اخبار پزشکی | زنان بالای 40 سال ماموگرافی انجام دهند / لزوم غربالگری عفونت‌های پنهان پیش از IVF

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، بابک صلواتی پور، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس چهلمین کنگره رادیولوژی ایران گفت: علم رادیولوژی و تصویربرداری این امکان را میسر می‌کند که داخل بدن را بدون نیاز به جراحی بتوان دید؛ مثل داشتن یک "نقشه راه" دقیق که به پزشکان نشان دهد کجا را باید درمان کند.

وی با اشاره به اهمیت موضوع سرطان پستان افزود: در داستان پیچیده مبارزه با سرطان پستان، این علم به یک قهرمان قدرتمند تبدیل شده است که در سه مرحله کلیدی پیشگیری، تشخیص و درمان، کنار بیماران و پزشکان قدم برمی‌دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه مهمترین سلاح در برابر سرطان پستان، تشخیص زودهنگام آن است، گفت: بسیاری از تومورهای پستان در مراحل اولیه، کوچک بوده و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند و نقش اصلی بر عهده ماموگرافی است.

وی ادامه داد: ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی ویژه از پستان است که می‌تواند توده‌ها یا رسوبات کلسیم ریز (میکروکلسیفیکاسیون) را که ممکن است نشانه اولیه سرطان باشند، سال‌ها قبل از اینکه قابل لمس شوند، پیدا کند.

رئیس چهلمین کنگره رادیولوژی ایران، ماموگرافی را مانند یک "دیده‌بان" همیشه بیدار دانست که مراقب است تا هیچ تهدیدی از چشم پزشکان پنهان نماند.

وی در ادامه گفت: مطالعات نشان داده غربالگری منظم با ماموگرافی می‌تواند مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. به همین دلیل است که به همه زنان توصیه می‌شود با توجه به سن و عوامل خطر شخصی، غربالگری منظم را زیر نظر پزشک خود آغاز کنند.

صلواتی پور بر ضرورت انجام غربالگری سالانه با ماموگرافی از سن 40 سالگی برای خانم‌ها تأکید کرد و گفت: این موضوع باعث کاهش مرگ ناشی از سرطان پستان و افزایش طول عمر افراد مبتلا می‌شود.

صلواتی پور گفت: افرادی که ریسک بالای ژنتیکی یا خانوادگی دارند، برخی توصیه‌ها انجام غربالگری را حتی از سن 30 سالگی پیشنهاد می‌کنند و زنان دارای سابقه خانوادگی مستقیم مانند مادر یا خواهر مبتلا، باید تحت نظر متخصص و با روش‌های پیشرفته مانند MRI و ماموگرافی ترکیبی غربالگری شوند.

رئیس کنگره چهلم رادیولوژی ایران با بیان اینکه در صورت مشاهده موارد مشکوک در غربالگری یا معاینه مرحله تشخیص دقیق تر آغاز می‌شود، گفت: در این مرحله تیم رادیولوژی با استفاده از ابزارهای پیشرفته تر بررسی تخصصی تری را انجام می‌دهد.

وی با اشاره به انواع روش های تشخیصی توضیح داد: سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، به ویژه برای تمایز بین توده‌های توپر (که ممکن است سرطانی باشند) و کیست‌های پر از مایع (که معمولاً خوش‌خیم هستند) عالی است. سونوگرافی همچنین راهنمای بسیار خوبی برای انجام نمونه‌برداری است. از طرفی دیگر ام‌آرآی مانند یک "دوربین فوق پیشرفته" از پستان عمل می‌کند که تصاویر بسیار دقیق ارائه می‌دهد. از این روش برای افراد با ریسک بسیار بالا (مانند جهش ژنتیکی) یا برای تعیین دقیق اندازه و گستردگی واقعی تومور استفاده می گردد.

صلواتی پور گفت: ترکیب این روش‌ها به رادیولوژیست اجازه می‌دهد تا یک "کارت شناسایی" کامل از توده تهیه و اندازه، محل دقیق، شکل و رابطه آن با بافت‌های اطراف را شناسایی کند.

نقش تصویربرداری در سیر درمان؛ از برنامه‌ریزی تا ارزیابی موفقیت

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه علم تصویربرداری تنها به مرحله تشخیص محدود نمی‌شود و در تمام مسیر درمان نیز نقش راهبردی و قابل اعتمادی دارد، گفت: امروزه بیشتر نمونه‌برداری‌ها (بیوپسی) به جای انجام از طریق جراحی باز، با راهنمای تصویری مانند ماموگرافی، سونوگرافی یا ام‌آرآی انجام می‌شوند. این روش ها دقت بسیار بالایی دارند، کم تهاجمی تر هستند و به بهبودی سریعتر بیمار کمک می‌کنند.

وی افزود: یکی از مراحل مهم درمان، تعیین مرحله بیماری یا همان Staging است. پیش از شروع درمان باید مشخص شود آیا بیماری به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن گسترش یافته است یا خیر. در این مرحله از روش‌هایی مانند سی‌تی‌اسکن (CT Scan) یا پت‌اسکن (PET/CT) برای ارزیابی دقیق بدن استفاده می‌شود.

صلواتی پور ادامه داد: در طول درمان، به‌ویژه در دوره شیمی‌درمانی، با استفاده از تصویربرداری‌های متوالی می‌توان بررسی کرد که تومور تا چه اندازه به داروها پاسخ داده است. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا در صورت نیاز، روند درمان را اصلاح کند.

عضو انجمن رادیولوژی ایران تأکید کرد: پس از اتمام درمان نیز تصویربرداری‌های منظم ادامه دارد تا از عدم عود بیماری اطمینان حاصل شود و روند بهبودی بیمار به‌صورت مستمر پایش شود.

رئیس کنگره رادیولوژی ایران در پایان افزود: علم تصویربرداری امروزه به یکی از ارکان اصلی و غیرقابل انکار مدیریت سرطان پستان تبدیل شده است. این علم نه تنها به ما کمک کرده سرطان را زودتر و دقیق‌تر از همیشه تشخیص دهیم، بلکه مسیر درمان را نیز هوشمندانه‌تر، شخصی‌تر و مؤثرتر کرده است. این پیشرفت‌ها به معنای موفقیت بیشتر در درمان، حفظ عضو و بهبود کیفیت زندگی هزاران بیمار است.

وی شرط بهره‌مندی از این قدرت، مسئولیت‌پذیری شخصی دانست و گفت: خانم ها باید با پزشک خود در مورد زمان شروع و فواصل مناسب غربالگری سرطان پستان مشورت کنند و به یاد داشته باشید، تشخیص زودهنگام، نجات‌بخش است.

گفتنی است؛ چهلمین کنگره رادیولوژی ایران توسط انجمن رادیولوژی ایران با حضور بیش از 400 سخنران داخلی و خارجی، برگزاری 33 کارگاه و 119 مقاله علمی و مشارکت بیش از 4 هزار نفر از اعضای جامعه رادیولوژی کشور، از 29 مهر تا 2 آبان 1404 در مرکز همایش‌های ایران مال تهران برگزار می‌شود.

لزوم غربالگری عفونت‌های پنهان پیش از IVF

دکتر فرهاد یغمایی، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در دومین گفتار از مجموعه «نگاه علمی به سلامت باروری»، بر اهمیت آموزش بیماران پیش از شروع درمان‌های کمک‌باروری تأکید کرد و گفت: هر زوج نابارور باید غربالگری را پیش از درمان جدی بگیرد. این گام، کیفیت درمان را ارتقا می‌دهد.

یغمایی در توضیح این موضوع اظهار کرد: یکی از موارد کلیدی در افزایش اثربخشی درمان، غربالگری دقیق و تشخیص بهینه پیش از شروع درمان است. بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند روند درمان را با شکست یا تأخیر مواجه کند.

وی افزود: برای مثال، وجود یک عفونت پنهان رحمی در زنان یا عفونت مزمن در آقایان، نه‌تنها می‌تواند احتمال موفقیت درمان ناباروری را کاهش دهد بلکه گاهی منجر به سقط مکرر نیز می‌شود. در حالی که با غربالگری ساده و درمان به‌موقع، می‌توان از بسیاری از این مشکلات پیشگیری کرد و کیفیت درمان را به شکل چشمگیری ارتقا داد.

به گفته مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، اجرای آموزش‌های پیش از IVF در قالب کارگاه‌ها و مشاوره‌های تخصصی، بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند درمان است و در این مرکز با جدیت دنبال می‌شود.

 تأمین تجهیزات پزشکی حیاتی و ذخایر استراتژیک در مسیر پایدار

مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو گفت: تخصیص ارز در حوزه تجهیزات پزشکی بر اساس نیاز کشور انجام می‌شود و اقلام مصرفی بیشترین سهم را در ارزبری این حوزه دارند. وی از نهایی شدن بخش عمده قراردادهای خرید ذخایر استراتژیک خبر داد.

سعیدرضا شاهمرادی اظهار کرد: از سال گذشته با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی و معاونت درمان وزارت بهداشت، فهرستی از تجهیزات پزشکی به عنوان ذخیره استراتژیک تدوین شده که شامل دو بخش است؛ بخش نخست تجهیزات پزشکی حیاتی با حدود 34 قلم کالا که در شرایط بحرانی و جنگی مورد استفاده قرار می‌گیرند و بخش دوم تجهیزات استراتژیکی است که نبود آن‌ها می‌تواند منجر به بروز مرگ‌ومیر شود.

وی با تأکید بر اینکه در زمینه تجهیزات پزشکی حیاتی هیچ‌گونه کمبودی وجود ندارد افزود: ذخیره‌سازی این اقلام به میزان کافی انجام شده، مجوزهای لازم صادر شده و بخش عمده آن‌ها وارد کشور شده است. روند تأمین نیز به طور مستمر ادامه دارد.

مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو در ادامه با اشاره به روند تأمین ذخایر استراتژیک تصریح کرد: خریدهای مربوط به این بخش آغاز شده و بسیاری از قراردادها در حال نهایی شدن است. پیش‌بینی می‌شود حداکثر ظرف دو ماه آینده کالاهای مربوط به ذخیره استراتژیک وارد انبارهای وزارت بهداشت شود.