احتمال جنگ وجود دارد؛ باید برای آن آماده باشیم
فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی و بازگشت احتمالی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، خطر درگیری نظامی در منطقه را افزایش داده است. کارشناسان و مقامات داخلی هشدار می‌دهند که بدون دیپلماسی فعال، شرایط می‌تواند به سوی جنگ پیش برود.
- فهرست محتوا
- آیا ایران و غرب به سوی رویارویی نظامی می‌روند؟
- نگرانی‌ها درباره احتمال جنگ
- آیا جنگ حتمی است؟
در هفته‌های گذشته، سه کشور اروپایی؛ بریتانیا، فرانسه و آلمان با فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»، بار دیگر زمینه بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فراهم کرده‌اند؛ اقدامی که همزمان، سایه نگرانی از احتمال بروز جنگی تازه را پررنگ‌تر ساخته است. در همین فضا، مجموعه‌ای از تحلیلگران و مقام‌های سیاسی در داخل و خارج کشور نسبت به پیامدهای این تصمیم و خطرات ناشی از آن هشدار داده‌اند.
آیا ایران و غرب به سوی رویارویی نظامی می‌روند؟
در 28 مرداد 1404، سه کشور اروپایی مکانیسم ماشه را فعال کردند و به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دادند که ایران به‌طور قابل‌توجهی از توافق هسته‌ای 2015 (برجام) تخطی کرده است. این اقدام به‌طور خودکار تحریم‌های قبلی را بازمی‌گرداند، مگر آنکه شورای امنیت با آن مخالفت کند. این تحریم‌ها شامل ممنوعیت فروش سلاح، محدودیت‌های غنی‌سازی اورانیوم، ممنوعیت پرتاب موشک‌های بالستیک و بازرسی‌های دقیق‌تر از محموله‌های ایرانی است.
ایران این اقدام را غیرقانونی و تحریک‌آمیز دانسته و تهدید کرده است که در صورت ادامه فشارها، ممکن است از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را متوقف کند. به گفته کارشناسان، این اقدامات می‌تواند به تشدید بحران و افزایش احتمال درگیری نظامی منجر شود.
نگرانی‌ها درباره احتمال جنگ
برخی تحلیلگران مانند قاسم محبعلی هشدار داده‌اند که اگر ایران و غرب از فرصت‌های دیپلماتیک موجود استفاده نکنند، ممکن است به سمت جنگ پیش بروند. او تأکید کرده است که در صورت ادامه بی‌توجهی به دیپلماسی، شرایط به سمت بدترین وضعیت، یعنی جنگ، خواهد رفت.
سیدحمید حسسینی، فعال اقتصادی هم گفته: «همان طور که قطعنامه آژانس علیه ایران به اسرائیل برای حمله بهانه داد، احیای 6 قطعنامه سازمان ملل و قرارگیری ایران ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل نیز می‌تواند بهانه‌ای جدید برای اسرائیل شود که جنگ دوباره‌ای را علیه ما آغاز کند.»
نگرانی درباره جنگ احتمالی، اما وقتی بیشتر می‌شود که توجه داشتیم علاوه بر کارشناسان و تحلیلگران، مسئولان نیز در میانه سخنان خود این احتمال را نادیده نمی‌گیرند. مثلا همین چند روز قبل محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس تاکید کرد که ممکن است جنگ بشود و باید برای آن قوی بشویم.
آیا جنگ حتمی است؟
اینکه دوباره جنگ می‌شود یا نه به‌طور قطعی قابل پیش‌بینی نیست، اما با توجه به تشدید تنش‌ها، اقدامات متقابل احتمالی ایران و غرب، و عدم پیشرفت در مذاکرات، خطر درگیری نظامی افزایش یافته است. بنابراین، نیاز به تلاش‌های دیپلماتیک بیشتر و استفاده از فرصت‌های موجود برای جلوگیری از وقوع جنگ ضروری به نظر می‌رسد.
فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، تنش‌ها را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است. در این شرایط، دیپلماسی و استفاده از فرصت‌های موجود برای حل‌وفصل مسالمت‌آمیز بحران اهمیت ویژه‌ای دارد. در غیر این صورت، خطر درگیری نظامی و پیامدهای آن برای منطقه و جهان افزایش خواهد یافت.
