موجب شده که حجم بالایی از آب را به یکباره از منطقه از دست دهیم و از طرف دیگر هم موجب شده که شتاب حرکت روان آب باعث فرسایش خاک و از بین بردن عناصرمفید خاک می شود که میلیون ها یا حتی میلیارد ها سال طول کشیده که این ذرات ایجاد شده است.

به گفته او، سدهایی که با میلیاردها تومان هزینه ساخته شده است، با حجم بالایی از ظرفیت رسوباتی که تجمیع می شود، باید مجدد لایروبی شود. براین اساس اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری از نیازهای اساسی است که اگر آبی در منطقه می آید، طی یک فرآیند زمانی مشخص در بستر رودخانه تزریق شود تا از فرسایش خاک و عبور یکباره روان آب و پرشدن سدها جلوگیری شود.

نظری ادامه داد: اعتبار اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری در لایجه بودجه سال آینده قابل ملاحظه نیست که هم اکنون در کمیسیون تلفیق در حال بررسی است که امیدواریم این کمبود جبران شود.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: با توجه به محدودیت منابع آبی، استفاده بهینه از ظرفیت های آبخیزداری را باید در دستور کار خود قرار دهیم.

وضعیت آبخیزداری و آبخوانداری در کشور مساعد نیست

آقای جلال محمود زاده نایب رئیس کمیسیون اول کشاورزی گفت: در لایحه بودجه سال آینده یک میلیارد و 300 میلیون تومان برای طرح های آبخیزداری اعتبار گذاشتند که این میزان اعتبار نزدیک صفر است.

او با بیان اینکه وضعیت آبخیزداری در کشور مساعد نیست، گفت: با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور، دولت به اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری و سیستم های آبیاری تحت فشار باید اهمیت دهد به طوریکه از بودجه و اعتبارات دیگر بخش ها کاسته و به پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری تخصیص داده شود.

محمودزاده ادامه داد: با توجه به کاهش 30 درصدی متوسط بارندگی ها، اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری در رفع کم بارشی تاثیر بسزایی دارد؛ بنابراین برای صرفه جویی آب و جلوگیری از هدررفت آب در بخش کشاورزی، هریک از حوزه های آبخیزداری و آبخوانداری و سیستم های نوین آبیاری بیش از 40 تا 50 هزارمیلیارد تومان اعتبار می خواهد.

نایب رئیس کمیسیون اول کشاورزی گفت: با توجه به برنامه وزیر مبنی بر اجرای سالانه پروژه آبخیزداری و آبخوانداری در 10 هزار هکتار، انتظار می رود اعتبارات لازم برای این بخش در نظر گرفته شود.

با توجه به شرایط اقلیمی و احتمال وقوع سیل و سیلاب در کشور، اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری به منظور مدیریت روان آب و کاشت درخت در راستای جلوگیری از بیابانزایی در دستور کار قرار گرفته است که انتظار می رود اعتبارات لازم در خصوص اجرای پروژه های آبخیزداری در کشور صورت گیرد تا ضمن کاهش خسارات 70 درصدی سیل از فرسایش خاک و رسوب سدها جلوگیری شود.