اخراج آمریکا از نیجر و گسترش همکاری‌ها با ایران و روسیه

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، لوموند نوشت: ماجرای فروش مخفیانه اورانیوم تصفیه‌شده موسوم به «کیک زرد» نگرانی‌هایی در محافل واشنگتن و پاریس ایجاد کرده است. این خبر که از سوی رسانه آنلاین «اطلاعات آفریقا» فاش شده است می‌گوید که حکومت نظامی نیجر که از زمان کودتای ژوئیه 2023 در قدرت است، درگیر «مذاکرات محرمانه» با ایران «برای تحویل 300 تن کیک زرد» (اورانیوم تصفیه شده) است.

دولت نظامی نیجر این خبر را تکذیب می‌کند. اما اطلاعاتی که توسط چندین منبع رسمی غربی و نیجریه‌ای به لوموند رسیده تأیید می‌کنند که حکومت نیجر همچنان قصد فروش آن را به ایران دارد.

نظامیان نیجر در ماه مارس سال جاری پس از نشست با مقامات آمریکایی و مسائلی که در این جلسه مطرح شد، خواستار خروج نیرو‌های آمریکایی از این کشور شدند. در این نشست مقامات ارشد آمریکایی نسبت به ورود نیرو‌های روسیه ابراز نگرانی کردند و حکومت نظامی را به تبانی در یک توافق اورانیوم برای همکاری با ایران متهم کردند. بر اساس گزارش‌ها، تهران می‌خواهد حدود 300 کیلوگرم سوخت هسته‌ای از نیجر خریداری کند. این اورانیوم که مهم‌ترین محصول صادراتی نیجر است، از معادنی می‌آید که از سال 1971 توسط گروه فرانسوی «اورانو» در آرلیت واقع در شمال کشور بهره‌برداری می‌شود.

انجمن جهانی هسته‌ای مستقر در بریتانیا در گزارشی می‌گوید که نیجر در سال 2022 با تولید حدود 2020 تن اورانیوم، هفتمین تولیدکننده بزرگ اورانیوم در جهان بوده است.

گروه صنعتی «اورانو» در این رابطه گفت که دولت نیجر به عنوان صاحب 36.6درصد سهام «می‌تواند به طور مستقل، سهم خود از تولید را به بازار عرضه کند». اما در رابطه با فروش اورانیوم به ایران تأکید کرد که نه دولت نیامی و نه تهران در مورد مذاکرات محرمانه «به این شرکت رجوع نکرده‌اند».

لوموند می‌گوید، در تماس با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این نهاد ناظر بر فعالیت‌های هسته‌ای گفته است که از وجود یک چنین توافقنامه فروش اطلاعی ندارد، هرچند که طرفین می‌بایستی چنین قرارداد فروشی را به اطلاع آژانس می‌رساندند.

مذاکرات در مورد تحویل 300 تن سنگ معدن اورانیوم به ارزش 56 میلیون دلار (حدود 52 میلیون یورو) توسط سرویس‌های اطلاعاتی کشف شده است.

به نظر می‌رسد که مسکو در این راه به تهران یاری می‌دهد. اما دولت نیجر که در پی کودتای تابستان 2023 به قدرت رسیده، این خبر‌ها را تکذیب می‌کند.

نزدیک به ده روز قبل، پایگاه خبری «آفریقا اینتلیجنس» نوشت: رژیم نظامی نیجر مشغول مذاکرات محرمانه با جمهوری اسلامی ایران، بر سر معامله 300 تن کیک زرد (اورانیوم فشرده) است. یکی دو ماه قبل از آن، روزنامه آمریکایی وال‌استریت اطلاعاتی را در این باره منتشر کرده بود.

بیانیه رسمی دولت نیجر می‌گوید «ادعا‌های واشنگتن در مورد یک قرارداد پنهانی برای فروش اورانیوم به ایران سراسر کذب است.»

کمی قبل از این بیانیه، خانم مالی فی، معاون وزارت امورخارجه آمریکا در امور آفریقا به نیامی پایتخت نیجر رفته بود تا در جهت همکاری‌های دوجانبه گفتگو کند. هدف وی بخصوص حصول اطمینان از این بابت بود که رژیم جدید «به ایران اورانیوم نخواهد فروخت و همچنین اجازه نخواهد داد که مزدوران روس در کنار سربازان آمریکایی مستقر شوند.»، اما دو روز بعد از سفر این دیپلمات آمریکایی (16 مارس)، حکومت نیجر ناگهان رسماً خواستار خروج سربازان آمریکایی شد و اعلام کرد که خواسته‌ها و توقعات آمریکا به منزله مداخله در سیاست داخلی نیجر است. کمتر از یک ماه بعد، یک گروه صد نفره از نیرو‌های شبه‌نظامی روس وارد شهر نیامی شد.

مشاور دولت نیجر می‌گوید که به مناسبت سفر مهدی صفری، معاون اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به نیجر، «تهران قصد داشت قراردادی برای خرید 300 تن کیک زرد امضا کند. اما اورانیوم که بادام زمینی نیست! ما به دلیل تعهداتی که داریم این پیشنهاد را نپذیرفتیم. ما اصلاً ذخائر کافی برای این مقدار فروش در اختیار نداریم. اگرچه هیچ قراردادی امضاء نشده، اما به طور کلی ایران و روسیه مشتری هستند.»

دولت نیجر از ژوئیه 2023، تحت تحریم قرار دارد. در عین حال، از همین زمان به بعد، بهای اورانیوم در بازار‌های جهانی 40درصد افزایش داشته است. در این شرایط، طبیعی است که رژیم نیجر به دور زدن تحریم‌ها بیندیشد.

لوموند با یادآوری دیدار‌های مقامات نیجر با رهبران تهران و مسکو نتیجه می‌گیرد که راه برای همکاری‌های نظامی نیجر با روسیه و همکاری در حوزه صنعت، انرژی و معدن با ایران باز شده است.

منابع غربی به لوموند گفته‌اند که مذاکرات میان تهران و نیامی در مورد معامله اورانیوم، توسط روسیه تسهیل شده است. اگرچه خرید 300 تن کیک زرد تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر برنامه اتمی ایران نخواهد داشت، اما به گفته یک مقام فرانسوی «وجود مذاکرات میان تهران و نیامی از نظر سیاسی بسیار اهمیت دارد، زیرا نشان می‌دهد که روس‌ها هنوز در نیجر مستقر نشده، دروازه‌ها را برای یکی از مشتریان خود، یعنی ایران، باز کرده‌اند.» از نظر این مسئول فرانسوی، این نوع بده و بستان‌ها با همکاری تهران و مسکو در قبال جنگ اوکراین بی‌ارتباط نیست.